Papierfabrikant Stora Enso geeft de mogelijke verantwoordelijkheid van de legionella-uitbraak toe en schept zo duidelijkheid.
Vijftien ziekenhuizen in Vlaanderen en in Brussel starten een netwerk voor genetische analyse bij kanker. Bij patiënten met bepaalde vormen van kanker gaat een test met Next Generation Sequencing (NGS) na of genafwijkingen zoals mutaties aanwezig zijn in de tumorcellen. Dat meldt UZ Leuven.
Een kleine vijftig Belgische ziekenhuizen zetten vrijdag al voor de tiende keer hun deuren open voor rokers, om hen aan te moedigen te stoppen met roken. Rokers kunnen er hun longen laten testen en de mate van hun verslaving laten vaststellen.
Het UZ Leuven is voortaan officieel erkend als opleidingscentrum voor abdominale transplantatiechirurgen. UZ Leuven is daarmee het enige Belgische centrum dat Belgische en internationale transplantatiechirurgen mag opleiden voor lever- en niertransplantaties.
De vervanging van suiker door zoetstoffen heeft voordelen omdat het in principe het aandeel van suiker in de dagelijkse calorie-inname verlaagt en zo het risico op gewichtstoename kan verlagen. De resultaten van studies naar de effecten van zoetstoffen op de gezondheid spreken elkaar echter tegen.
Chronische nierinsufficiëntie (CNI) tast momenteel 10-15% van de algemene bevolking aan en brengt een enorm cardiovasculair risico met zich mee. Het lijkt dan ook aannemelijk dat om deze redenen aandacht besteed wordt aan de metabole vetstoornissen en hun behandeling bij CNI. Het artikel dat in deze tekst samengevat wordt geeft een uitgebreid overzicht.
Acute door Streptococcus pneumoniae veroorzaakte ernstige ‘community-acquired’ pneumonie (CAP) is de belangrijkste oorzaak van overlijden aan een infectieziekte in de wereld. CAL02 is een nieuw antitoxisch geneesmiddel met een origineel werkingsmechanisme dat uit liposomen bestaat.
Na coronaire overbruggingschirurgie is het gebruik van incitatieve spirometers verbeterd dankzij een medisch hulpmiddel dat een geluidssignaal geeft, de SpiroTimer. Dat blijkt uit een studie die onlangs in JAMA Surgery werd gepubliceerd.
Preoperatieve inhalatie van salbutamol kan helpen tegen de perioperatieve respiratoire bijwerkingen bij jonge kinderen bij wie een amygdalectomie wordt verricht onder anesthesie.
Eerdere studies hebben aangetoond dat toediening van azitromycine acute exacerbaties van COPD voorkomt, maar we wisten nog niet of het antibioticum de noodzaak tot intensivering van de zorg bij patiënten die in het ziekenhuis zijn opgenomen wegens een exacerbatie vermindert of de kans op een recidief verlaagt wanneer ze het ziekenhuis verlaten.
De doorgedreven samenwerking in de zorg voor geriatrische patiënten in het UZ Leuven tussen de diensten hart- en vaatzieken en geriatrie heeft de afgelopen drie jaar geleid tot een daling van de functionele achteruitgang en overlijdens bij deze patiënten.
“Vermijd passieve blootstelling aan sigarettenrook, ongeacht of de roker nog in de kamer is of niet”, dat is de conclusie van een onderzoek dat door Byung Jin Kim (Seoul) gepresenteerd werd op EuroHeartCare 2019 (1).
Roken is vaak een manier om met emoties om te gaan of ze aan te kunnen. Zo maakt Tomkins een onderscheid tussen 4 rookstijlen: roken om een positieve emotie te versterken, om een negatieve emotie te onderdrukken, roken uit gewoonte en afhankelijk roken dat negatieve en positieve emoties opwekt.
Stoppen met roken verbetert de gezondheid in belangrijke mate, maar gaat in 70 tot 80% van de gevallen gepaard met een toename van het gewicht. De vrees om aan te komen weerhoudt mensen er niet alleen van om te stoppen met roken, het is ook een oorzaak van terugval.
Roken blijft helaas een erg vaak voorkomende gewoonte. In ons land wint het zelfs opnieuw terrein. De Werelddag zonder Tabak op 31 mei is dan ook meer dan ooit nodig. Dit jaar nodigt deze dag ons uit om aan de toekomstige generaties te denken en een rookvrije omgeving voor hen te creëren.
In ons land zijn de overlevingskansen na een hartaanval opvallend laag in vergelijking met buurlanden Nederland en Duitsland, en de Scandinavische landen.
Tabak heeft via nicotine en andere toxische stoffen die in tabaksrook zitten, zoals thiocyanaten, een direct en vaak schadelijk effect op de neuro-endocriene functies, het voortplantingsapparaat en de schildklier...
Volgens een prospectieve cohortstudie die gepubliceerd is in het Journal of the American College of Cardiology bestaat er een sterk verband tussen regelmatig het ontbijt overslaan en het cardiovasculaire risico.
Met 3S HOMECARE biedt het Belgisch bedrijf Intersysto alle zorgverstrekkers de mogelijkheid om informatie uit te wisselen en om zorgverstrekkers resultaten in real time te bezorgen.
De resultaten van de Apple Heart Study werden voorgesteld tijdens het vorige ACC-congres. De onderzoekers verklaarden dat de Apple Watch in staat was om atriumfibrillatie op te sporen bij een kleine groep personen die een waarschuwingsbericht voor een onregelmatige pols hadden gekregen, en gaven zo een inkijk in hoe mobiele technologie kan helpen om potentiële gezondheidsproblemen op te sporen.
In het raam van de Europese Heart Failure Awareness Days van 6 tot 12 mei voert de BWGHF vandaag een sensibiliseringsactie in Brussel en er zullen later deze week ook in meer dan 35 ziekenhuizen in ons land activiteiten plaatsvinden. 23 daarvan zijn Nederlandstalig.
De Belgian Working Group for Heart Failure deelt aan het Brusselse Beursplein hartvormige ballonnen uit om de mensen te sensibiliseren rond hartfalen. Een op de vijf Belgen loopt het risico om gedurende zijn of haar leven hartfalen te ontwikkelen, terwijl onze gezondheidszorg onvoldoende voorbereid is om hartfalen optimaal op te vangen.
Burn-out is een vaak voorkomend syndroom bij professionele hulpverleners en met name arts-specialisten in opleiding zijn een kwetsbare groep. Preventieve maatregelen worden tot heden voornamelijk toegespitst op het individu, terwijl werkorganisatorische maatregelen nog vaak achterwege blijven.
Professor Julie De Backer van de Universiteit Gent krijgt dit jaar de Baillet Latour Beurs voor haar project rond cardiovasculaire aandoeningen. Professor Cathérine Boileau, actief in Parijs rond genetische oorzaken van vasculaire aandoeningen, wint de Gezondheidsprijs 2019.
Sommige verzekeringspolissen stellen u een bijkomende rechtsbijstand voor. U kunt echter ook intekenen op een volledige rechtsbijstand, zonder dat die gekoppeld is aan een ander contract. Zo dekt u zich in tegen het risico van hoge kosten naar aanleiding van soms aanslepende gerechtelijke procedures.
Sinds 1 september van vorig jaar staat de hervorming van het erfrecht de erfovereenkomsten toe. Het gaat om een akte waarmee u bij leven uw erfopvolging organiseert in samenspraak met uw erfgenamen. Sinds de nieuwe reglementering van kracht is, registreerde de Federatie van het Notariaat al meer dan 1.000 overeenkomsten van dit type.
De vrijstelling van roerende voorheffing op dividenden is ook van toepassing op dividenden die uw vennootschap u uitkeert. Uitzicht op een mooi voordeel? Ziehier hoe u te werk gaat.
Het Register van de Uiteindelijke Begunstigde (UBO) moest normaal op 31 maart 2019 in werking treden. Uiteindelijk werd beslist om deze datum uit te stellen tot 30 september 2019. Dit betekent dat u nog 6 maanden extra krijgt om u te registeren indien u daartoe verplicht zou zijn.
Onzekerheid, onderhandelingen, weigeringen, uitstel… er gaat geen dag voorbij of de Brexit staat vooraan in de kranten en het journaal. Welk scenario het uiteindelijk ook wordt, we kunnen ons met recht en reden afvragen wat de uitstap van het Verenigd Koninkrijk uit de EU financieel voor ons zal betekenen.
In een recent hoofdartikel in de European Respiratory Journal bespraken Matthew Martin en Tim Harrison of het tijd is om kortwerkende bèta-agonisten (SABA’s) via inhalatie vaarwel te zeggen voor de behandeling van astma.
Wie wil stoppen met roken heeft volgens een recente Cochrane-review een grotere slaagkans als hij een nicotinepleister combineert met een snelwerkende vorm van nicotinesubstitutietherapie (NST), zoals kauwgom, tabletten of een neusspray.
Volgens een observatiestudie die gepubliceerd is in Heart vertoont ongeveer de helft van de patiënten die een statine krijgen een suboptimale therapeutische respons, waardoor ze een hoger risico lopen op cardiovasculaire ziekte (CVZ).
Volgens een studie die gepresenteerd werd op het International Society of Nephrology en die gepubliceerd werd in de New England Journal of Medicine verlaagt de SGLT2-remmer canagliflozine het risico op renale en cardiovasculaire complicaties bij patiënten met type 2-diabetes en albuminurie.
Volgens een studie die gepubliceerd is in Hypertension gaat een dieet dat rijk is aan noten bij oudere mensen gepaard met een daling van de systolische bloeddruk (SBD), vooral bij mensen met een lichte hypertensie.
Volgens een follow-up van het Diabetes Prevention Program (1) zou metformine meer bevorderlijk zijn voor een duurzaam gewichtsverlies dan een ingrijpende aanpassing van de levensstijl.
In de CASSINI-studie, die gepubliceerd is in The New England Journal of Medicine, verlaagde rivaroxaban de incidentie van bijwerkingen in de loop van de studie niet significant. Als alleen de periode van de interventie geanalyseerd wordt, biedt de actieve behandeling echter een voordeel, met een lage incidentie van ernstige bloedingen.
De AVERT-studie, die gepubliceerd is in The New England Journal of Medicine, toont aan dat bij patiënten die chemotherapie krijgen en een matig tot hoog risico op trombo-embolie hebben, een behandeling met apixaban het percentage trombo-embolie significant verlaagt ten opzichte van placebo. Het risico op een ernstige bloeding verhoogt daardoor echter wel.
Obesitas is een groot probleem voor de volksgezondheid. Veel obese patiënten zullen levenslang met deze ziekte worden geconfronteerd. Daarom moet het onderzoek focussen op de ontwikkeling van strategieën om de patiënten te helpen zo goed mogelijk te leven met hun zwaarlijvigheid en hun gezondheid te beschermen...
Gedilateerde cardiomyopathie is een frequente aandoening en verantwoordelijk voor bijna 40 tot 50% van de gevallen van hartdecompensatie. Alvorens het idiopathische karakter te bevestigen, moeten we virale, immunologische… maar ook toxische etiologieën uitsluiten.
Israëlische wetenschappers hebben een miniatuurhart voorgesteld dat volgens hen het eerste is dat door een 3D-printer met menselijk weefsel is gemaakt. De Universiteit van Tel Aviv stelde het prototype maandag voor.
Talrijke onderzoeken hebben een dosisafhankelijke relatie aangetoond tussen alcoholgebruik en voorkamerfibrillatie (VKF). Alcohol blijkt verschillende proaritmische effecten uit te oefenen op het atrium (elektrische en structurele). Artsen raden hun patiënten met VKF dan ook aan om hun alcoholconsumptie te verminderen of zich zelfs te onthouden van alcohol.
Toevoeging van atezolizumab aan chemotherapie als eerstelijnstherapie bij patiënten met uitgebreide kleincellige longkanker verhoogt de totale overleving en de progressievrije overleving significant. Dat wordt aangetoond door de IMpower133-studie, die in the New England Journal of Medicine werd gepubliceerd.
De ECG-functie, met meldingen bij een onregelmatig hartritme, voor Apple Watch Series 4 kreeg een EC label en is nu ook beschikbaar voor consumenten in Europa, in België en in achttien andere Europese landen met de watchOS 5.1.2. update. Maar het is uitkijken voor vals-positieve meldingen…
Op 6 juni 2019 wordt een vierde KCE Trials call for proposals gelanceerd.
Het AZ Klina in Brasschaat zoekt een voltijds cardioloog.
Lorcaserine is een middel dat het hongergevoel onderdrukt, en waarvan de cardiovasculaire veiligheid is aangetoond in het programma CAMELLIA-TIMI 61. De gegevens die op het EASD-congres gepresenteerd werden, wijzen erop dat het ook een positief effect heeft bij patiënten met prediabetes en diabetes.
Immuuntherapie met checkpointinhibitoren zorgde voor een belangrijke vooruitgang van de therapeutische opties voor gemetastaseerde niet-kleincellige longkanker (Non-Small Cell Lung Cancer, NSCLC). De grote fase III-studies die momenteel lopende zijn, zullen ons leren of dit succes kan vertaald worden naar de vroege operabele stadia van niet-kleincellige longkanker.
Idiopatische longfibrose (IPF) is een chronische fibroserende longziekte met onvoorspelbaar ziekteverloop. Quantitatieve CT-beeldvorming (qCT) heeft het potentieel deze ziekte beter te karakteriseren.
Patiënten met een ademhalingsziekte zoals obstructieveslaapapneusyndroom of COPD blijken bijzonder vatbaar te zijn voor hypoxemie, slaap- en ademhalingsstoornissen op hoge hoogte. Zuurstoftherapie is echter een zware en moeilijke behandeling voor reizigers met COPD. Bij gezonde bergbeklimmers is aangetoond dat dexamethason acute hoogteziekte voorkomt, de druk in de longslagader verlaagt en de ademhaling stimuleert bij mensen die gevoelig zijn voor de effecten van hoge hoogte. Glucocorticosteroïden worden bij COPD-patiënten ook gebruikt om exacerbaties te behandelen.
De FDA heeft onlangs solriamfetol goedgekeurd (dat in de handel zal worden gebracht onder de naam Sunosi®, tenminste toch in de Verenigde Staten) voor de behandeling van overmatige slaperigheid overdag bij volwassenen met narcolepsie of obstructieveslaapapneusyndroom.
Tijdens de AHA 2018 werden de eerste resultaten van de REDUCE-IT-studie voorgesteld. Hierin keek men naar het optreden van een eerste majeure cardiovasculaire gebeurtenis bij 8.179 patiënten die ofwel eicosapentaeenzuur (EPA) 2gx2/d (4g/d) ofwel een placebo kregen.
De Endocrine Society, voor deze gelegenheid in samenwerking met de European Society of Endocrinology, The Gerontological Society of America en The Obesity Society, publiceerde zopas haar aanbevelingen wat betreft het screenen en het behandelen van diabetes bij personen vanaf 65 jaar. Het document is 55 pagina’s lang en kan gratis gedownload worden.
Harttransplantatie is een zeer nuttige optie bij gevorderd hartfalen, maar helaas volstaat het aantal donoren niet om volledig aan de behoeften te voldoen. Een kunsthart zou dan ook een alternatief kunnen zijn. Hoe ver staan we daarmee? Tekst en uitleg door Walter Droogne (Cardiologie, UZ Leuven) op het 38e jaarlijkse congres van de Belgian Society of Cardiology (BSC, februari 2019).
Hoewel de meeste astmapatiënten efficiënt kunnen worden behandeld met de momenteel beschikbare geneesmiddelen, blijft een omvangrijke subgroep patiënten (ongeveer 20% van de patiënten) toch moeilijk te behandelen.
De tijd dat patiënten met een melanoom met een hoog risico meerdere interventies moesten ondergaan en vaak een recidief ontwikkelden, ligt ver achter ons.
Welke zichtrekening biedt de beste prijs voor het gebruik dat u ervan maakt? Om dit te weten te komen, ontwikkelde de FSMA een gratis en objectieve vergelijkingstool.
Tijdens een vastgoedtransactie blijft de verkoopovereenkomst een omslachtige stap, waarbij de grootste voorzichtigheid is vereist omdat de documenten niet gestandaardiseerd zijn. Om die stap te vereenvoudigen is er nu een nieuw gestandaardiseerd model van verkoopovereenkomst beschikbaar in het Waals Gewest.
Instantbetalingen kunnen nu ook in België. U kunt nu onmiddellijke betalingen doen, 7 dagen per week, 24 uur per dag.
Op 19 februari 2019 keurde de economische commissie van de Kamer een wetsontwerp goed dat de wachttijd voor zelfstandigen inkort. Vanaf 1 juli 2019 ontvangen zelfstandigen vanaf de achtste dag arbeidsongeschiktheid een ziekte-uitkering.
In een nieuw wetsvoorstel wil men handelaars en vrije beroepen verplichten om systematisch een digitale betaalmethode aan te bieden. België loopt op dit vlak achter op zijn buurlanden.
De Europese Unie heeft bijna 15 miljoen euro uitgetrokken voor het onderzoeksprogramma CardioReGenix naar nieuwe benaderingen van gentherapie voor de behandeling van hartziekten.
Een Nederlandse app helpt jongeren die therapie-ontrouw zijn hun geneesmiddelen correcter te gebruiken.
Cardiale revalidatie spreekt aan, maar het aanvankelijke enthousiasme blijkt op lange termijn te tanen.
Mensen die voor euthanasie kiezen, moeten ook hun hart kunnen doneren voor orgaantransplantatie. Dat vindt dokter Marc Cosyns. Hij pleit in Het Nieuwsblad voor een wetswijziging. Wim Distelmans, voorzitter van de euthanasiecommissie, vindt het op ethisch vlak niet realistisch.
Bijna 39% van de gevallen van acuut coronair syndroom bij vrouwen jonger dan 60 jaar met een laag cardiovasculair risico zonder tekenen van atherosclerose, zou te wijten kunnen zijn aan een spontane dissectie van de kransslagader.
In ongeveer de helft van de Belgische ziekenhuizen worden de DoTB (Door-To-Balloon time) en de DiaTB (Diagnosis-To-Balloon Time) gerespecteerd. Die twee parameters correleren nauw met de ziekenhuissterfte.
Dankzij de toegenomen ervaring van de chirurgen, de verfijning van de implantatietechnieken en de technologische innovaties zijn de prestaties van een TAVI de afgelopen tien jaar verbeterd, terwijl het risicoprofiel van de patiënten hoog blijft.
Door de bewegingen van de onderkaak tijdens de slaap te bestuderen, verkrijgen we precieze informatie over de evolutie van de apneu/hypopneu-indices (AHI) tijdens de aanpassing van het mandibulair repositieapparaat bij de behandeling van obstructieveslaapapneusyndroom (OSAS).
Value-based medicine of VBM, een zusje van EBM, pleit voor het beoefenen van de geneeskunde op basis van de waarde die de patiënt toekent aan een ingreep. Chirurgie of TAVI? Wat vinden de patiënten?
Uit klinische studies blijkt duidelijk dat niet alle hypoglykemiërende middelen gelijk zijn wat de impact op hartfalen betreft. Zullen de resultaten van deze studies een invloed hebben op de behandelingskeuze in de praktijk?
Idiopathische pulmonale fibrose (IPF) is de meest courante vorm van diffuse idiopathische interstitiële longziekte. Momenteel bestaat er geen curatieve behandeling voor deze aandoening, maar twee stoffen zijn doeltreffend gebleken om het longfunctieverlies als gevolg van de pathologie te vertragen.
Volgens Luk Joossens, jarenlang al bevechter van de tabakslobby, ligt het tabaksgebruik nog veel te hoog in ons land.
Van alle kwaliteitsindicatoren zijn de uitkomstindicatoren de belangrijkste, omdat ze corrigeren voor de case mix en voor de compliantie van de patiënt. Binnen de uitkomstindicatoren zijn de patiëntgerapporteerde uitkomsten of PROMs dan weer de belangrijkste, aangezien zij het dichtst aanleunen bij het door de gebruiker ervaren resultaat van de zorg.
Prof. dr. Marc Claeys neemt de resultaten door van het Atlas-project en de gevolgen ervan voor België. Wat betreft interventies staat België in de Europese top 10, maar voor preventie hinken we wat achterop.
Julie De Backer (UZ Gent) legt uit waarom genetisch advies almaar belangrijker wordt en wanneer een genetisch advies wenselijk is.
De aanwinsten bij de behandeling van acuut hartfalen zijn beperkt. De ADVOR-studie zal misschien een antwoord geven dat beter is afgestemd op de behoeften, aldus Matthias Dupont (ZOL, Genk).
Jean-François Kaux (Université & CHU Liège) wijst erop dat België tot de top 20 behoort van landen met een hoge incidentie van heupfractuur…
Evelien Gielen (UZ Leuven) buigt zich over de vraag of osteoporose bij hoogbejaarden anders behandeld moet worden.
Stefan Goemaere (UZ Gent) belicht postmenopauzale osteoporose vanuit reumatologische hoek. Reumatologen vragen vaak DXA-scans aan, onder meer omdat ze dikwijls glucocorticoïden voorschrijven en omdat inflammatoire cytokines bij reumatologische ziekten ook botverlies kunnen veroorzaken.
Etienne Cavalier (CHU Sart-Tilman, Liège) staat stil bij markers van de botombouw. De bekendste zijn PINP als marker voor botvorming en β-CTX als marker voor botresorptie, waarop hij focust in zijn lezing
Bruno Lapauw (UZ Gent) bekijkt osteoporose vanuit endocrinologisch oogpunt. Hij staat vooral stil bij de invloed van diabetes.
Serge Rozenberg (UMC Sint-Pieter, Brussel) legt uit waarom gynaecologen zich betrokken moeten voelen bij osteoporose.
Het fenomeen is nog niet zo heel lang bekend, want pas in 1989 werd een immersie-longoedeem (ILO) voor het eerst in de literatuur beschreven.
De minister van Pensioenen kondigde aan dat vanaf 1 juli 2019 een nieuwe eindeloopbaanregeling van kracht wordt: het halftijds pensioen. Wat houdt dat precies in?
Al sinds 2003 beschikken meewerkende partners die een zelfstandige partner helpen in zijn of haar zaak over een sociaal statuut. Laat ons de verschillende voordelen even overlopen.
Er beweegt wat bij de verzekeringsproducten die de kosten van een gerechtelijke procedure dekken. De premies die in dit type contract worden gestort, geven voortaan recht op een fiscaal voordeel.
Stelt uw vennootschap een woonst ter beschikking? In dat geval geniet u een voordeel van alle aard (VAA) dat belast wordt in de personenbelasting. Sinds begin dit jaar zijn de regels voor de berekening van dit VAA gewijzigd.
Op 12 februari werd het vaderschapsverlof voor zelfstandigen unaniem goedgekeurd door de Commissie Economie van de Kamer. Vanaf 1 mei 2019 zullen zelfstandige vaders recht hebben op 10 dagen verlof bij de geboorte van hun kind. Een belangrijke doorbraak voor zelfstandige jonge vaders en hun gezin.
De mortaliteitsgraad van blaaskanker is hoog. Volgens een Oekraïens team zou het echter mogelijk zijn om de patiënten met het grootste risico te identificeren door de plasmaconcentratie van de proteasen te meten.
Androgeenongevoeligheid vormt een groep van zeldzame aandoeningen die gekenmerkt worden door afwijkingen in de ontwikkeling van de geslachtsorganen, die variëren volgens de mate van ongevoeligheid van het genitale stelsel voor androgenen. Het gaat om een X-gebonden, recessieve aandoening die veroorzaakt wordt door moleculaire afwijkingen van het gen van de androgeenreceptor.
Bij prostaatkanker die resistent is tegen hormoontherapie (castration resistant prostate cancer, CRPC), speelt de tijd een belangrijke rol. In de PROSPER-studie werd onderzocht of het mogelijk was de tijd tot het verschijnen van metastasen te verlengen.
Het vinden van statistische associaties tussen een blootstellingsfactor en het optreden van een bepaalde ziekte – meer specifiek dankzij de berekening van relatieve risico’s of odds ratios – volstaat niet om een oorzakelijk verband aan te tonen.
Marevan (warfarine) blijft beschikbaar op de Belgische markt.
Meten van zorgkwaliteit wordt een onderdeel van de zorgtrajecten en de financiering. De longartsen van het Onze-Lieve-Vrouw Ziekenhuis Aalst publiceerden recent de zorgkwaliteit opgemeten bij patiënten met lokaal gevorderde longkanker behandeld met concurrente chemoradiotherapie.
MYSTIC is de eerste fase III-studie die een combinatie van durvalumab, een PD-L1-antagonist, en tremelimumab, een CTLA-4-antagonist, heeft onderzocht bij patiënten met NSCLC in stadium IV zonder EGFR- of ALK-mutatie.
Immunotherapie biedt veel hoop voor een groot aantal patiënten met longkanker. Klinische studies tonen nu dat immunotherapie ook een rol speelt bij patiënten met een inoperabel NSCLC in stadium III na radio-chemotherapie.
Een mesothelioom is zeker geen frequente tumor, maar is wel een zeer dodelijke tumor. Een mesothelioom wordt vooral veroorzaakt door asbest in bouwmaterialen. Meerdere argumenten pleiten voor immunotherapie bij die kanker.
Egbert Smit (Nederlands Kanker Instituut, Amsterdam) heeft een uiteenzetting gegeven over de behandeling van longkanker met een combinatie van chemotherapie en immunotherapie.
Ablatie is een eerstelijnstherapie geworden bij de behandeling van atriumfibrillatie. Sebastien Knecht van het AZ Sint-Jan (Brugge) bespreekt de antistollingstherapie en de behandeling met antiaritmica na ablatie.
Prof. Olivier Descamps (Jolimont, La Louvière) neemt de richtlijnen door voor de behandeling van de lipiden na een acuut coronair syndroom.
Dr. Adel Aminian (CHU van Charleroi) benadrukt het belang van een complete revascularisatie bij patiënten met een stabiel coronairlijden, ongeacht de techniek (zowel percutane als chirurgische revascularisatie).
Imec, de Leuvense onderzoeks- en innovatiehub op het vlak van nano-elektronica en digitale technologie, ontwikkelde samen met de UGent een nieuwe tool om de stijfheid van bloedvaten te meten. Een klinische haalbaarheidsstudie werd uitgevoerd om de tool te testen.
Voor Prof. Marc Claeys (UZA) was de editie van het ESC-congres deze week de laatste die hij voorzat. Hoe schat hij de weerslag in van de invoering van de gestandaardiseerde laagvariabele zorg (LVZ) op de cardiologie?
Een spontane coronaire arteriële scheur, SCAD, is bij jonge vrouwen een onderschatte ziekte. Dat vergt waakzaamheid en zet zelfs aan tot een Europees register, want de kwaal komt meer voor dan men denkt bij op het eerste gezicht jonge vrouwen zonder klassieke risicofactoren.
Er rijzen meerdere vragen over het risico op trombo- embolie bij contraceptie. Het gaat vooral om vragen over de stratificatie van het risico en de keuze van contraceptie bij vrouwen die een hoog risico lopen.
Deze Prijs is bedoeld als beloning voor het beste werkstuk ingediend door een onderzoeker die verbonden is aan een Belgische universitaire Instelling die nog niet de leeftijd van 40 jaar heeft bereikt.
Wie een herseninfarct krijgt en een ingreep nodig heeft, kan voortaan nog in vijftien ziekenhuizen terecht. Minister van Volksgezondheid Maggie De Block beperkt het aantal om de zorg te verbeteren.
De hervorming van het successierecht, dat in werking is getreden op 1 september 2018, heeft directe invloed op schenkingen. Als u dat wenst, kunnen de schenkingen nog onder het oude stelsel vallen. Maar dan moet u wel beslissen voor 1 september. Uitleg.
Volgens de cijfers van de FSMA stijgt het succes van crowdfunding om een onderneming te financieren in België. Is de formule even interessant voor ondernemers als voor investeerders? Laten we de cijfers eens bekijken.
Sinds 2018 wordt een reeks extra inkomsten fiscaal vrijgesteld als ze bepaalde plafonds niet overschrijden. Die werden net geïndexeerd voor het jaar 2019.
Als het rentingcontract voor uw bedrijfswagen dit jaar afloopt, moet u een belangrijke keuze maken. U kunt bijvoorbeeld de aankoopoptie lichten om uw wagen nog twee of drie jaar te houden. Dat is nog zo’n slechte keuze niet, vooral als u met een dieselwagen rijdt. De restwaarde van dieselwagens is immers sterk gedaald.
De regels inzake mede-eigendom zijn sinds 1 januari 2019 veel soepeler geworden. De hervorming is vooral doorgevoerd zodat mede-eigenaars eenvoudiger beslissingen kunnen nemen en om te vermijden dat de situatie vastzit als het niet tot een akkoord komt.
Obesitas, ondervoeding en klimaatverandering: het zijn drie facetten van eenzelfde dreiging, en ze moeten globaal aangepakt worden. Dat zeggen experts van de Universiteit van Auckland (Nieuw-Zeeland), de George Washington-universiteit (VS) en de ngo World Obesity Foundation in het wetenschappelijke tijdschrift The Lancet.
Astmalijders kunnen tal van andere chronische aandoeningen vertonen. Dit heeft een negatieve invloed op hun levenskwaliteit. Er is echter meer: astmalijders met comorbiditeit hebben een ernstiger astma, dat moeilijker te controleren is.
De inhalatie van antimicrobiële middelen bij de behandeling van longinfecties is niet nieuw. In een artikel in het New England Journal of Medicine uit 1947 werd al melding gemaakt van deze techniek. Het bewijsniveau waarop deze aanpak is gebaseerd, is echter sterk afhankelijk van de situatie. Een stand van zaken.
Boehringer Ingelheim, het familiebedrijf dat tot de top 20 van de farmaceutische industrie behoort, werd bekroond met de prestigieuze Prix Galien International 2018, voor "Best Pharmaceutical Product".
Het UZ in Brussel heeft recent een nieuwe experimentele behandeling gelanceerd voor patiënten met type-1 diabetes. Met de implantaten beleeft het UZ een Europese primeur.
Symptomen en klinische tekens van volumeoverbelasting zijn de belangrijkste reden voor ziekenhuisopnames bij acuut hartfalen. Lisdiuretica vormen de eerstelijnsbehandeling hiervoor.
De behandeling van CAP roept meerdere vragen op. Die gaan over de plaats van corticoïden en macroliden, de antibioticabehandeling in de eerste lijn, de invloed van de ernst van de aandoening op de therapeutische keuze of ook nog de rol die is weggelegd voor de nieuwe antibiotica.
De rol van het longmicrobioom in de pathogenese van interstitiële longaandoeningen blijft nog onduidelijk. De meeste studies blijven observationeel en preklinisch van aard. Toch kunnen we met al de gegevens uit de literatuur een mogelijke impact van de behandelingen gericht op het longmicrobioom vermoeden.
Metformine is het orale antidiabeticum dat we in de eerste lijn aanbevelen bij de behandeling van diabetes type 2. Het is al meer dan 60 jaar op de markt en wereldwijd wordt geen enkele bloedglucoseverlager vaker voorgeschreven dan metformine.
In het OLV Ziekenhuis te Aalst worden sinds begin deze week de eerste patiënten met type 1 diabetes behandeld met een ‘artificiële pancreas’. Deze baanbrekende innovatie zal de suikerregeling spectaculair verbeteren, meldt het ziekenhuis.
Natriuretische eiwitten zijn in de medische wereld doorgaans gekend voor hun cardiovasculaire en renale functies. In de huidige wetenschappelijke literatuur is er steeds meer evidentie voor een rol van deze eiwitten in de regulatie van het humaan lipiden- en glucosemetabolisme.
Een ideale behandeling van diabetes bestaat uit een combinatie van glucoseverlagende medicatie met complementaire effecten die de multipele componenten in de pathogenese aanpakt, zonder verhoogd risico op hypoglykemie of gewichtstoename, zonder noemenswaardige neveneffecten, en die veilig en met blijvend succes kan worden toegepast.
Hypertensie is zowel een oorzaak als een zeer frequent gevolg van chronisch nierlijden. De screening op hypertensie en chronisch nierlijden is vandaag nog steeds onvoldoende. Zeer vaak is de bloeddruk onvoldoende onder controle bij patiënten met chronisch nierlijden.
Ondertussen is het meer dan 40 jaar geleden dat Andreas Grünzig de eerste ballonangioplastie verrichtte. Nieuwe technieken en tools hebben hun intrede gedaan in het cathlab, wat ertoe geleid heeft dat steeds complexere coronaire ziekten worden behandeld via percutane coronaire interventie (PCI).
Imec en TNO stelden zopas hun nieuwe wegwerppatch met een hoge batterijlevensduur voor de follow-up van vitale functies van chronische patiënten voor op de Consumer Electronics Show (CES) 2019 in Las Vegas.
In normale omstandigheden worden schildklierhormoonspiegels strikt gecontroleerd door de hypothalamus-hypofyse-schildklieras, dat als een klassiek feedbacksysteem functioneert. Kritiek zieke patiënten vertonen echter kenmerkende veranderingen in de schildklieras, met lage circulerende spiegels van het actieve schildklierhormoon T3 en hoge plasmaspiegels van het inactieve reverse T3 (rT3), terwijl het hypofysaire TSH laag-normaal blijft.
Meer en meer consumenten proberen bewust om te gaan met hun gezondheid en nemen in het kader daarvan hun eigen levensstijl grondig onder de loep. Naast het belang van een actieve levensstijl zijn zij zich ook bewust van de invloed van hun dieet op hun gezondheid. Hierop wordt dan ook volop ingespeeld door de voedingsindustrie: meer en meer voedingsproducten etiketteren tal van voedings- (nutritionele) en gezondheidsclaims.
Prediabetes is een afwijking die we vanwege zijn hoge frequentie vaak tegenkomen. Het is belangrijk om de aandoening op te sporen zodat we een behandeling kunnen instellen die a priori gericht is op een aanpassing van de levensstijl, en de evolutie naar ‘echte’ diabetes en andere, vooral cardiovasculaire, complicaties kunnen voorkomen.
Type 2-diabetes en hartfalen komen vaak samen voor. Die associatie is prognostisch slecht. Hartfalen bij diabetespatiënten wordt op dezelfde manier behandeld als hartfalen bij patiënten zonder diabetes, maar de diabetes wordt anders behandeld bij patiënten met hartfalen.
Hartfalen (HF) is een ernstige chronische en progressieve aandoening die ontstaat doordat het hart zijn pompfunctie niet meer kan vervullen. In bijna de helft van de gevallen is de linkerventrikelejectiefractie gepreserveerd. Dan spreken we van HF met gepreserveerde ejectiefractie (HF-PEF).
Secundaire mitralisklepinsufficiëntie bij patiënten met hartfalen of na hartinfarct blijft een uitdaging in de dagelijkse klinische praktijk. Ondanks de hoge prevalentie en de vooruitgang in medische devices blijft er veel discussie of een interventie op niveau van de mitralisklep beter kan zijn dan een optimale medicamenteuze therapie.
ALESIA, de enige studie op het vlak van thoraxoncologie die gepresenteerd werd op de voorzitterssessie, volgt op de studies ALEX en J-ALEX. Daarin werd duidelijk aangetoond dat alectinib superieur is aan crizotinib bij patiënten met een NSCLC met een ALK-mutatie wat de algemene werkzaamheid en de hersenmetastasen betreft.
Volgens de aanbevelingen is een inductiebehandeling met een bitherapie op basis van platina de referentiebehandeling bij oude patiënten. De onderhoudsbehandeling verbetert de totale overleving bij patiënten met een goede algemene toestand, en dat lijkt ook het geval te zijn voor oudere patiënten als we de subgroepanalyses bekijken van de patiënten bij wie de PFS verbeterde.
De ARCTIC-studie, die gepresenteerd werd door David Planchard (Gustave-Roussy), werd in twee delen gesplitst volgens de mate van expressie van PDL1 (≥ of < 25%).
De TMB (Tumor Mutational Burden) is een predictieve biomarker die voortkomt uit de trombocytopenie die veroorzaakt wordt door de chemotherapie. Bij bijna 30% van de patiënten met NSCLC is er echter niet genoeg weefsel beschikbaar om die test uit te voeren.
Impower132 was een gerandomiseerde fase III-studie naar het nut van toevoeging van atezolizumab aan een chemotherapie op basis van platinazouten en pemetrexed als eerstelijnsbehandeling bij 578 patiënten met een gemetastaseerd niet-epidermoïd NSCLC.
Na IMpower150, KEYNOTE-189 en IMpower132 is IMpower130 de 4e studie die aantoont dat de combinatie van chemotherapie met een checkpointremmer die gericht is tegen PD-1/PD-L1 de overleving verbetert.
Op het congres van de AHA werden de volledige resultaten van DECLARE-TIMI 58 voorgesteld. Daaruit blijkt dat dapagliflozine bij patiënten met type 2- diabetes met een cardiovasculair risico of een CVZ, het risico op een ziekenhuisopname voor hartfalen vermindert.
Vanaf juli volgend jaar zullen enkel ziekenhuizen die minimum 20 ingrepen per jaar uitvoeren nog complexe slokdarm- of pancreaschirurgie mogen praktiseren. Dat heeft minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) meegedeeld.
Profylactisch gebruik van direct werkende orale anticoagulantia bij kankerpatiënten biedt meerdere voordelen ten opzichte van geneesmiddelen die parenteraal moeten worden toegediend.
Heeft u maximaal gebruik gemaakt van de belastingvoordelen van het aanvullend pensioen? Dan vindt u hierna een overzicht van nog enkele nuttige uitgaven die u vóór het einde van het jaar kunt plannen.
Het einde van het jaar nadert met rasse schreden. Heeft u maximaal gebruik gemaakt van de belastingvoordelen van het pensioensparen? Zo zorgt u niet alleen voor een appeltje voor de dorst wanneer u met pensioen gaat, maar verlicht u ook uw belastingfactuur.
Een nieuwe Europese richtlijn inzake de geoblokkade van commerciële websites binnen de Unie biedt garanties dat alle Europese consumenten dezelfde rechten genieten. Indien u graag online koopt, dan zijn voortaan dezelfde prijzen van toepassing als voor uw Europese buren.
Vanaf 28 mei a.s. worden de nieuwe biljetten van 100 en 200 euro in omloop gebracht. De oude biljetten zullen echter nog steeds mogen worden gebruikt.
Na een geboorte genieten zelfstandige werkneemsters en werknemers helaas niet dezelfde rechten als loontrekkenden. Het verschil tussen beide stelsels is nog niet helemaal verdwenen, maar wordt toch al kleiner.
In The New England Journal of Medicine verscheen een deel van de resultaten van de IMpower150-studie, waarin atezolizumab al dan niet werd toegevoegd aan bevacizumab + carboplatine + paclitaxel bij gemetastaseerde, niet-plaveiselcellige, niet-kleincellige longkanker (NSCLC).
PD-1- en PD-L1-remmers zijn werkzaam bij longkanker zonder EGFR- of ALK-mutatie. De auteurs van dit artikel wilden nagaan of de werkzaamheid van pembrolizumab toeneemt als het middel gecombineerd wordt met chemotherapie.
Miikka Vikkula, hoogleraar aan de universiteit UCLouvain (Université catholique de Louvain), is de eerste laureaat van de Prijs Generet, goed voor een bedrag van 500.000 euro. Deze specialist in vasculaire anomalieën ontving de prijs uit handen van prinses Astrid tijdens een plechtigheid donderdag bij de Koning Boudewijnstichting in Brussel.
De minister benadrukt dat ze samen met alle betrokkenen een oplossing wil vinden voor de problematiek, maar dat de supplementen inderhaast schrappen niet de juiste manier is.
Nieuwe technieken om de klep te vervangen door een bioprothese via een katheter, ingebracht in de lies, hielden beroerterisico’s in. Het Hartcentrum AZ Maria Middelares Gent reduceert dat risico met een nieuw filtersysteem. Een Belgische primeur.
Nyxoah, een Belgische startup in Mont St-Guibert, ontwikkelde een therapeutische oplossing voor de behandeling van obstructieve slaapapneu op basis van neurostimulatie. Met diezelfde oplossing kunnen bovendien 'diagnostische' gegevens ingezameld worden zoals bijvoorbeeld de duur van de behandeling.
Rokers – zowel mannen als vrouwen - verbergen vaak hun rookverslaving. Nochtans wil hun omgeving hen graag helpen om te stoppen met roken. Dit inzicht ligt aan de basis van de tweede editie van Pact For Life, een rookstopcampagne van Pfizer.
Het Jeroen Bosch Ziekenhuis en ‘dochter’ Luscii starten met een proefproject het volgende halfjaar dat mensen met hartfalen en COPD thuis opvolgt. Nederland holt België achterna voor zorg op afstand van hartpatiënten, maar ligt wel voorop voor COPD.
Immunotherapie is enorm in opkomst. Voor tumoren zonder mutatie blijft de gold standard chemotherapie op basis van platinaderivaten en pembrolizumab als de tumorale expressie van PD-L1 minstens 50% is. Heel wat patiënten beantwoorden niet aan dat criterium en zouden een efficiëntere eerstelijnsbehandeling moeten kunnen krijgen.
Matige en hoge niveaus van fysieke activiteit in de vrije tijd worden consistent in verband gebracht met een verminderd risico op cardiovasculaire ziekten. De relatie tussen fysieke activiteit op het werk en cardiovasculaire ziekten daarentegen is veel minder eenduidig en heel wat tegenstrijdige resultaten zijn in de literatuur gedocumenteerd...
Een team van de AP-HP vertrok van de stelling dat een vroege screening op zwangerschapsdiabetes de prognose van de zwangerschap kan verbeteren. Ze gingen daarom bij vrouwen die tussen 2012 en 2016 bevallen waren na of het optreden van een samengesteld criterium verschilde naargelang er een screening op zwangerschapsdiabetes gebeurd was voor 22 weken amenorree.
We melden de casus van een 36-jarige patiënte die in een periode van vier maanden twee episodes van rechterpneumothorax en een bilaterale pneumothorax doormaakte. Tijdens de anamnese wordt gedacht aan een catameniale pneumothorax, wat ook met een videogeassisteerde thorascopie wordt bevestigd.
De deeleconomie is volop in ontwikkeling. Als u nu eens meedeed met die trend en uw auto aan het werk zou zetten? Het zou leuk zijn om op het einde van de maand een zakcent over te houden. Hoe moet dat dan?
De Belgische banksector kondigt aan dat het vanaf 2019 mogelijk wordt om in real time betalingen elektronisch uit te voeren. Op die manier wordt het leven voor heel wat consumenten en handelaars een stukje makkelijker.
“In de 21 jaar dat ik type 1-diabetes heb, ben ik over heel wat grenzen gegaan. Over mijn eigen grenzen, over de grenzen waarbinnen mijn bloedsuikerwaardes zouden moeten zijn én over heel veel landsgrenzen.” Zo begint Inge Verhagen haar boek “Over de grens met diabetes”.
De problemen in onze samenleving evolueren, en het verzekeringswezen past zich aan door producten aan te bieden die tegemoetkomen aan nieuwe zorgen die leven in de bevolking. Zo is er nu een verzekering die uw kinderen beschermt tegen de gevolgen van pesten op school.
Met een buitengerechtelijke bescherming kun je het beheer van een deel van je bezit toevertrouwen aan een vertrouwenspersoon, bijvoorbeeld omdat je ziek bent. Het aantal van die overeenkomsten is sinds het begin van het jaar sterk toegenomen.
De FSMA heeft zopas haar rapport gepubliceerd over de 2e pijler van het pensioen in België. Erg veel van onze landgenoten hebben een aanvullend pensioen, maar er blijken enorme verschillen te bestaan tussen de verschillende beroepsstatuten... en ook tussen mannen en vrouwen.
Preventie van cardiovasculaire ziekten (CVZ) is niet enkel belangrijk op volwassen leeftijd, maar ook bij ouderen waar zelfs meer winst kan worden geboekt aangezien het absolute cardiovasculaire (CV) risico bij hen veel hoger is.
Hartfalen komt steeds vaker voor, en vooral de vorm met behouden ejectiefractie. De aandoening leidt tot veelvuldige ziekenhuisopnamen en de prognose blijft somber. De huidige behandelingen zijn werkzaam wanneer ze worden toegediend in de optimale dosis, wat vrij zelden gebeurt.
Dit artikel schetst een stand van zaken over het gebruik van de elektronische sigaret (e-sigaret) in 2018. De hoeveelheid kankerverwekkende en toxische stoffen in de rook die wordt geproduceerd bij verbranding van tabak werd vergeleken met die geproduceerd in de aerosol van een e-sigaret.
In de afgelopen 35 jaar is de behandeling van patiënten met chronisch hartfalen (CHF) in belangrijke mate geëvolueerd, maar toch blijven de incidentie en prognose van CHF zorgwekkend. Een nieuwe generatie geneesmiddelen voor CHF is in volle ontwikkeling.
Over de bijdrage van de verschillende componenten van ambulante bloeddrukmeting (ABPM) aan het risico op atriumfibrilleren (AF) zijn slechts beperkte gegevens beschikbaar. Daarom hebben we prospectief de hypothese getest dat ABPM een mogelijk aanpasbare risicofactor is voor de incidentie van AF in de Europese populatie.
Patiënten met type 1-diabetes (T1D) blijven een groter percentage van de tijd binnen hun streefwaarden voor de glykemie als sotagliflozine wordt toegevoegd aan hun insulinebehandeling.
Er is overtuigend bewijs dat regelmatig bewegen het risico op ziekte en sterfte verlaagt. Desondanks voldoen de meeste mensen niet aan de beweegrichtlijnen en wordt het grootste gedeelte van de dag zittend doorgebracht...
De EASD en de ADA hebben hun gezamenlijke aanbevelingen aangepast naar aanleiding van de studies die sinds 2015 verschenen zijn. Die aanbevelingen leggen sterker de nadruk op een aanpak waarbij de patiënt centraal staat, gewichtscontrole, therapeutische inertie en therapietrouw.
Vind hier de videos die gemaakt werden op het EASD-congres terug.
De resultaten van het fase III-programma EASE zijn op 4 oktober gepresenteerd op het congres van de EASD en tegelijkertijd gepubliceerd in Diabetes Care. De studie toont aan dat toediening van empagliflozine aan volwassen patiënten met type 1-diabetes die met insuline worden behandeld, de metabole parameters en de glykemiecontrole van de patiënten significant verbetert.
De voedingsvezels die volop aanwezig zijn in de meeste vruchten en veel groenten zoals schorseneren, kolen en tuinbonen, worden door de bacteriën van het darmmicrobioom gefermenteerd tot verschillende metabolieten zoals korteketenvetzuren (KKVZ).
De evolutie van de hypofysaire functies na een eerste chirurgische ingreep voor een klinisch niet-functionerend macroadenoom van de hypofyse (NFMA) blijft weinig voorspelbaar.
Type 2-diabetes kan bij mannen anders tot uiting komen dan bij vrouwen. Een Nederlandse studie biedt nieuwe inzichten in die geslachtsverschillen. De hormonen spelen een rol, maar dat was nog niet bewezen.
In 2017 was uit de klinische studie DiRECT (Diabetes Remission Clinical Trial) gebleken dat de progressie van type 2-diabetes bij bepaalde volwassenen teruggedrongen kon worden als ze een intensief programma voor gewichtscontrole volgden, maar het onderliggende mechanisme daarvan was onbekend.
Een originele studie heeft aangetoond dat het gebruik van zoetmiddelen de bacteriële flora in de darmen kan wijzigen, wat een significante weerslag kan hebben op de glykemie.
Een gastric bypass is doeltreffend bij zwaarlijvigen met type 2-diabetes, maar kan ook bijwerkingen veroorzaken die moeten worden gevolgd en behandeld.
Erfelijke of familiaire amyloïdose is een zeldzame ziekte die vooral een neuropathie veroorzaakt, maar ook het hart en minder vaak de ogen en de nieren aantast...
HDL-cholesterol wordt als positief beschouwd, een hypothese die wordt ondersteund door tal van epidemiologische studies...
Endocarditis wordt gewoonlijk behandeld met antibiotica intraveneus gedurende tot zes weken...
Cardiovasculaire complicaties zijn de grootste doodsoorzaak bij diabetici. Tot nu toe werd het cardiovasculaire risico alleen maar uit de hoek van de atherosclerose benaderd. Na de indrukwekkende resultaten met empagliflozine richten we ons nu ook op de cardiorenale as.
Bij nieuw onderzoek hebben vorsers enkele factoren ontdekt die een invloed hebben op de progressie van type 2-diabetes en die dus verklaren waarom die progressie verschilt van patiënt tot patiënt.
De behandeling van demente diabetespatiënten kan zeer complex zijn, ook omdat die patiënten een hoger risico op hypoglykemie lopen en omdat een hypoglykemie bij dergelijke patiënten veel meer schade berokkent.
Tijdens het congres van de ERS werden er nieuwe aanbevelingen gepresenteerd voor de diagnose van idiopathische longfibrose. Die werden tegelijkertijd in het American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine gepubliceerd.
Een dubbele remmer van de fosfodiësterases 3 en 4, de eerste van zijn therapeutische klasse, heeft de longfunctie verbeterd en de symptomen verminderd van patiënten met matige tot ernstige COPD. Dat blijkt uit de fase IIb-studie die op de ERS werd gepresenteerd door David Singh.
Kinderen die toegang hebben tot groene ruimten in de buurt krijgen op volwassen leeftijd minder ademhalingsproblemen. Dit blijkt uit de studie die Ingrid Nordeide Kuiper heeft gepresenteerd.
Bij matig tot ernstig chronisch obstructief longlijden heeft een gerichte longdenervatie bij patiënten onder een langwerkende bronchodilatator het aantal respiratoire events met meer dan de helft verminderd. Dat blijkt uit de AIRFLOW-2-studie, gecontroleerd met fictieve interventie.
Volgens de resultaten van deze studie die op de ERS werden voorgesteld, zouden we met een snelle en eenvoudige test om virusinfecties op te sporen, de antibiotherapieën en ziekenhuisopnamen kunnen beperken. Met deze test zijn de resultaten in minder dan 50 minuten beschikbaar.
De histologische classificatie van gedifferentieerde schildkliercarcinomen is bepalend om te bepalen of er na de heelkundige ingreep een behandeling moet worden gegeven met jodium 131, en op welke manier.
Een goedaardige schildkliernodulus die hinderlijk is, moet soms worden behandeld, en dan bij voorkeur op een weinig invasieve manier. De doelstelling van de studie die gepresenteerd werd door Adrien Ben Hamou (Lille) was om de werkzaamheid en de veiligheid te vergelijken van twee technieken van thermoablatie: radiofrequentie en laser.
Oestrogenen regelen tal van fysiologische processen bij zoogdieren, waaronder ook de voortplanting. Ze oefenen hun werking uit door zich te binden aan de oestrogeenreceptoren (ER) α en β, die respectievelijk gecodeerd worden door de genen ESR1 en ESR2.
Cortisol speelt een rol bij de regeling van tal van metabolismen en functies omdat het interageert met GRalpha, een specifieke, sterk verspreide transcriptiefactor van de familie van nucleaire receptoren die voortkomen uit het NR3C1-gen.
Een gastric bypass met Roux-en-Y-constructie leidt in bijna 60% van de gevallen tot het verdwijnen van de type 2-diabetes. De bètacelfunctie voor de ingreep en de omvang en het behoud van het gewichtsverlies na de ingreep zijn de belangrijkste voorspellende factoren voor de remissie van diabetes.
Dankzij de komst van high-throughput sequencing neemt onze kennis over de moleculaire afwijkingen die tot schildklierkanker leiden snel toe. Zo wordt momenteel in meer dan 90% van de gevallen een moleculaire afwijking gevonden die tot de kanker heeft geleid.
De heterogeniteit van de klinische presentatie van type 2-diabetes wijst op een complexe pathofysiologie, met diverse paden die tot een insufficiëntie van de bètacellen leiden. Zowel genetische varianten, epigenetische factoren als omgevingsgebonden factoren spelen een cruciale rol.
PACIFIC toonde duidelijk de winst aan van een behandeling met durvalumab ten opzichte van placebo in geval van inoperabele NSCLC van stadium III...
De aanwezigheid van levermetastasen is een negatieve prognostische en predictieve factor in geval van NSCLC EGFR+ die wordt behandeld met een tyrosinekinase-inhibitor. Tao Jiang en zijn collega’s uit Shanghai wilden evalueren in welke mate een lokale behandeling van de metastasen de prognose van deze patiënten kon verbeteren.
FLAURA, een studie van fase 3, toonde de superioriteit aan van osimertinib, een tyrosinekinase-inhibitor (TKI) van de 3e generatie, ten opzichte van de referentie- TKI’s op het gebied van progressievrije overleving (PFS) bij patiënten met longkanker in een gevorderd stadium die drager zijn van de EGFR-mutatie en die tot dan nog nooit waren behandeld...
Over de plaats van profylactische intracraniale bestraling (PCI) bestaat nog steeds discussie in geval van NSCLC in een gevorderd stadium.
De referentiebehandeling voor NSCLC in een vroeg stadium is een lobectomie. Maar de resultaten zijn lang niet perfect. Daarom werd in talrijke studies een adjuvante chemotherapie getest...
Plasmine is een protease die zorgt voor de fibrinolyse tijdens het afbraakproces van bloedproppen. Maar de stof is ook een pro-inflammatoire mediator en speelt een immunitaire rol.
Het risico op bloeding bij gebruik van anticoagulantia is bekend. De behandeling ervan kan bestaan uit de toediening van protrombinecomplex-concentraat (PCC, prothrombin complex concentrate) of van FEIBA.
Postoperatieve bloedingen verslechteren de prognose van de patiënten. Meestal zijn dergelijke bloedingen niet kwaadaardig, maar het blijft toch een situatie waarvoor er een hemostaseplan moet worden opgesteld.
Die vraag van een team onder leiding van D. Little van de universiteit McMaster in Hamilton is zeker relevant. Uit bevolkingsstudies blijkt dat in bijna 50% van de gevallen de stopzetting definitief is...
De meeste gezondheidsautoriteiten waarschuwen gebruikers voor het risico op trombo-embolie dat gepaard gaat met testosterongebruik. Maar er bestaan slechts weinig klinische gegevens daarover.
Kunnen we evolueren naar genezing? En wat zijn dan de strategieën? Voor een beter begrip heeft Brad Jones (Weill Corner, Washington) het hiv-reservoir vergeleken met water dat zich stroomopwaarts van een stuwdam bevindt...
Vandaag leven 36,9 miljoen mensen met hiv. Sinds 2017 doken 1,8 miljoen nieuwe gevallen op. Een dramatischer cijfer is dat er slechts 21,7 miljoen onder hen worden behandeld, van wie er 17 miljoen een niet-detecteerbare virale last hebben...
Type 2-diabetespatiënten lopen meer risico om een microangiopathie met aantasting van o.a. de nieren en de ogen en macrovasculaire complicaties te ontwikkelen. Dat is al lang bekend, maar hoe zit het met de behandeling? Wat is de rol van aspirine?
In deze context geldt dat hoe sneller de preventie plaatsvindt, hoe doeltreffender ze is. Zo ook bij adolescenten, van wie de hersenen zeker in staat zijn om de gezondheidsrisico’s in te schatten, vooral als deze met een praktijkgerichte leermethode en in een gezonde sociaal- emotionele omgeving worden aangeleerd...
Zowel in Centraal-Azië als in Oost-Europa is de epidemie nog altijd niet onder controle. Bovendien moeten we rekening houden met het nog (te) weinig onderzochte fenomeen van de micro-epidemie...
Wanneer we tuberculose, dat heel veel voorkomt in de Afrikaanse landen ten zuiden van de Sahara, in verband brengen met hiv, stellen we een ‘synergie’ van problemen vast. Voegen we daar nog eens diabetes, voedselonzekerheid en economische instabiliteit aan toe, dan weten we niet meer waar te beginnen op het vlak van coherente volksgezondheidsmaatregelen...
Na een sterke daling van de incidentie tot in 2005 is er nu een duidelijk gebrek aan doeltreffende preventie. Sinds het einde van het vorige decennium stagneren de incidentiecijfers aanzienlijk, waardoor ze nog veraf liggen van de doelstelling van de WHO van minder dan 500.000 nieuwe besmettingen in 2020...
Een belangrijke vraag, die werd voorgelegd aan de specialisten die in Orlando waren samengekomen voor het congres van de American Diabetes Association (ADA) 2018. De behandeling bij adolescenten en jong-volwassenen zou complexer zijn dan weleens wordt gedacht.
Stemmingsstoornissen in samenhang met diabetes worden vaak niet gediagnosticeerd, maar zijn toch een realiteit.
Op het congres van de ADA hebben meerdere sessies plaatsgevonden over continue monitoring en een geslotenlussysteem. Sinds Franse auteurs de werkzaamheid ervan hebben aangetoond, is het aantal systemen sterk toegenomen. Die systemen hebben tot doel een zo fysiologisch mogelijke glykemiecontrole te bewerkstelligen.
Er zijn zoveel studies over de preventie en de behandeling van sarcopenie – tot nu toe allemaal zonder succes – dat een mens zou vergeten dat de voeding mogelijk een rol speelt. Het gaat dan vooral om omega 3.
Nadat ze de gegevens hadden bestudeerd van 16.507 patiënten met reumatoïde artritis, van wie er 8.357 glucocorticoïden hadden gekregen, heeft een Engels team aangetoond dat het risico op fracturen hoger is bij patiënten die corticoïden hebben gekregen.
“Oudere huid vertoont meerdere fysiologische veranderingen (...) Maar daar hoeft de huid niet noodzakelijk onder te lijden”
De zee fascineert en trekt aan. Ze houdt echter heel wat gevaren in, vooral door de fauna en flora die ze bevat. Het gif dat sommige soorten inspuiten, wekt bij het grote publiek de meeste angst op.
Jin Li stelde de resultaten voor van de FRESCO-studie en herhaalde dat colorectale kanker een frequent probleem blijft, met jaarlijks wereldwijd 1,36 miljoen nieuwe diagnoses en meer dan 694.000 doden.
Ricky Sharma vestigde de aandacht op het toepassen van selectieve interne radiotherapie (SIRT) met yttrium-90-microsferen bij patiënten met colorectale kanker en levermeta’s.
Ulceratie van een primair melanoom is een alom erkende negatieve voorspellende factor. Er zijn echter weinig gegevens beschikbaar over de immunologische en moleculaire wijzigingen die aan de basis liggen van deze slechte prognose.
De nieuwe directe antivirale middelen hebben de prognose van patiënten met chronische hepatitis C ingrijpend veranderd. Dit is een frequente aandoening die ook vaak voorkomt bij patiënten met psoriasis.
Uit een multinationale enquête bij meer dan 1.000 patiënten met psoriasis in 17 verschillende landen, is naar voren gekomen dat ze zich het meest zorgen maken over hun intieme leven.
De incidentie van handeczeem bedraagt ongeveer 5,5 gevallen/1.000 inwoners, wat betekent dat 4% van de algemene bevolking ooit tekenen van eczeem op de handen zal vertonen. Niet iedereen loopt echter hetzelfde risico, want het zijn vooral vrouwen die in een vochtig milieu werken en daardoor atopie hebben ontwikkeld die erdoor getroffen worden.
Vladimir Vasku (Zagreb) wilde het belang van de genetische variabiliteit op het klinische succes van biologische geneesmiddelen onderzoeken.
Vele artsen stellen hun patiënten een lokale anesthesie voor bij een behandeling met cryotherapie van al dan niet genitale wratten. Maar dit analgetische effect is volgens bepaalde auteurs zeer empirisch.
Frontaal fibroserende alopecie is een cicatrificerende bandvormige alopecie die de voorste zone van de hoofdhuid treft, voornamelijk bij postmenopauzale vrouwen. Omdat deze aandoening tal van histopathologische gelijkenissen vertoont met lichen planopilaris, beschouwen velen de aandoening als een variant van deze lichen.
De studies die atopische dermatitis beschouwen als een onafhankelijke cardiovasculaire risicofactor komen tot zeer heterogene resultaten, onder andere door de aanwezigheid van tal van verstorende variabelen (roken, obesitas, enz.). Om duidelijkheid te scheppen, heeft Jakob Thyssen (Kopenhagen) de literatuur doorgenomen en 53 van de 2.855 geanalyseerde studies overgehouden.
Op eenjarige leeftijd vertoont 20% van de kinderen klinische symptomen van atopische dermatitis. Van hen zal 60% een nieuwe aanval krijgen in de loop van de 12 volgende maanden, en 65% zal in remissie zijn op de leeftijd van 7 jaar. We beschikken echter over geen enkele marker van het risico op relaps.
De grote verdienste van de classificatie van Kellgren-Lawrence, waarmee de ernst van een artrose wordt bepaald, is dat ze bestaat. Ze is nochtans niet erg precies, waardoor de heterogeniteit van de patiënten in klinische studies fors oploopt. In die studies vinden we dan sterk uiteenlopende resultaten.
X-gebonden dominante hypofosfatemische rachitis wordt gekenmerkt door rachitis, ernstige hypofosfatemie met een normale calcemie en veelvuldige fracturen. Het is het gevolg van een mutatie van het PHEX-gen dat betrokken is bij de resorptie in de nieren van de fosfaten en zich op Xp22.1 bevindt.
De techniek om het bot plaatselijk te versterken (LOEP of local osteo-enhancement) is een procedure die nog maar pas onder de aandacht kwam en nu al interessante toekomstperspectieven biedt.
De SENIOR-studie (Sample of Elderly Nursing home Individuals: an Observational Research) is een ambitieuze studie van de universiteit van Luik. Fanny Buckinx en haar team vertrekken van de vaststelling dat de kwetsbaarheid van oudere mensen volgens een continuüm met toenemend functieverlies verloopt.
Abaloparatide is een selectieve activator van de signalisatieweg van de PTH1-receptor. Onlangs werd het in de VS goedgekeurd voor de behandeling tegen postmenopauzale osteoporose bij vrouwen met een hoog risico op fracturen die nog geen fractuur hebben gehad.
Dysbiose speelt een rol bij heel wat inflammatoire en/of auto-immuunziekten. Afgaande op de verkennende studies met kiemvrije muizen zou dat ook het geval kunnen zijn voor de botten.
De kunstmatige alvleesklier is bestemd voor patiënten met diabetes type 1 die te weinig insuline afscheiden en voor wie de vervanging van de in gebreke blijvende pancreas noodzakelijk is. Het systeem bestaat uit drie componenten...
De darmflora werd lange tijd beschouwd als een eenvoudige toeschouwer van onze darmen. Vandaag echter wordt ze geassocieerd met tal van fysiopathologische situaties die te maken hebben met obesitas, diabetes of cardiovasculaire ziekten en kanker.
Intensieve behandelingen met sulfamiden, repaglinide of insuline stellen de diabetespatiënt bloot aan matige en/of ernstige hypoglykemieën. Dat is vaak de ‘prijs die moet worden betaald’ voor een optimale bloedsuikercontrole.
Zwangerschapsdiabetes wordt omschreven als een verstoorde glucosetolerantie die leidt tot min of meer ernstige hyperglykemie die voor het eerst optreedt of pas voor het eerst wordt herkend tijdens de zwangerschap.
Een bariatrische operatie is doorgaans aangewezen voor mensen met een body mass index (BMI) > 40kg/m² of een BMI > 35kg/m² met comorbiditeit die door de operatie kan worden verbeterd, zoals ernstige metabole stoornissen.
De circadiaanse klok van onze hersenen die de perifere klokken van al onze weefsels controleert en synchroniseert, vervult een belangrijke rol in de controle van het metabolisme. Een stoornis of ontregeling van deze klok kan metabole complicaties veroorzaken zoals diabetes.
Patiënten met sikkelcelanemie ontwikkelen vaak longcomplicaties: chronische pneumopathie bij sikkelcelanemie of een acuut thoracaal syndroom. Dat laatste komt vaker voor tijdens de kinderjaren.
Zwaarlijvige kinderen vertonen vaak een endotheeldisfunctie, een vroege marker van atherosclerose, en ademhalingsstoornissen tijdens de slaap (die bij niet-zwaarlijvige kinderen gepaard gaan met endotheeldisfunctie). Kun je die disfunctie verhelpen door een interventie op het gewicht van zwaarlijvige kinderen?
Bronchopulmonale dysplasie is een frequente complicatie van vroeggeboorte, maar de langetermijngevolgen van die aandoening zijn niet goed bekend. De huidige follow-uponderzoeken zijn vrij invasief of hebben maar een beperkte prognostische waarde.
Door continue profylactische toediening van antibiotica kan de incidentie van recidiverende pyelonefritis bij kinderen met vesico-ureterale reflux verlaagd worden. Maar het is moeilijk om die beslissing te nemen na een eerste pyelonefritis.
Kinderen met hersenverlamming vertonen over het algemeen een sterk verminderde botdichtheid. 20% van die kinderen loopt dan ook pathologische fracturen op.
Insuline en een dieet zijn essentieel bij de behandeling van kinderen met type 1-diabetes. Belangrijk is ook lichaamsbeweging, vooral voor een goede cardiovasculaire preventie. Er bestaan evenwel geen duidelijke richtlijnen voor het controleren van de glykemie bij kinderen tijdens inspanning.
Na follow-up van 49 kinderen van gemiddeld 8,9 jaar bij wie met succes een hersentumor (vooral pilocytair astrocytoom) was verwijderd, heeft een groep van de KU Leuven vastgesteld dat de neurocognitieve functies 6 maanden na de interventie abnormaal waren.
Een multicentrische groep onder leiding van Karolien Van De Maele (UZ Brussel) heeft een studie uitgevoerd bij 184 zwaarlijvige zwangeren (mediane BMI 32,1 kg/m²).
Ivan Blankoff (CHU Charleroi)
Wilfried Mullens (ZOL Genk)
Jean-Luc Vachiéry (Erasmusziekenhuis)
Philippe van de Borne (Erasmusziekenhuis)
Niet alleen het design van e-sigaretten is sterk veranderd, maar ook de samenstelling ervan. De diffusievloeistof van bijna de helft van de verkochte e-sigaretten bevat nu glycerol, dat dient om een kunstmatige rookwolk te vormen...
Patiënten met hartdecompensatie vertonen vaak slaapstoornissen als gevolg van hun symptomen (nachtelijke dyspneu, orthopneu, nycturie enz.), maar ook doordat ze vaak een obstructieve apneu vertonen...
De behandeling van hartfalen heeft vandaag vooral tot doel het aantal ziekenhuisopnames te verlagen. De mediane overleving daalt immers met 50% na elke ziekenhuisopname wegens hartdecompensatie. “En vaak is de arts verantwoordelijk voor een nieuwe ziekenhuisopname, doordat hij regelmatig de patiënt naar huis stuurt, ook als die nog niet volledig ontwaterd is”, haalt Wilfried Mullens (Genk) aan.
Hartrevalidatie na een myocardinfarct is een klasse IA-aanbeveling volgens de Europese vereniging voor cardiologie. Dat is ook zo bij patiënten met hartfalen...
We kennen al lang het risico op trombose bij adhesie van plaatjes in geval van endotheelletsel. Dankzij een betere kennis van de pathofysiologie weten we nu ook dat de von Willebrandfactor een sleutelelement is bij de vorming van trombi.
Infectieuze endocarditis is een zeldzame aandoening, waarvan de prognose echter somber blijft, vooral wanneer het zich voordoet rond geïmplanteerd materiaal. Dat is verontrustend aangezien het aantal patiënten met een hartimplantaat (klep, pacemaker enz.) gestaag stijgt. Net als de infectieuze syndromen waarvan de oorsprong niet gekend is bij dergelijke patiënten...
De laatste ESC-aanbevelingen voor de behandeling van myocardinfarct met ST- segmentstijging dateerden van 2012. In 2017 heeft een groep van 19 auteurs en 30 reviewers onder leiding van Borja Ibanez (Spanje) en Stefan James (Uppsala, Zweden) de aanbevelingen bijgewerkt. Stefan James heeft de belangrijkste veranderingen voorgesteld op het congres.
Julie De Backer (UGent)
Ines Frederix (UHasselt)
Martin Chaumont (Erasmusziekenhuis)
Marc Claeys (UZ Antwerpen)
Christophe Beauloye (Clin. univ. St-Luc)
Sonia Petronio (Pisa, Italië)
Johan Bosmans (UZ Antwerpen)
Thomas Vannassche (UZ Leuven)
Stéphane Fournier (OLV Ziekenhuis, Aalst)
Hoe reageren bij negatieve kweken, tijdens de zwangerschap of bij patiënten bij wie de leverenzymen stijgen tijdens de behandeling?
De aangeraden benadering van kliertuberculose is dezelfde als die van pulmonale tuberculose in haar gewonere vorm...
De doelstellingen van de farmacologische behandeling evolueren gaandeweg. De beginfase is erop gericht om het aantal actieve bacillen snel te doen dalen en zo de ernst van de aandoening te verminderen, overlijden te voorkomen en overdracht te stoppen. Het is tijdens deze fase dat er resistentie kan optreden. Zodra het aantal actieve bacillen verlaagd is, wordt het doel de overblijvende bacillen uit te roeien, een duurzame respons te verkrijgen en recidieven te voorkomen...
Om de oorzaak te kunnen achterhalen en een specifieke behandeling te kunnen opstarten, moeten we aandacht besteden aan de symptomen die met de hoest gepaard gaan.
Rinofaryngitis, astma, gastro-oesofageale reflux … Er zijn heel wat mogelijke diagnoses, maar de ene is waarschijnlijker dan de andere.
Hoest is wereldwijd een van de vaakst voorkomende symptomen en de patiënten die er last van hebben zijn maar matig tevreden over de manier waarop artsen, die ze vaak herhaaldelijk raadplegen, die klacht aanpakken.
De duidelijkheid van de aanbevelingen over chronische hoest laat te wensen over, waardoor het niet eenvoudig is om een onderscheid te maken tussen misvattingen en wetenschappelijke waarheid.
NOAC’s bieden meerdere voordelen, aldus Adam Cuker (Pennsylvania): geen kruisreactie met de antistoffen in vitro, perorale toediening, vaste dosering, geen noodzaak tot monitoring van het bloedingsrisico en voor sommige NOAC’s bestaat er een antidotum.
Kinderen vormen een speciale populatie gezien de lage incidentie van veneuze trombo-embolie (1/100.000) en de hoge frequentie van ziekenhuisopname (58/10.000 kinderen). Het betreft vooral pasgeborenen en adolescenten, met als belangrijkste risicofactor de aanwezigheid van een centrale veneuze katheter.
Het ASH-panel onder leiding van Shannon Bates (McMaster, Hamilton) heeft het nut van monitoring van de anti-Xa-activiteit onderzocht bij zwangere vrouwen die een LMWH in therapeutische dosering krijgen voor behandeling van een trombo-embolie.
Het panel onder leiding van Gary Lyman (Seattle) heeft verschillende onderwerpen onder de loep genomen: de startbehandeling, secundaire profylaxe thuis en in het ziekenhuis, perioperatieve profylaxe, profylaxe en behandeling in geval van een centrale veneuze katheter en profylaxe bij ambulante patiënten die een systemische kankertherapie krijgen, met inbegrip van hormoontherapie.
Dankzij een specifieke AMS-dienst (Anticoagulation Management Service) kan het risico op longembolie en ernstige bloedingen significant worden verlaagd, maar zonder effect op de mortaliteit.
Twee studies, namelijk AMPIFY-EXT (1) en EINSTEIN-CHOICE (2), hebben die vraag specifiek onder de loep genomen.
Het panel – voorgezeten door Saskia Middeldorp (Amsterdam) en Alfonso Iorio (McMaster, Hamilton) – heeft twee opties onderzocht.
De voorspellende waarde van diagnostische tests hangt af van de prevalentie van trombo-embolische accidenten. Dat maakt het soms moeilijk om uit te maken welk onderzoek het best is om de diagnose te bevestigen en ook moet je weten wat het percentage vals-positieve en vals-negatieve uitkomsten is, concludeerde het panel onder de leiding van Wendy Lim (McMaster, Hamilton).
Een team onder de leiding van Mary Cushman (Vermont) heeft 5 categorieën van patiënten onder de loep genomen: patiënten die orale anticoagulantia hebben gekregen, patiënten die parenterale anticoagulantia hebben gekregen en mechanische middelen [intermitterende pneumatische compressie (IPS) en steunkousen (GCS)].
“Er is een sterk rationale voor het gebruik van vena cavafilters bij die patiënten: profylactische toediening van anticoagulantia is vaak gecontra-indiceerd gezien het hoge bloedingsrisico, mechanische profylaxe is niet altijd mogelijk gezien het risico op letsels en van filters weten we dat ze het risico op symptomatische longembolie en overlijden kunnen verlagen”, zei David Anderson (Halifax, Canada).
De CheckMate 026-studie heeft nivolumab als eerstelijnstherapie vergeleken met chemotherapie bij patiënten met een stadium IV- of recidief van niet-kleincellige longkanker met een PD-L1-expressie van minstens 1%...
De CheckMate 153-studie heeft een continue behandeling met nivolumab vergeleken met een behandeling van 1 jaar bij voorbehandelde patiënten...
Een behandeling met checkpointremmers bewerkstelligt een lange therapeutische respons, maar kan ook bijwerkingen veroorzaken...
Studies die in 2017 werden gepubliceerd, hebben ook de therapeutische sequentie, de duur van de behandeling en de tolerantie onderzocht.
Ongeveer een derde van de patiënten met een niet-kleincellige longkanker vertoont een stadium III-tumor. De referentiebehandeling voor patiënten in een goede algemene toestand met een niet-reseceerbare tumor is radio-chemotherapie...
De Keynote-024-studie heeft pembrolizumab als eerstelijnstherapie bij een gevorderde niet-kleincellige longkanker met een PD-L1-expressie van minstens 50% vergeleken met chemotherapie.
De ESMO heeft in 2016 aanbevelingen gepubliceerd voor de tweedelijnstherapie bij een EGFR- en ALK-negatieve kanker. Nivolumab wordt aangeraden bij voorbehandelde patiënten met een gevorderd spinocellulair carcinoom (SCC, squamous cell carcinoma) en is ook een optie bij voorbehandelde patiënten met een niet-spinocellulair carcinoom (NSCC, non-squamous cell carcinoma).
De laatste jaren werden vier fase III-studies gepubliceerd over immunotherapie bij patiënten met een recidief van niet-kleincellige longkanker: CheckMate 017, CheckMate 057, Keynote-010 en OAK. De resultaten waren concordant: immunotherapie verbetert de totale overleving.
Immunotherapie via chimerische antigeenreceptor van de T-cellen (CAR T cells) wint terrein in de oncohematologie. De studies zijn echter nog vertrouwelijk omdat ze beperkt zijn door het technische aspect. Dat obstakel lijkt nu van de baan te zijn.
Systemische mastocytose is een zeldzame aandoening waarvoor moet worden voldaan aan een hoofdcriterium en een aanvullend criterium of drie aanvullende criteria...
De pathofysiologie van CLL kan worden samengevat in twee werkingen: proliferatie met verhoogde expressie van Ki-67 en apoptose met verhoogde expressie van BCL 2.
ABVD is het meest gebruikte chemotherapieschema voor de behandeling van hodgkinlymfoom in een gevorderd stadium, waarin ongeveer 40% van de patiënten met de ziekte zich bevindt. Het leidt tot remissie bij ongeveer driekwart van de patiënten.
Mogamulizumab, een monoklonaal antilichaam dat gericht is tegen de C-C-receptor van de chemokines type 4 (CCR4), gaat dankzij die remming ontsteking en neoplasie tegen.
Door de affiniteit van hemoglobine voor zuurstof te moduleren, remt GBT440 (voxelotor), de voornaamste stof in deze klasse, de polymerisatie van hemoglobine S die optreedt bij sikkelcelziekte.
X-gerelateerde ernstige gecombineerde immuundeficiëntie is een zeldzame en dodelijke aandoening. Het is het gevolg van mutaties van IL2RG en tast het immuunsysteem ernstig aan, wat zich uit in de afwezigheid van T-cellen en van NK-cellen en het wegvallen van de functies van de B-cellen. Zonder behandeling overlijden die kinderen snel aan intercurrente infecties.
Er bestaan meer dan 300 mutaties van het bètaglobinegen in thalassemie, en de anemie die eruit volgt en die verschilt naargelang het gemuteerde gen vereist vaak talrijke transfusies. Momenteel is stamceltransplantatie de enige behandeling. In dat kader loonde het de moeite om gentherapie te bestuderen...
Kankerpatiënten lopen het risico op een trombo-embolie: bijna een op de vijf krijgt op een bepaald moment tijdens zijn ziekte een diepveneuze trombose of een longembolie. Er spelen verschillende factoren mee bij dit risico...
Aangezien het om een monogene afwijking gaat, vormen patiënten met hemofilie A ideale kandidaten voor gentherapie. Dankzij een virale vector kan met valoctocogene roxaparvovec het gen dat de aanmaak van factor VIII mogelijk maakt, worden geïntroduceerd.
Patiënten met hemofilie A maken te weinig factor VIII aan voor een efficiënte stolling. Zonder behandeling krijgen die patiënten herhaaldelijk bloedingen, vooral intra-auriculair, met alle gevolgen van dien...
Andrew J. Armstrong benadrukte het belang van de Bot Scan Index (BSI), ontwikkeld in 1998 als een methode voor het kwantificeren van de hoeveelheid botmassa op beeldvorming die is ingenomen door botmetastasen.
Mary-Ellen Taplin sprak over de kliniek die gepaard gaat met AR-V7-detectie. Ze baseerde zich op de resultaten van ARMOR3-SV, een gerandomiseerde studie met galeteron vs. enzalutamide bij mannen met gemetastaseerd, castratieresistent, AR-V7-positief prostaatcarcinoom.
Gerhardt Attard voerde met zijn team een gerandomiseerde, dubbelblinde, placebogecontroleerde fase 4-studie uit die continu enzalutamide (Enz) bestudeerde na PSA-progressie bij mannen met gemetastaseerd, castratieresistent prostaatcarcinoom die nog geen chemotherapie hadden gekregen.
Federico Innocenti wees erop dat men, om oncologie op een nauwgezette manier te voeren, behoefte heeft aan moleculaire profilering van patiënten.
In de S-TRAC-studie werd aangetoond dat een adjuvante behandeling met sunitinib de DFS kan verbeteren bij patiënten met een hoogrisiconierkanker (HR = 0,76; p = 0,03). In die studie is ook aangetoond dat het effect op de DFS mettertijd gehandhaafd blijft.
“Bijna driekwart van de patiënten met nierkanker heeft een plaatselijke tumor, maar in 30-40% van de gevallen van een hoogrisicotumor treedt een recidief op na nefrectomie”, zei Robert Motzer (MSKCC). Een adjuvante behandeling met sunitinib verlengde de PFS in de S-TRAC-studie, maar niet in de ASSURE- studie. Robert Motzer presenteerde de PROTECT-studie, die werd uitgevoerd met pazopanib als adjuvante behandeling.
Pazopanib maakt deel uit van de standaardeerstelijnstherapie bij gemetastaseerde nierkanker (1). Gezien de hepatotoxiciteit van de combinatie pazopanib-pembrolizumab in groep A en groep B van een fase I/II-studie (2) was sequentiële toediening van pazopanib en daarna de combinatie voorzien in een groep C in diezelfde studie (3).
De combinatie atezolizumab-bevacizumab verhoogt de migratie van antigeenspecifieke T-cellen bij een gemetastaseerde nierkanker. IMmotion150 is een fase II-studie die de combinatie atezolizumab-bevacizumab heeft vergeleken met nivolumab 1.200mg i.v. om de 3 weken of sunitinib 50mg (4/2) bij 305 patiënten met een plaatselijk gevorderde of gemetastaseerde nierkanker die nog geen behandeling hadden gekregen. De patiënten in de twee groepen die een monotherapie kregen, werden na tumorprogressie overgeschakeld op de combinatietherapie...
De prognose van patiënten met gemetastaseerde nierkanker is slecht. De 5 jaarsoverleving bedraagt maar 8% (1).
EASD 2017 te Lissabon was een groot succes en loopt vandaag op haar einde. Ook voor dit congres was Twitter een belangrijk medium om wetenschappelijke informatie te verspreiden, dat illustreert de bijgaande tweet.
EXSCEL was een van de grote studies waarnaar uitgekeken werd op het EASD-congres in Lissabon. De resultaten zijn geruststellend wat de cardiovasculaire veiligheid van exenatide met verlengde afgifte betreft en dat bij een grote, representatieve groep diabetespatiënten.
Bij vrouwen met type 1-diabets kan een tool voor continue monitoring van de glycemie tijdens de zwangerschap tot een betere controle van de ziekte leiden en ook tot betere resultaten bij de geboorte in vergelijking met de klassieke tests. Dat blijkt uit een gerandomiseerde studie waarvan de resultaten gepubliceerd werden in The Lancet en voorgesteld werden op het congres van de EASD.
De resultaten van en nieuwe analyses van de DEVOTE-studie worden vandaag, vrijdag, voorgesteld op het EASD-congres. Het gaat om grote analyses van de correlaties tussen de glycemische variabiliteit, ernstige hypoglycemie, majeure cardiovasculaire events en mortaliteit.
Boluscalculators, software die diabetespatiënten helpt om de dosis insuline te berekenen die ze moeten toedienen bij een maaltijd of daarbuiten (correctieve bolus) worden aangeraden aan diabetespatiënten die een insulinepomp gebruiken, ook al is er geen eensgezindheid over het nut van die tools.
Kan de toediening van acarbose aan patiënten met een kransslagaderaandoening en glucose-intolerantie de incidentie van majeure cardiovasculaire events en de evolutie naar diabetes doen dalen? Dat was de vraag die gesteld werd in de ACE-studie.
De resultaten van de TOSCA. IT studie waarin metformine plus pioglitazone vergeleken werd met metformine plus een sulfonylureum bij type 2-diabetes, werden voorgesteld door professor Gabriele Riccardi (Napels). Het gaat om een van de meest verwachte studies op het EASD-congres in Lissabon.
In een post-hoc analyse van de STENO-2 cohortstudie onderzochten de auteurs de impact van een intensieve multifactoriële interventie op het risico op ziekenhuisopname voor hartinsufficiëntie tijdens een follow-up die tot 21,9 jaar bedroeg.
Zes maaltijden per dag consumeren, in de plaats van drie, is beter voor de glycemiecontrole van patiënten met obesitas die met glucose-intolerantie kampen (prediabetes) of met type 2-diabetes. Dat blijkt uit nieuw onderzoek waarvan de resultaten voorgesteld werden op het congres van de EASD in Lissabon.
Zweedse onderzoekers evalueerden de glucagonrespons op een glycemiedaling in twee fasen bij oudere patiënten die behandeld worden met DPP4-remmers.
Een studie die vandaag woensdag voorgesteld wordt op het congres van de EASD toont aan dat bij 50-plussers vrouwen met obesitas het risico op type 2-diabetes bij hun mannen aanzienlijk toeneemt.
De Engelse National Health Service (NHS, Verenigd Koninkrijk) gaf groen licht voor het gebruik van een nieuwe tool voor de reductie van lichaamsgewicht bij patiënten met obesitas en type 2-diabetes die niet goed onder controle is.
De extensiefase van VERTIS SITA 2 toont duidelijk het belang aan van het toevoegen van ertugliflozine (5 of 15mg) bij patiënten met type 2-diabetes die behandeld worden met metformine en sitagliptine. De glycemische en bloeddrukparameters zijn beter en de behandeling wordt goed verdragen.
Welke type sporttraining kan men aanbevelen voor een gunstig effect op het darmmetabolisme van patiënten met insulineresistentie? Op die vraag geven Finse onderzoekers vandaag een antwoord op het EASD-congres in Lissabon.
Na publicatie van de tussentijdse resultaten van 131 urotheliale tumoren presenteerde het Cancer Genome Atlas Research Network met Seth Lerner (Baylor College of Medicine) de definitieve resultaten betreffende 412 patiënten, van wie 61% met blaaskanker T3-4 en 31% met N+.
Bij patiënten met type 2-diabetes heeft de comorbiditeit uiteraard een invloed op de therapie, de keuze van hypoglycemische agentia incluis.
Eerder onderzoek toonde al een verband aan tussen NAFLD en cardiovasculaire aandoeningen, maar tot op vandaag wist men niet of dat ook het geval was bij patiënten met type 2-diabetes. Dat veranderde met de studie van het Scottish Diabetes Research Network.
Een nieuwe methode voor de analyse van onderhuids vet zou het mogelijk maken om patiënten die goed reageren op een bariatrische ingreep beter te selecteren. Dat is van het grootste belang gezien de toename van het aantal bariatrische ingrepen in het kader van de behandeling van type 2-diabetes.
Naast de effecten op het lichaamsgewicht, hebben bariatrische ingrepen ook een invloed op het functioneren van verschillende metabolisch actieve weefsels zoals bijvoorbeeld het bruin vetweefsel.
Ertugliflozine (ERTU) is een nieuwe inhibitor van de natrium-glucose co-transporter 2 (SGLT2). Een fase 3-studie evalueerde de doeltreffendheid en de veiligheid ervan bij patiënten met type 2-diabetes die onvoldoende onder controle waren met metformine (≥1.500mg/d). De resultaten tonen een gunstig effect aan in vergelijking met glimepiride.
Heel wat patiënten met type 2-diabetes moeten tijdens het verloop van hun ziekte overschakelen naar insuline. Deze studie toont aan dat de keuze van orale antidiabetica een significante invloed heeft op het ogenblik van die overschakeling.
Een hormonale substitutietherapie (HST) zou de achteruitgang van de longfunctie bij de menopauze kunnen afremmen.
Een fase II-studie toont aan dat tezepelumab, een monoklonale antistof tegen TSLP, het risico op astma-aanvallen verlaagt bij patiënten met een ernstig astma dat slecht onder controle is met inhalatiecorticosteroïden en een LABA.
De Nurses’ Health Study II toont aan dat verpleegkundigen die wekelijks de vloer reinigen, een hoger risico op COPD lopen.
In de Verenigde Staten blijft de incidentie van chronische ademhalingsziekten stabiel, terwijl de incidentie van hart- en vaataandoeningen daalt.
Emfyseem bij patiënten met idiopathische longfibrose vertraagt artificieel de achteruitgang van de geforceerde vitale capaciteit (FVC).
Slechts 17% van de patiënten met reumatoïde artritis heeft respiratoire klachten. Bij beeldvorming vertoont echter 54% van de patiënten afwijkingen. RA-patiënten vertonen dus vaak een asymptomatische longaantasting.
Na het grote succes van 2011 heeft het jaarlijks congres van de EASD opnieuw plaats in Lissabon. In zijn verwelkoming wijst professor Luis Gardete Correia op de troeven van de Portugese stad.
Het wetenschappelijk programma van het 53e congres van de European Association for the Study of Diabetes (EASD) in Lissabon, van dinsdag 12 tot vrijdag 15 september is bijzonder boeiend. En rijk: 48 sessies met becommentarieerde summaries, 6 postersessies, 5 prijsoverhandiging-ceremonieën, 30 symposia en 11 sessies van 60 tot 90 minuten over grote klinische studies.
Naar aanleiding van de opening op 11 september van het 53e congres van de European Association for the Study of Diabetes (EASD) in Lissabon, organiseert MSD een live webinar voor zorgprofessionals van 14.30 GMT tot 17 uur GMT (+ 2 uur in België).
De activiteit van checkpointremmers staat nu buiten kijf.. Maar dat is nog niet genoeg, “en daarom worden meerdere combinaties getest”, legde David Smith (Ann Arbor) uit.
REGN2810, een gehumaniseerd IgG4-antilichaam gericht tegen PD-1, blijkt in fase I een interessante respons uit te lokken bij diverse types solide tumoren. Deze fase I-studie leidde tot de keuze van de dosis van 3mg/kg voor de extensiefasen...
Dabrafenib in combinatie met trametinib verbetert de prognose van patiënten met een gemetastaseerd melanoom met BRAF V600-mutatie ten opzichte van een behandeling met een BRAF-remmer in monotherapie. Daarbij hebben ook de initiële LDH-concentratie en het aantal organen met metastasen een invloed op de overleving...
Uitzaaiing naar de hersenen komt vaak voor tijdens het ziekteverloop van melanomen (43% in klinische studies en 75% bij autopsieën). Dit gaat gepaard met een ongunstige prognose en stelt grote therapeutische problemen omdat in slechts weinig studies de impact van de nieuwe behandelingen op de hersenen en de hersenvliezen werd onderzocht...
Het is bewezen dat pembrolizumab als eerstelijnstherapie bij patiënten met niet-reseceerbare niet-kleincellige longkanker (NSCLC) in stadium IV met PD-L1- expressie beter is dan klassieke chemotherapie. Omdat het moeilijk is de prognose van de patiënten op een eenvoudige manier te evalueren, heeft het EMA in 2012 het concept van PFS2, PFS met een tweedelijnstherapie, gedefinieerd als de tijd tussen de randomisatie van de eerstelijnsbehandeling en tumorprogressie na de tweedelijnstherapie of overlijden ongeacht de oorzaak...
De rol van wetenschappelijke medische experts is enorm breed; zo moeten ze de therapeutische benaderingen definiëren die voordeel voor de patiënt inhouden. Dat is het resultaat van de samenwerking IDEA (International Duration Evaluation of Adjuvant chemotherapy), die ongeveer tien jaar geleden op het getouw werd gezet met de financiële steun van het Amerikaanse NCI, de Britse MRC, het Franse Ministère de la Santé, het INCA, het Italiaanse nationale geneesmiddelenbureau en een Japanse stichting – dus zonder enige inmenging van de farmaceutische industrie. Elke instelling financierde in eigen land een studie waarin twee therapeutische benaderingen van de adjuvante behandeling van colorectale kanker werden vergeleken. Wat hier wordt gepresenteerd, zijn de samengevoegde resultaten van de zes studies uit tien landen.
Alan P. Venook refereerde aan het ASCO-congres uit 2014 toen de resultaten van CALGB/SWOG 80405 werden voorgesteld. Hieruit bleek er geen verschil te zijn in totale overleving (OS) of progressievrije overleving (PFS) na toevoegen van bevacizumab of cetuximab aan 1st-lijns-FOLFOX of -FOLFIRI in de populatie van patiënten met gemetastaseerd coloncarcinoom en KRAS wild type (wt). Een analyse in functie van de lokalisatie van de primaire tumor (links of rechts), voorgesteld tijdens het ASCO-congres uit 2016, toonde een betere OS voor linkszijdige tumoren (33,3 maanden vs 19,4 maanden voor de rechtszijdige).
Alberto F. Sobrero, die de resultaten van de TOSCA-studie voorstelde – het Italiaanse luik van het IDEA-project – benadrukte dat op het moment dat TOSCA werd opgestart 6 maanden oxaliplatine-gebaseerde therapie de adjuvante standaardbehandeling was voor zowel stadium II- als -III-colonkanker. Ook Sobrero wees erop dat, gegeven de cumulatieve neurotoxiciteit geassocieerd aan oxaloplatine, inkorten van de behandelduur, zonder weliswaar te raken aan de efficaciteit, voordelig zou kunnen zijn, zowel voor de patiënt als voor de maatschappij.
Kimmie Ng wees erop dat vitamine D antineoplastische eigenschappen heeft en dat de vitamine D-receptor tot expressie komt in colorectale kankercellen. Vit D heeft ook een antiproliferatief effect aangetoond in muismodellen van colorectaal carcinoom. Bovendien werden hogere plasmawaarden van 25-hydroxyvitamine D in prospectieve observationele studies van patiënten met metastasen in verband gebracht met een betere progressievrije (PFS) en totale overleving (OS). Toch blijft de rol van vit D-supplementen in de behandeling van gemetastaseerd colorectaal carcinoom onduidelijk.
Scott Kopetz gaf mee dat BRAFV600E-mutaties aanwezig zijn bij 7% van de patiënten met gemetastaseerde colorectale kanker. Hij wees er ook op dat deze mutaties gepaard gaan met een agressieve biologie, een korte overleving en een slechte respons op klassieke chemotherapie.
Thierry André stelde de resultaten voor van de IDEA France-studie. Hij herinnerde eraan dat 6 maanden adjuvante chemotherapie met fluoropyrimidines en oxaliplatine wereldwijd de standaardtherapie is voor colonkanker in stadium III. Reduceren van de duur van deze adjuvante therapie zou gunstig kunnen zijn met het oog op minder neveneffecten en zou kostenbesparend kunnen zijn voor de patiënt en de samenleving.
Timothy Iveson stelde de eindresultaten inzake ziektevrije overleving (DFS) voor uit de UK Short Course Oncology Treatment (SCOT), de Britse tak van het IDEA-project. Ook hier was het uitgangspunt dat de hoeksteen in adjuvante chemotherapie voor colorectale kanker al meer dan 10 jaar gebaseerd is op 6 maanden oxaliplatine-gebaseerde chemotherapie. Ook hier aandacht voor de cumulatieve neurotoxiciteit geassocieerd aan oxaliplatine-behandeling, die dosisbeperkend is en potentieel irreversibel. En ook hier het idee dat een kortere behandelduur patiënten zou kunnen behoeden voor significante toxiciteit, met een aanzienlijke afname van het kostenplaatje.
Chemotherapie op basis van een platinaverbinding verbetert de overleving bij patiënten met gevorderde urotheliale kanker. Platinaverbindingen zijn evenwel gecontra-indiceerd bij nierinsufficiëntie of een slechte algemene toestand, wat vaak het geval is bij patiënten met urotheliale kanker, gezien hun gevorderde leeftijd. De tot nog toe onderzochte alternatieven zijn ook toxisch, wat niet het geval blijkt te zijn met checkpointremmers...
Er is geen eensgezindheid over de tweedelijnstherapie. In Europa schrijven we bij voorkeur vinflunine voor, het NCCN pleit veeleer voor taxanen. In de Verenigde Staten zijn drie checkpointremmers goedgekeurd na een versnelde procedure op grond van het responspercentage, namelijk atezolizumab, nivolumab en durvalumab...
Immunotherapie zou de tumorbiologie kunnen wijzigen en zou de overleving kunnen verbeteren ook als er radiologische progressie is. Dat zou de discordantie kunnen verklaren tussen de totale overleving en het responspercentage of de PFS, zoals in de OAK-studie met atezolizumab, dat als tweedelijnstherapie werd vergeleken met docetaxel. Na tumorprogressie bedroeg de mediane overleving 8,6 maanden in de atezolizumabgroep en 6,4 maanden in de andere groep.
Schema’s op basis van een platinaverbinding vormen de hoeksteen bij de behandeling van NSCLC in een gevorderd stadium, maar bij oudere patiënten rijst altijd de vraag of je wel een combinatie van twee cytostatica zou geven. Meer dan de helft van de longkankers wordt gediagnosticeerd na de leeftijd van 65 jaar.
Ipilimumab 10mg/kg prijkt sinds kort net als interferon en peginterferon op het lijstje van adjuvante eerstelijnsbehandelingen van een melanoom in stadium III. De EORTC-studie leidde echter niet enkel tot de goedkeuring van de dosis van 10mg/kg, maar bracht ook een hoge graad van stopzetting van de behandeling wegens bijwerkingen en 5 sterfgevallen als gevolg van de behandeling aan het licht. Aangezien de dosis van 3mg/kg ipilimumab werd goedgekeurd voor inoperabel gemetastaseerd melanoom, met weliswaar een iets lagere overleving maar met duidelijk minder bijwerkingen, was het logisch om deze twee dosissen te vergelijken in de adjuvante fase...
Ondanks de overmatige expressie van VEGF bij melanomen en het verband tussen de concentratie van VEGF en de prognose blijkt bevacizumab slechts een geringe werking te hebben bij gevorderd melanoom, “misschien omdat het middel vroeger in het ziekteverloop moet worden toegediend”, oppert Philippa Corrie. Bevacizumab werd in de studie AVAST-M getest in de dosis van 7,5mg/kg om de 3 weken gedurende 1 jaar bij 1.343 patiënten met gereseceerd melanoom in stadium IIB, IIC of III versus placebo.
Patiënten met gemetastaseerde kanker hebben tal van symptomen die inherent zijn aan hun behandeling. Om verschillende redenen melden ze die niet altijd aan hun arts; ze zijn er zich niet van bewust dat ze die moeten bespreken, ze brengen ze niet in verband met hun ziekte, de consultatie was te kort om dit aan bod te laten komen, de arts heeft er geen aandacht aan geschonken, enz.
Poly(ADP-ribose)-polymerase (PARP) is een enzym dat, net als BRCA, een rol speelt bij het herstellen van het DNA maar voor enkelstrengsbreuken een andere route gebruikt, namelijk de PARP-route. De DNA-herstelroutes – homologe recombinatie door BRCA en de PARP-route – vullen elkaar aan. Als de ene faalt (de homologe recombinatie door BRCA-mutatie) en de andere wordt geblokkeerd met een PARP-remmer, veroorzaakt dat celdood door apoptose, terwijl de cel kan overleven als er slechts één route faalt. In verschillende fase II-studies werd het nut van deze PARP-remmers bij gevorderde borstkanker met BRCA-mutatie gesuggereerd.
Uveamelanoom komt niet vaak voor, maar is toch goed voor 5% van alle melanomen en 1 op de 5 patiënten krijgt metastasen binnen 5 jaar na de diagnose...
De introductie van de CD20-remmer rituximab heeft de prognose van patiënten met een folliculair lymfoom spectaculair verbeterd, ongeacht of het middel gecombineerd wordt met CHOP, CVP of met bendamustine...
Hematopoëtische stamcellen en circulerende progenitorcellen spelen een centrale rol in de hematopoëse. De vraag blijft evenwel hoe die cellen hun homeostase bewaren in geval van stress of een letsel... Met andere woorden: hoe bewaren ze hun evenwicht tussen rusttoestand, migratie, apoptose, differentiatie en zelfvernieuwing?
Acute lymfatische leukemie is de vaakst voorkomende kanker bij kinderen. Dankzij betere behandelingen bedraagt de algemene 5 jaarsoverleving bij die patiënten nu meer dan 90%. Dat vraagt wel meerdere therapiefasen die 2-3 jaar in beslag kunnen nemen...
Maximilian Witzel (München) presenteerde de resultaten van een langdurige en nauwe samenwerking tussen 12 laboratoria over de hele wereld...
De GLAVOG-studie, die is gepresenteerd op het recente congres van de American Heart Association in New Orleans, toont aan dat een combinatie van de PCSK9-remmer evolocumab (Repatha®, Amgen) en een statine het volume van de atheroomplaten vermindert bij 2/3 van de patiënten.
David Kaye presenteerde de resultaten van de REDUCE LAP HF-studie, die is uitgevoerd bij patiënten met hartfalen met een gevrijwaarde of licht verminderde EF. Daarbij werd een links-rechtsshunt in het interatriale septum gecreëerd met een speciaal medisch hulpmiddel. HFPEF is een complexe aandoening, maar je vindt altijd een verhoogde druk in de linkervoorkamer, vooral bij inspanning, met longstuwing, functionele beperking en symptomen als gevolg. De stijging van de druk in de linkervoorkamer bij inspanning correleert sterk met de symptomen en de sterfte.
De ORION 1-studie, die Kausik Ray heeft gepresenteerd, illustreert een nieuwe, interessante benadering om het PCSK9 te remmen, meer bepaald door interferentie met het RNA om de synthese van PCSK9 in de lever te remmen. Het betreft een siRNA (small interfering RNA) gericht tegen PCSK9 dat zo werd ontworpen dat het minder door enzymen wordt afgebroken en dus een langere halfwaardetijd heeft. Het bindt zich selectief aan het boodschapper-RNA dat codeert voor PCSK9, en blokkeert zo de transcriptie van dat mRNA tot eiwit.
De TRUE AHF-studie die Milton Packer heeft gepresenteerd, stelt een interessante vraag: vermindert een doeltreffender en snellere ontstuwing bij patiënten met acuut hartfalen het myocardlijden, te oordelen naar het troponinegehalte, en verbetert dat de prognose op lange termijn? De studie is uitgevoerd met ularitide, een natriuretische peptide, die een systemische en renale vasodilatatie bewerkstelligt, de diurese en de natriurese verhoogt en het renine-angiotensinesysteem remt.
Michael Gibson presenteerde de resultaten van de AEGIS 1-studie, een interessante studie die is uitgevoerd met een complex van apoproteïne A1 en een HDL-achtig partikel. De gebruikte apoproteïne A1 is afkomstig uit plasma en zorgt voor een krachtige en snelle uitstroom van cholesterol, waardoor de vetten en de macrofagen in atheroomplaten in de arteria femoralis bij de mens met meer dan 50% verminderen. Het partikel omvat fosfatidylcholine en is gestabiliseerd met sucrose. Bij gebruik van vroegere preparaten bleek fosfatidylcholine mogelijk hepatotoxisch te zijn en sucrose mogelijk nefrotoxisch. CSL 112 bevat lagere concentraties van die twee bestanddelen en zou dus beter moeten worden verdragen.
Michael Gibson presenteerde de resultaten van de PIONEER AF-PCI-studie, een zeer interessante studie, die de behandeling van patiënten met coronairlijden én een AF wel eens zou kunnen beïnvloeden. Bij een AF is een antistollingstherapie geïndiceerd en na plaatsing van een stent is een combinatie van twee plaatjesaggregatieremmers geïndiceerd. De combinatie van de drie verhoogt het bloedingsrisico significant. De WOEST-studie heeft aangetoond dat een combinatie van een anticoagulans en één enkel thiënopyridine volstaat en veilig is.
Sotirios Tsimikas presenteerde de resultaten van de IONIS-studie, een fase 1-studie met een origineel geneesmiddel voor de behandeling van afwijkingen van het vetmetabolisme. Angiopoetin-like proteine 3 of ANGPTL 3 is een eiwit dat een belangrijke rol speelt in het vetmetabolisme bij de mens. Mutaties van het ANGPTL 3-gen hebben een sterke invloed op de serumlipiden. Loss-of-function-mutaties resulteren in zeer lage cholesterolconcentraties en serumtriglyceriden, verhogen de gevoeligheid voor insuline en de activiteit van het lipoproteïnelipase en verlagen de plasmaconcentraties van vrije vetzuren. Bij homozygoten treedt geen leversteatose op, geen atherosclerose en minder diabetes. Je kan dat eiwit uitschakelen met een antisensemiddel dat de transcriptie van het mRNA en dus de synthese van het eiwit blokkeert.
CAR-T-cellen (T-cellen met een chimere antigeenreceptor) zijn T-lymfocyten die bij de patiënt worden afgenomen en in vitro genetisch worden gewijzigd, zodat ze een artificiële receptor tot expressie gaan brengen (chimere receptor). Die receptor is zo opgevat dat het extracellulaire segment een zo specifiek mogelijk tumorantigeen herkent, om bijwerkingen op andere organen van de patiënt te vermijden...
CPX-351, een combinatie van cytarabine en daunorubicine in liposomale vorm, verlengt de mediane totale overleving met meer dan 3,5 maanden (9,56 versus 5,95 maanden, HR = 0,69, p = 0,005) in vergelijking met de klassieke galenische vorm (7+3) bij patiënten met een secundaire acute myeloïde leukemie, die dus een hoog risico inhoudt...
De pijnaanvallen bij sikkelcelanemie veroorzaken een belangrijke morbiditeit. En die aanvallen kunnen aanhouden, zelfs bij behandeling met hydroxyureum, de referentiebehandeling. Ze zijn te wijten aan de speciale vorm van de rode bloedcellen, die daardoor aan cellen van andere bloedlijnen kleven en zo de bloedvaten verstoppen. Daardoor vermindert de zuurstoftoevoer naar de weefsels, wat de pijn veroorzaakt.
Er wordt niet vaak een centrale lijn geplaatst in de pediatrie. Terecht? In de literatuur vind je daar opvallend weinig over.
Intraveneuze toediening van stollingsfactor IX 1-3x per week bij de behandeling van hemofilie B resulteert in zeer schommelende plasmaconcentraties met momenten van hoge en lage activiteit. Een factor IX-activiteit die constant > 12% is, blijkt het bloedingsrisico (en met name spontane gewrichtsbloedingen) en de transfusienoodzaak te verlagen. Door de doses zo laag mogelijk te houden, verlaag je bovendien het risico op vorming van antistoffen...
Toediening van factor VIII bij de behandeling van hemofilie A veroorzaakt bij ongeveer 30% van de patiënten een immuunrespons, die de behandeling compliceert. Dan moet je immers een immunologische tolerantie opwekken (wat duur is) of factor VIII omzeilen, maar dan loop je een hoger risico op trombose. Door micro-omkapseling van factor VIII zou je de vorming van autoantistoffen kunnen voorkomen zolang factor VIII omkapseld is...
Tyrosinekinaseremmers (TKI) hebben de prognose van patiënten met een chronische myeloïde leukemie (CML) grondig gewijzigd. Bij de meeste patiënten wordt een majeure moleculaire respons (MMR) verkregen. Mag je dan de behandeling stopzetten of verlagen?
Vervangingsproducten van bloed zijn vooral interessant als er geen vers bloed voorhanden is of als vers bloed niet wenselijk is. De vroegere vervangingsproducten hebben de verwachtingen echter niet ingelost. Want hoewel ze een goede affiniteit voor zuurstof hebben in de longen, slagen ze er niet in om de zuurstof af te geven in de weefsels...
De menopauze is een periode van hormonale veranderingen waarvan nog lang niet alle gevolgen bekend zijn. Tijdens het congres van de European Respiratory Society van 2016 werden er gegevens gepresenteerd die de impact van de menopauze op de geleidelijke leeftijdsgebonden achteruitgang van de longfunctie maten.
De PRECISION-studie heeft de veiligheid van celecoxib, een selectieve COX2-remmer, in een dosering van 100 mg 2x/d vergeleken met die van twee klassieke NSAID’s, namelijk ibuprofen 600 mg 3x/d en naproxen 375 mg 2x/d.
In de HOPE-3-studie verlaagde een combinatietherapie met een statine en twee antihypertensiva de incidentie van ernstige cardiovasculaire accidenten (MACE) bij volwassenen met een intermediair cardiovasculair risico meer dan de placebo, het statine of de antihypertensiva alleen.
Ongeveer de helft van de patiënten met hartfalen vertoont een ijzertekort, en dat heeft een ongunstige invloed op de inspanningscapaciteit, de levenskwaliteit en de overleving. De EFECT HF-studie is een gerandomiseerde, multicentrische studie (1) die het effect van ijzersupplementen op de inspanningscapaciteit bij hartfalen heeft onderzocht.
Patiënten met een acute opflakkering van hartfalen hebben een hoge aldosteronspiegel, die de werkzaamheid van diuretica vermindert. De ATHENA HF-studie heeft onderzocht of een aldosteronantagonist in hoge dosering de stuwing verbetert bij patiënten die in het ziekenhuis zijn opgenomen wegens een acute verergering van hartfalen. Het primaire eindpunt van de studie was de NT-proBNP-spiegel na 96 uur.
Het INCIP (International Network on Cancer, Infertility and Pregnancy), een Europees register dat met de steun van de ESGO gegevens verzamelt over het verband tussen zwangerschap en kanker, heeft onlangs zijn 10e verjaardag gevierd...
Alweer een voorbeeld van wat digitale technologieën kunnen bijdragen aan de gezondheidszorg.
De wachtlijst voor harttransplantatie wordt langer terwijl er meer defibrillatoren en toestellen voor linkerventrikelassistentie worden ingeplant. In welke mate, en met welk effect op de overleving?
Een retrospectief monocentrisch cohortonderzoek heeft deze vraag proberen te beantwoorden. Een gelijkspel.
Klinische studies hebben de werkzaamheid van resynchronisatie bewezen, maar de patiënten in die studies waren minder oud dan de patiënten die we in het dagelijkse leven zien …
Volgens een eerste verslag is de subcutane defibrillator veilig en zijn er maar enkele complicaties opgetreden.
Adjuvante chemotherapie is geen standaardbehandeling voor wekedelentumoren omdat de studies elkaar tegenspreken. Toch hoort deze behandeling bij de opties...
Een prostaatcarcinoom gaat vaak gepaard met een overmatige expressie van lusterine, een eiwit dat een rol speelt bij apoptose...
Na nefrectomie wegens een locoregionaal niercarcinoom (≥T3 en/of N1-2) treedt bij een op de twee patiënten een recidief op. Het is dus logisch om...
Sunitinib behoort tot de referentiebehandelingen voor gemetastaseerd niercarcinoom. Soms treedt er echter snel resistentie op die vaak wordt uitgelokt door AXL en MET, net als VEGFR doelwitten van cabozantinib...
Crizotinib is de referentiebehandeling bij NSCLC met ALK/EML4-herschikking, maar de werkzaamheid wordt vandaag de dag verkleind door een groot aantal mutaties.
Er bestaan maar weinig therapeutische mogelijkheden voor een relaps van ovariumkanker. Volgens een eerste studie blijken PARP-remmers veelbelovend te zijn. Die studie heeft aangetoond dat olaparib in die indicatie interessant is.
Er is geen twijfel meer over het nut van immunotherapie bij progressie van gevorderde of recidiverende NSCLC. Dat blijkt uit een studie waarbij aan 1.225 patiënten ofwel atezolizumab, een remmer van de verbinding van PD-L1 met de PD-1 en B7.1-receptoren werd toegediend à 1.200mg IV Q3W tot progressie, ofwel docetaxel 75mg/m2 Q3W.
Membrolizumab is vandaag de dag duidelijk één van de eerstelijnsbehandelingen bij een gevorderd stadium van longkanker met sterke expressie van PD-L1. KEYNOTE-024, gepresenteerd door Martin Reck (Grosshansdorf, Duitsland), heeft daar veel mee te maken.
Nadat het nut van immunotherapie in monotherapie was vastgesteld bij de eerstelijnsbehandeling van gevorderde NSCLC, was de vraag naar het nut van de combinatie daarvan met chemotherapie een logisch vervolg.
Remming van CTLA-4 is doeltreffend gebleken bij een gemetastaseerd of een gevorderd melanoom. Dat is ook zo in geval van een adjuvante behandeling bij patiënten met een stadium III-melanoom die een hoog risico lopen.
Toevoeging van ribociclib, een CDK4/6-antagonist, aan een hormoontherapie, in casu letrozol, verbetert de progressievrije overleving (PFS) bij postmenopauzale vrouwen met een gevorderde, hormoonreceptorpositieve borstkanker.
DURATION-8 is een gerandomiseerde, gecontroleerde studie die de werkzaamheid en de veiligheid van een combinatie van exenatide, een GLP-1-analoog (2mg s.c. 1x/week) en dapagliflozine, een SGLT2-remmer (10mg 1x/d) heeft vergeleken met die van exenatide en dapagliflozine alleen bij 695 type 2-diabetespatiënten die onvoldoende onder controle waren (HbA1c: 8-12%, gemiddeld 9,3%) met metformine (≥ 1.500mg/d).
De bijwerkingen van anaboliserende steroïden op de hypothalamus-hypofyse-gonadenas zijn goed gedocumenteerd, maar hun metabole effecten zijn dat minder. Deense vorsers hebben het effect van suprafysiologische concentraties van anaboliserende steroïden op de distributie van het abdominale vetweefsel en de insulinegevoeligheid onderzocht bij jonge mannen (jonger dan 50 jaar).
De prospectieve SOS-studie (Swedish Obese Subjects) is de eerste gecontroleerde, prospectieve studie die de effecten van bariatrische chirurgie op lange termijn heeft onderzocht...
De studie SCALE Obesity and Prediabetes heeft onderzocht of liraglutide 3mg in combinatie met een dieet (caloriearm, 500kcal/d minder) en lichaamsbeweging (150min/week) het optreden van type 2-diabetes bij volwassenen met prediabetes die zwaarlijvig zijn (BMI ≥ 30kg/m²) of te veel wegen (BMI ≥ 27kg/m²), hyperlipidemie en/of hypertensie vertonen, kan afremmen. De 2.254 patiënten met prediabetes werden gedurende 3 jaar gevolgd.
Diabetes verhoogt het risico op cardiovasculaire en renale complicaties. In de EMPA-REG OUTCOME-studie verlaagde empagliflozine, een SGLT2-remmer, het risico op ernstige cardiovasculaire accidenten bij patiënten met type 2-diabetes en een hoog risico op cardiovasculaire accidenten. Een andere, vooraf gespecificeerde doelstelling van de studie was een evaluatie van het effect van empagliflozine op de nierfunctie.
Een slechte glykemiecontrole (HbA1c-gehalte ≥ 7%) gaat gepaard met een hoger risico op complicaties op lange termijn bij type 2-diabetespatiënten. De huidige richtlijnen raden een stapsgewijze aanpak aan, die meestal begint met metformine of een sulfonylureumderivaat alleen en waaraan dan andere orale of injecteerbare antidiabetica aan worden toegevoegd als de glykemie niet onder controle komt. Maar in het ‘ware leven’ laat de aanpassing van de behandeling nogal eens op zich wachten.
Verschillende studies bij de mens hebben een sterke correlatie vastgesteld tussen een vitamine D-tekort en type 2-diabetes...
Angiopoietin-like 2 (Angptl 2) zou nuttig kunnen zijn bij de evaluatie van het cardiovasculaire risico bij type 2-diabetes.
De auteurs van deze analyse baseerden zich op de gegevens van het INSIGHT-IPF-register om de band tussen de comorbiditeiten, de longfunctie en de levenskwaliteit te onderzoeken bij patiënten met idiopathische longfibrose (IPF).
Een diabetes die tijdens de zwangerschap wordt ontdekt (in de Angelsaksische literatuur spreekt men van overt diabetes in pregnancy), verhoogt het risico op persisterende diabetes na de bevalling.
Een hoge inname van polyonverzadigde omega-3-vetzuren zou het risico op diabetes kunnen verhogen. Resultaten van een prospectief cohortonderzoek bij 71.334 vrouwen.
Een ontbijt met eiwitten van lactoserum zou de glykemiecontrole bij patiënten met type 2-diabetes kunnen verbeteren.
Het is het nog steeds moeilijk om voor elke regio op aarde de gevolgen voor het klimaat precies in kaart te brengen, maar volgens het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) staat het vast dat de uitzonderlijke toestanden zich zullen herhalen. Het is dus “erg waarschijnlijk (meer dan 9 kansen op 10) dat hittegolven en hevige regenval zullen blijven voorkomen, en met een hogere frequentie”.
Na afloop van een cohortstudie met 206 patiënten met coronairlijden (stenose > 50% bij minstens één bloedvat op de coronografie) en 93 testpersonen, hebben de auteurs een obstructieve longaandoening vastgesteld bij 26% van de patiënten met coronairlijden.
Op basis van verschillende retrospectieve cohortstudies zoals TRISTAN, INSPIRE en WISDOM werd vermoed dat bij COPD het aantal eosinofielen in het bloed voor de behandeling een voorspellende factor kon zijn voor de respons op geïnhaleerde corticoïden (ICS). Helaas konden die studies totaal niet met elkaar worden vergeleken, waardoor de conclusies uit de post-hocanalyses zwak waren.
RPL554 is een dubbele geïnhaleerde PDE3- en 4-remmer. Het heeft dus effecten als bronchodilatator (PDE3-remmer) en anti-inflammatoir middel (PDE4-remmer). Uit preklinische studies bleek er een cumulatieve bronchodilatorische werking te zijn in combinatie met bèta 2-agonisten een synergische werking in combinatie met anticholinergica.
Andexanet alfa is werkzaam bij een acute bloeding onder een factor Xa-remmer.
Edoxaban is een werkzaam en veilig alternatief voor enoxaparine/warfarine in geval van elektrische cardioversie bij non-valvulaire boezemfibrillatie.
YEARS: een vereenvoudigde diagnostische benadering bij longembolie zonder tekenen van ernst. Simpel of simplistisch?
DOCTORS verwijst hier niet naar ons, artsen, maar is het letterwoord van Does Optical Coherence Tomography Optimise Results of Stenting …
De CE-MARC 2-studie heeft stress-MRI, scintigrafie en de strategie van de Britse experts van het National Institute for Health and Care Excellence (NICE), meer bepaald een beleid gebaseerd op het risico, vergeleken bij de initiële evaluatie van patiënten met een vermoeden van coronairlijden.
De HERDOO2-score is nuttig om te beslissen af te zien van een langdurige behandeling bij vrouwen die een laag risico lopen.
63,4% van de patiënten met een heterozygote familiale hypercholesterolemie bij wie een klassieke cholesterolverlagende behandeling en lipoproteïneaferese niet volstaan om de streefwaarde te bereiken, kan dankzij een behandeling met alirocumab de aferese-sessies stopzetten.
De CONSERVE-studie heeft onderzocht of het zin heeft een CT-scan van de kransslagaders uit te voeren vóór een invasieve coronariografie bij vermoeden van stabiel coronairlijden.
De SAVE-studie (Sleep Apnea Cardiovascular Endpoints) laat zien dat CPAP (continuous positive airway pressure) niet levensreddend is bij patiënten met een slaapapneu-syndroom en een coronaire hartziekte of cerebrovasculaire aandoening.
In tegenstelling tot het resultaat van IMPROVE-IT, blijkt er in de HIJ-PROPER-studie geen verschil te zijn in de twee benaderingen op het vlak van events. Maar misschien kwam de essentie pas in de analyse na de presentatie aan bod.
De ANTARCTIC-studie heeft het nut van bepaling van de plaatjesfunctie na een angioplastiek wegens een acuut coronair syndroom onderzocht bij senioren. Die studie zou de huidige richtlijnen wel eens op de helling kunnen zetten.
De Japanse NIPPON-studie heeft 6 maanden behandeling met een combinatie van twee plaatjesaggregatieremmers na inplanting van een biologisch absorbeerbare stent vergeleken met 18 maanden behandeling. Resultaten… en kritische analyse.
De totale overleving wordt niet beter wanneer we bij patiënten met een niet-ischemisch hartfalen een cardioverter-defibrillator inplanten. Wel vermindert het met de helft het risico op plotselinge dood.
Uit de studie CHART-1 (Congestive Heart Failure Cardiopoietic Regenerative Therapy) blijkt dat er geen voordeel is voor het primaire evaluatiecriterium, maar ze levert toch wat interessante informatie op. Mogelijk speelt de ernst van het hartfalen bij aanvang een rol…
De UK Collaborative Trial of Ovarian Cancer Screening heeft tussen april 2001 en september 2005 een indrukwekkend aantal vrouwen van 50 tot 74 jaar (n = 202.639) uitgenodigd voor jaarlijks of multimodale screening op ovariumkanker door bepaling van het CA125-gehalte (n = 50.640), of echografische screening (n = 50.639) of geen screening (n = 101.359)...
De behandeling van multipel myeloom kan tot doel hebben de verschijnselen van de ziekte te doen verdwijnen, de evolutie ervan in te dijken of de complicaties te behandelen en de levenskwaliteit op peil te houden. De hamvraag is evenwel welke patiënten je moet behandelen, of ze nu symptomen hebben of niet. Momenteel blijft chemotherapie geïndiceerd als de symptomen van de patiënt stroken met de CRAB-criteria (hypercalciëmie, nierinsufficiëntie, anemie, botletsels), in geval van > 60% plasmacellen in het beenmerg, een lichteketenverhouding > 100 en ≥ 2 letsels > 5mm bij MRI. Andere factoren die mogelijk meespelen, zijn nog in onderzoek. In sommige gevallen kan autotransplantatie noodzakelijk zijn. Bij asymptomatische patiënten zonder nierinsufficiëntie of botletsels kan gewone bewaking worden overwogen. Wat is de mogelijke prognose van die patiënten, met name patiënten met een indolent myeloom?
Endometriumkanker, de frequentste gynaecologische kanker, heeft doorgaans een goede prognose. Er bestaan echter maar weinig oplossingen in het geval van relaps of van een gevorderd tumorstadium. Chemotherapie heeft dan maar weinig effect (responspercentage van 4 tot 25%). Het hoogste percentage tumorcontrole wordt verkregen met paclitaxel eenmaal per week...
Myeloproliferatieve aandoeningen en vooral acute myeloïde leukemie zijn niet makkelijk te behandelen. Het zijn immers zeer heterogene aandoeningen, waarbij meerdere signalisatiewegen meespelen. Sommige daarvan zijn nog in onderzoek. Een overzicht van de situatie in 2016, in het besef dat de waarheid van vandaag niet per se die van morgen zal zijn...
Ovariumkanker wordt meestal gediagnosticeerd in een gevorderd stadium. Die zal meestal recidiveren ondanks een goede initiële respons en dus resistent worden tegen platinaverbindingen. De behandeling heeft tot doel de levensduur en de levenskwaliteit te verhogen. De resultaten zijn echter niet bijzonder hoopgevend. Daarom wordt nu onderzocht welke vrouwen het meeste baat zullen vinden bij chemotherapie...
De combinatie van pemetrexed en cisplatine is de eerstelijns standaardbehandeling van pleuraal mesothelioom in een gevorderd stadium. Helaas treft dit type kanker vaak ouderen en/of patiënten die te zwak zijn om cisplatine te kunnen verdragen. In dat geval wordt cisplatine vervangen door carboplatine. Verbetert deze substitutie de tolerantie echt en gaat dat niet ten koste van de doeltreffendheid?
Een Frans team heeft een applicatie (MoovcareTM) ontwikkeld voor de controle op afstand van longkankerpatiënten met een verondersteld hoog risico op recidief.
We zijn nog maar pas de mogelijkheden van vloeistofbiopsieën van het bloed aan het ontdekken, of er is alweer een nieuwe stap gezet met vloeistofbiopsieën die volstrekt niet invasief zijn, aangezien ze worden uitgevoerd op speekselstalen.
Het is niet de eerste keer dat de vraag wordt gesteld of je tyrosinekinaseremmers (TKI) mag stopzetten. Daar zijn evenwel meerdere mogelijke redenen voor (zware behandeling, zwangerschap, kosten voor de maatschappij op lange termijn, toxiciteit, afkalven van de therapietrouw …). Die vraag werd ook gesteld in de STIM1 TFR-studie...
Charles Catton en zijn team bestudeerden het effect van een korter radiotherapieschema bij gelokaliseerde prostaatkanker.
Goran Ahlgren presenteerde de eerste resultaten van de SPCG12-studie, een gerandomiseerde fase 3-studie over adjuvant docetaxel en de overleving na radicale prostatectomie bij hoogrisico-prostaatkanker.
Hashim Uddin Ahmed stelde in Chicago de resultaten voor van de PROMIS-studie die de accuraatheid evalueerde van multiparameter-MRI (MP-MRI) en transrectale ultrasoundgeleide (TRUS) prostaatbiopsie bij mannen met verhoogde PSA-waarden.
Hoewel abirateronacetaat, gecombineerd met medische castratie de cytoreductie bevordert bij gelokaliseerde hoogrisico-prostaatkanker, wordt vaak persisterende kanker genoteerd. Vandaar de blijvende zoektocht naar betere behandelingen. Eleni Efstathiou en haar team gingen na of toevoegen van enzalutamide aan deze combinatie de uitkomsten verbetert.
Relepas van ovariumkanker Een optimalisering van de periode zonder behandeling na een inductiechemotherapie en voor de tweedelijnstherapie is een van de grote uitdagingen bij ovariumkanker. Een onderhoudsbehandeling heeft tot doel de overleving te verbeteren en de symptomen onder controle te houden. Tegen die achtergrond moeten de geüpdatete resultaten van studie 19 met olaparib als onderhoudstherapie worden gezien. Published ahead of print.
Atriumfibrillatie is een frequente comorbiditeit bij patiënten met hartfalen en verhoogt de sterfte bij hartfalen met zowel een gedaalde als een gevrijwaarde linkerventrikelejectiefractie. De AATAC-studie (L Di Biase et al.), die op het ACC 2016 is gepresenteerd, heeft recentelijk aangetoond dat radiofrequentieablatie beter is dan amiodaron. Die studie werd uitgevoerd bij 203 patiënten met een persisterende AF en een linkerventrikelejectiefractie < 40%. Bij de patiënten met een gedaalde ejectiefractie was de ablatieprocedure complexer en recidiveerden de ritmestoornissen vaker, waarvoor een nieuwe ablatie moest worden uitgevoerd … maar het loonde wel.
Hartfalen is al ernstig als het optreedt bij verder gezonde mensen, maar in geval van comorbiditeit is de prognose nog slechter.
Een vooraf gespecificeerde analyse van de EMPA-REG OUTCOME-studie leert dat empagliflozine gepaard gaat met een tragere progressie van nierlijden en een lagere incidentie van klinisch relevante renale accidenten.
Lagere cardiovasculaire sterfte en lagere incidentie van infarct en cerebrovasculair accident in de liraglutidegroep dan in de placebogroep...
Een slaap-apneusyndroom is een prognostisch ongunstige factor voor patiënten met hartfalen, ongeacht of dat een obstructief dan wel een centraal slaap-apneusyndroom betreft.
Een studie bij meer dan 12.000 patiënten leert dat een derde van de volwassenen (18-60 jaar) die in het ziekenhuis werden opgenomen wegens hartfalen, het werk niet hervat.
Volgens gegevens over bijna 25.000 patiënten krijgt een kwart van de overlevenden binnen 4 jaar hartfalen.
De helft van de patiënten met gevorderde blaaskanker is te fragiel om cisplatine te krijgen, de enige behandeling die de overleving verbetert. Aangezien het bekend is dat gemetastaseerde urotheliale tumoren PD-L1 sterk tot expressie brengen, was het logisch om een nieuwe benadering te proberen...
De incidentie van glioblastoom piekt op de leeftijd van 64 jaar. De behandeling van 70-plussers is echter niet duidelijk omschreven...
Het aantal therapeutische mogelijkheden voor de behandeling van een recidiverend of refractair multipel myeloom is sterk toegenomen. Dat is eigenlijk niet te verwonderen, als je weet dat de tumor meerdere wegen gebruikt om te groeien...
Het delta-like 3-eiwit (DLL3) is een nieuwe, recentelijk ontdekte target bij kleincellige longkanker (SCLC). Meer dan 80% van de kleincellige longkankers brengt DLL3 tot expressie. In gezonde weefsels wordt geen DLL3 teruggevonden...
Het gebeurt niet vaak dat pediatrische studies de eer te beurt valt om te worden besproken tijdens de plenaire sessie van het ASCO-congres. Dat was nochtans zo met de studie ANBL0532 van de Children’s Oncology Group...
IMAB362 is een chimere IgG1-antistof die zeer specifiek gericht is tegen CLDN18.2 en daarom werd uitgetest bij maagkanker. Claudine18.2, een eiwit dat nodig is voor de samenstelling van de tight junctions, wordt immers sterk tot expressie gebracht door maagkankercellen, maar niet in gezonde weefsels...
Postmenopauzale vrouwen met hormoongevoelige borstkanker in een vroeg stadium worden behandeld met een aromataseremmer en dat van meet af aan of na 2-5 jaar behandeling met tamoxifen. Mogen we langer behandelen? Mogen we een aromataseremmer voorschrijven gedurende nog eens vijf jaar?
De 5 jaarsoverleving van patiënten met een pancreasadenocarcinoom is slechts 8% met chirurgie alleen. De ESPAC-3-studie heeft evenwel aangetoond dat toevoeging van 5-FU of gemcitabine de resultaten sterk verbetert, al blijft de 5 jaarsoverleving ontgoochelend laag: slechts 16-18%...
De studie in kwestie werd uitgevoerd bij 15.191 patiënten met longkanker (37%), borstkanker (14%) of colonkanker (10%). Bij die patiënten werd bloed afgenomen om circulerend tumoraal DNA op te sporen...
Deze fase 2-studie, die uit twee fasen bestond, werd uitgevoerd bij 153 vrouwen met een epitheliale ovariumkanker van stadium IIB/III. Na 3-4 cycli neoadjuvante chemotherapie met een platinaverbinding kregen de patiënten hetzij carboplatine i.v. of intraperitoneaal, hetzij cisplatine intraperitoneaal in combinatie met paclitaxel i.v. op d1 en daarna i.p. op d8. De cisplatinegroep werd wegens gebrek aan efficiëntie en hoge toxiciteit snel stopgezet...
Een groep onder de leiding van Nikhil Wagle (Dana-Farber) heeft via sociale netwerken meer dan 1.100 patiënten gerekruteerd die gemetastaseerde borstkanker hadden en van wie de arts over histologische gegevens beschikte. Vervolgens kregen de patiënten een kit toegestuurd om speekselmonsters te nemen...
Gerichte geneesmiddelen zijn niet geïndiceerd in alle situaties waarin ze zouden kunnen worden voorgeschreven, ook al bestaan er specifieke mutaties...
John van den Bent (Rotterdam) heeft de resultaten gepresenteerd van de CATNON-studie, die werd uitgevoerd bij 751 patiënten met een anaplastisch glioblastoom. CATNON illustreert hoe belangrijk het is studies te centraliseren binnen de EORTC als het gaat om een zeldzame kanker.
Nadat werd aangetoond dat MYL-1401O als biosimilar farmacodynamisch en farmacokinetisch gelijkwaardig is aan het originele trastuzumab, hebben onderzoekers het middel vergeleken met Herceptin® in combinatie met een taxaan als eerstelijnstherapie. Dat is gebeurd in een fase 3-studie bij 500 patiënten met HER2+ gemetastaseerde borstkanker...
Bij analyse van de gegevens van 452 65-plussers die al meerdere jaren diabetes hadden, hebben Martin Rakusa en zijn team van de Universiteit van Maribor (Slovenië) kunnen vaststellen dat 12% van de patiënten pijn had aan de benen, een frequente complicatie van diabetes...
Caroline Robert (Villejuif) presenteerde de gegevens over de 3 jaarsoverleving van de KEYNOTE-001-studie.
De frequentste seksuele afwijkingen bij patiënten met neurologische aandoeningen zijn erectiestoornissen bij de man en orgasmestoornissen bij de vrouw...
De studie CALGB/SWOG 80405 heeft bevacizumab vergeleken met cetuximab, beide in combinatie met chemotherapie als eerstelijnstherapie bij gemetastaseerde colorectale kanker. 293 patiënten hadden een kanker van het rechtercolon (dat ontstaat uit de embryonale voorste darm) en 732 een kanker van het linkercolon (dat ontstaat uit de embryonale achterste darm). Alle kankers waren KRAS wt. Dat onderscheid is belangrijk...
De werkzaamheid van een trombectomie bij de behandeling van een cerebrovasculair accident is ruimschoots bewezen: dankzij die behandeling houdt ongeveer 60% van de patiënten geen of slechts een minimale handicap over na een CVA...
Een voetbalwedstrijd bijwonen veroorzaakt veel emotie en excitatie. Gelukkig verhoogt dat het risico op CVA niet, te oordelen naar een Portugese studie...
Epilepsiepatiënten die niet reageren op anti-epileptica lopen minder risico op SUDEP (sudden unexpected death in epilepsy) na stimulering van de nervus vagus (SNV)...
Er gaat geen congres voorbij of er wordt tijdens bepaalde sessies, die almaar meer volk trekken, gesproken over de microbiota. Zo ook op het EAN...
Het is belangrijk de ziekte van Parkinson in een vroeg stadium te diagnosticeren om de levenskwaliteit en de werkzaamheid van de behandeling te verbeteren...
Het wordt misschien mogelijk om zeer snel na een whiplash na te gaan welke patiënten chronische symptomen zullen krijgen...
Hulpverleners, verwanten en andere, spelen een kapitale rol bij de verzorging van kankerpatiënten. Maar welke prijs moeten zij daarvoor betalen?
Maria Schwaederle (San Diego) presenteerde een meta-analyse van 351 fase 1-studies bij in het totaal 13.203 patiënten. Ze toonde aan dat de primaire doelstelling van die studies (opsporen van toxiciteit) achterhaald is...
Met de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen die bijzonder efficiënt zijn bij een multipel myeloom, rijst de vraag of een concomitante autotransplantatie nog wenselijk is...
Volgens Nilo Riva (Milaan) is het nu duidelijk bewezen dat cannabisextracten gunstige effecten hebben bij aandoeningen van de motorneuronen...
Wereldwijd hebben 6-8% van de mannen en 10-12% van de vrouwen migraine. Hun leed vertaalt zich in het verlies van 109 gezonde levensjaren per 100.000 patiënten...
“Geen foliumzuursupplementen voorschrijven aan zwangere vrouwen die anti-epileptica moeten innemen zou misdadig zijn”, zei Marte Helene Bjørk (Bergen, Noorwegen) nadat ze de resultaten had gepresenteerd van een studie bij bijna 58.000 kinderen van 3 jaar.
Een vroeggeboorte verhoogt het risico op diabetes. Maar er is meer: een vroeggeboorte blijkt ook schadelijk te zijn voor de beenderen, te oordelen naar een studie van het Noorse Instituut voor wetenschappen en technologie die de botmassa heeft gemeten bij 186 volwassenen van 26-28 jaar, een leeftijd waarop de botmassa een piek bereikt.
Inspanningen waarbij het bot wordt belast, verbeteren de gezondheid ervan. Daarom heeft een Italiaanse groep onderzocht wat de metabole effecten en de effecten op het botweefsel zijn als mensen zeer lange afstanden lopen. Eerder al had de groep vastgesteld dat fietsen — een sport die niet veel inspanning tegen de zwaartekracht vergt — bij zeer lange afstanden een sterkere botresorptie teweegbrengt dan gemiddeld.
Mogelijk tasten de chemische bestanddelen die gewoonlijk worden teruggevonden in plastics en fungicide middelen, de tanden van kinderen aan vanwege het effect dat die stoffen hebben op de hormonen die de vorming van tandemail stimuleren.
Na een jaar hormoontherapie is het bot beter gemineraliseerd bij MtF-transgenders (van man naar vrouw) dan bij FtM-transgenders (van vrouw naar man).
Op elk congres gaat het erover, en meestal in positieve zin. Maar alles is misschien niet zo duidelijk...
Pre-eclampsie is een geduchte complicatie die optreedt bij 2-8% van de zwangerschappen. Eén van de bekendste risicofactoren voor pre-eclampsie is hyperthyreoïdie. Maar dat is ook een van de oorzaken die het moeilijkst met zekerheid te diagnosticeren zijn, doordat de stijgende hCG-spiegel de schildklier stimuleert.
Bij nauwelijks iets meer dan de helft van de patiënten met een ernstig of moeilijk te behandelen astma komt de ziekte blijvend onder controle.
De resultaten van de REVOLENS-studie, die op vraag van de Franse overheid werd gevoerd, worden in grote lijnen bevestigd door de internationale gerandomiseerde RENEW-studie, die de bijdrage evalueert van de endoscopische inplanting van endobronchiale spiralen met vormgeheugen (SEBMF) bij patiënten met emfyseem en een ernstige hyperinflatie van de longen.
Gegevens uit het Franse register van pulmonale arteriële hypertensie (PAH) openen nieuwe horizonten voor de behandeling van deze zeldzame maar ernstige complicatie van longembolie.
Klinische manifestaties van het COPD-type bij rokers roepen weer de vraag op of een GOLD-graad nul gegrond is.
Nu alle bezuinigingen welkom zijn, verdient een Australische studie die op de ATS 2016 International Conference werd gepresenteerd, onze volle aandacht.
Obesitas heeft een negatieve invloed op astma. Het is dan ook niet verwonderlijk dat bariatrische chirurgie de symptomen bij zwaarlijvige astmapatiënten over het algemeen verbetert, maar…
Op een officiële persconferentie van de ATS 2016 International Conference werden de resultaten van de FLAME-studie gepresenteerd. Terzelfder tijd werden ze online gezet op de website van the New England Journal of Medicine. Volgens discussies met experts kan deze studie de aanzet geven tot een aanpassing van de richtlijnen.
PROOF is een prospectief, observationeel register dat zicht wil krijgen op de evolutie en de prognose van patiënten met idiopathische longfibrose (ILF) in “het reële leven”.
De IMPEDANCE-HF-studie toont in elk geval aan dat een dergelijk beleid het risico op ziekenhuisopname verlaagt.
Het ritme of de frequentie controleren? De twee opties blijken evenwaardig te zijn.
Misschien is dat wel een goed idee om bij patiënten die een hoog risico lopen, te oordelen naar de resultaten van de IxCell-DCM-studie.
Wat je ook kiest, de uitkomst is ongeveer dezelfde. De resultaten van een non-inferioriteitsstudie die radiofrequentie ablatie heeft vergeleken met cryoablatie bij patiënten met een symptomatische atriumfibrillatie die niet reageerde op geneesmiddelen.
De EARLY-BAMI-studie heeft het nut van vroege toediening van een bètablokker bij een STEMI onderzocht, maar geeft niet echt een sluitend antwoord op de vraag.
Een vergelijking van de twee behandelingen, waarbij de ‘chirurgische’ groep bestond uit patiënten van de PARTNER 2A-studie, geeft de voorkeur aan TAVI in geval van een ernstige aortastenose en een intermediair operatief risico.
Volgens de DANAMI 3 DEFER-studie, die werd uitgevoerd bij patiënten met een ST-elevatiemyocardinfarct, is uitgestelde stenting geen goed idee. Onmiddellijke stenting blijft actueel.
Volgens de DANAMI 3-i POST-studie heeft conditionering geen effect op de totale sterfte of op het aantal ziekenhuisopnames wegens hartfalen.
De Stepathlon-studie illustreert overtuigend het nut van moderne technologieën bij het promoten van lichaamsbeweging.
Evacetrapib, een CETP-remmer, verlaagt de LDL-cholesterolconcentratie en verhoogt de HDL-cholesterolconcentratie. De eindpunten, dat is echter een ander paar mouwen. De resultaten van de ACCELERATE-studie.
HOPE-3 leert vanaf welke bloeddruk een behandeling wenselijk is en bevestigt de gunstige effecten van een behandeling met een statine, ongeacht de initiële cholesterolconcentratie, in een populatie met een matig risico en zonder cardiovasculaire antecedenten.
We wisten al dat TAVI (Transcatheter Aortic Valve Implantation) een goed alternatief voor chirurgie is bij patiënten met een ernstige aortastenose die een hoog operatief risico lopen. Deze keer waren patiënten met een intermediair operatief risico het onderwerp in de PARTNER 2A-studie.
Luc PIERARD - Liège, BE
Bernard COSYNS - Brussels, BE
Claude HANET - Namur, BE
Julie DE BACKER - Ghent, BE
Yves DE GREEF - Antwerp, BE
Yves VANDEKERCKHOVE - Bruges, BE
Adel AMINIAN - Charleroi, BE
Asif HASAN - Newcastle upon Tyne, UK
Catherine DE MAEYER - Kalmthout, BE
Christian SPAULDING - Paris, FR
Christophe BEAULOYE - Brussels, BE
John CAMM - London, UK
Mattias DUYTSCHAEVER - Bruges, BE
Pieter KOOPMAN - Hasselt, BE
Walter DESMET - Leuven, BE
Werner BUDTS - Leuven, BE
Agnès PASQUET - Brussels, BE
Delphine DE SMEDT - Ghent, BE
Hein HEIDBÜCHEL - Hasselt, BE
Lauranne VAN ASSCHE - Antwerp, BE
Marc CLAEYS - Antwerp, BE
Matthias DUPONT - Genk, BE
Olivier DESCAMPS - Jolimont, BE
Pierre TROISFONTAINES - Liège, BE
Wilfried MULLENS - Genk, BE
Hoe kan een daling van de linkerventrikelejectiefractie als gevolg van de adjuvante behandeling bij borstkanker worden voorkomen?
Met antidota voor de nieuwe anticoagulantia moeten we eventuele urgenties rustig kunnen opvangen.
Wat te doen in geval van ernstige mitralisinsufficiëntie bij ischemisch hartlijden?
De prognose van pulmonale hypertensie geassocieerd met bindweefselaandoeningen (PAH-CTD) is minder gunstig dan die van idiopathische of familiale pulmonale arteriële hypertensie (PAH-I/F). Men zou deze situatie wel kunnen verhelpen met een andere behandelingswijze. Zo luidt althans de conclusie van een subgroepanalyse bij patiënten uit de gerandomiseerde, placebogecontroleerde fase II-studie PATENT-1 en van de open-label extensiestudie PATENT-2, na twaalf weken dubbelblind onderzoek.
De vraagt lijkt misschien wat absurd in tijden dat de treat-to-target-strategie zo ruim verspreid is. Maar het belang van deze strategie in het ware leven werd tot voor kort nog nooit aangetoond. Daar kwam verandering in met een analyse van de gegevens van de internationale BIODAM-cohortstudie. Het doel daarvan was om biomarkers te valideren als voorspellers voor gewrichtsschade en om een behandelingsstrategie op maat te ontwikkelen voor patiënten met reumatoïde artritis...
In het bloed een urinezuurconcentratie verkrijgen van minder dan 60mg/l is de beste manier om jichtaanvallen te voorkomen, om mononatriumuraatkristallen op te lossen en om eventuele tofi te verkleinen. Teneinde deze concentratie te verkrijgen, gebruikt men meestal allopurinol. Toch geeft dit in de klinische praktijk slechts het gewenste resultaat bij minder dan één op de twee patiënten...
Bij gelijke leeftijd is aangetoond dat patiënten die na hun zestigste reumatoïde artritis ontwikkelden (vormen met een laattijdig begin) minder vaak worden behandeld met biotherapie dan patiënten bij wie reumatoïde artritis al begon op jongere leeftijd (vormen met een vroegtijdig begin). Dit geldt ook als men rekening houdt met de ziekteactiviteit...
Dat reumatologen bijzondere belangstelling vertonen voor zona, is te verklaren door het feit dat tal van hun patiënten worden getroffen door deze reactivering van een herpesinfectie of waterpokken. Uit de gegevens blijkt ook dat er een verband is tussen zona en de latere ontwikkeling van cerebrovasculaire accidenten.
Deze corticosteroïden worden goed verdragen, maar hebben geen duidelijke impact op de klinische en structurele evolutie...
Sinds een twintigtal jaar is bekend dat reumatoïde artritis gepaard gaat met een verhoogde kans op voortijdig overlijden, vooral door een cardiovasculaire oorzaak en in mindere mate door kanker en infecties. Verschillende argumenten suggereren dat dit grotere overlijdensrisico toe te schrijven kan zijn aan inflammatie. Vooral de niveaus van de activiteit en ernst van de ziekte zouden voorspellende factoren zijn van mortaliteit...
Zwangerschap is een uitdaging voor vrouwen die aan lupus lijden en/of antifosfolipidenantilichamen vertonen (SLE/APL). Zij maken namelijk meer kans op een miskraam of intra-uteriene groeivertraging, complicaties waarbij complementactivering een belangrijke rol lijkt te spelen...
Dat blijkt inderdaad zo te zijn. Een dergelijk inspanningsprogramma blijkt een beter effect te hebben op de glykemie, de cholesterolconcentratie en het gewicht dan de 30 minuten matig intense lichaamsbeweging die klassiek worden aanbevolen.
De DAPT-studie heeft aangetoond dat een langere behandeling dan 12 maanden met een combinatie van twee plaatjesaggregatieremmers, in casu een thiënopyridine en acetylsalicylzuur, de frequentie van ischemische complicaties na stenting verlaagt, maar het risico op matig ernstige of ernstige bloedingen verhoogt. Het zou dus interessant zijn als we konden voorspellen welke patiënten baat hebben bij deze langere behandeling.
De PEGASUS TIMI 54-studie heeft aangetoond dat ticagrelor na 1 jaar gunstige effecten heeft bij patiënten die 1-3 jaar voordien een myocardinfarct hadden doorgemaakt. De aanvullende gegevens die werden gepresenteerd tijdens het AHA-congres focusten op de veiligheid.
Er is eindelijk een stevige, gerandomiseerde studie uitgevoerd die het nut van IVUS (intravascular ultrasound) bij inplanting van een stent van de tweede generatie heeft onderzocht.
Met een combinatie van de GRS (genetic risk score) en de CRS (conventional risk score) zal de LDL-cholesterolconcentratie sterker dalen.
De wetenschappelijke sessies tijdens het congres van de American Heart Association waren een gelegenheid om het nog eens te hebben over de EMPA-REG-studie, waarin het nut van empagliflozine werd onderzocht bij type 2-diabetes.
In de COSMIC-HF werd het mogelijke nut onderzocht van de nieuwe selectieve myosineactivator omecamtiv mecabril (OM) bij hartinsufficiëntie.
In de EVISTA-studie werd de werkzaamheid van varenicline onderzocht bij patiënten die in het ziekenhuis waren opgenomen voor een acuut coronair syndroom.
Kent u de streefwaarde voor de systolische bloeddruk waarbij de cardiovasculaire morbiditeit en de mortaliteit afneemt bij niet-diabetespatiënten?
Kevin Fitzgerald (Alnylam Pharmaceuticals, Cambridge, MA) heeft op de AHA de lopende onderzoeken gepresenteerd met ALN-PCS, een RNA-streng die de aanmaak van PCSK9 remt.
Niet veel, als we de resultaten van de BEAT-HF-studie mogen geloven, die werden gepresenteerd door Michael K Ong (UCLA, Los Angeles, CA)...
De epidemiologie van schildklierkanker is veranderd. In de Verenigde Staten is de incidentie ervan in 30 jaar tijd nagenoeg verdrievoudigd (van 4,9/100.000 in 1975 tot 14,3/100.000 in 2009) en de diagnose wordt almaar vroeger gesteld (25% < 1cm in 1988, 39% in 2009). Dat roept vragen op, onder meer over de behandeling...
De mutaties BRAF V600E en TERT C228T (telomerase reverse transcriptase) hebben maar weinig invloed op de prognose van schildklierkanker, maar een combinatie van dergelijke mutaties heeft een explosief effect...
De studie van de Mayo Clinic die werd gepresenteerd door Aditi Kumar is een monocentrische, retrospectieve studie, maar toch is ze interessant. De totale overleving van patiënten met een gevorderd anaplastisch schildkliercarcinoom is immers zeer slecht: ongeveer 5 maanden...
De ‘programmed cell death 1’-receptor (PD-1) en diens ligand (PD-L1) spelen een rol in de immuunrespons. PD-1 wordt tot expressie gebracht op het oppervlak van T-lymfocyten en bindt aan PD-L1. Die binding inactiveert (of ontwapent) de CD8+ T-lymfocyten waardoor de tumorcel ‘onzichtbaar’ wordt voor het immuunsysteem...
Een papillair schildkliercarcinoom vertoont vaak mutaties van de MAP-kinasensignalisatieweg. We wisten echter nog niet precies waarom die mutaties de tumor zo agressief maken...
Het is nog te vroeg om het precieze risico op schildklierkanker te evalueren bij kinderen en adolescenten die werden blootgesteld aan de kernramp in Fukushima, maar we moeten toch vaststellen dat de incidentie nu 30-maal hoger is dan voor de kernramp...
EASD: ‘Results of EMPA-REG Outcome® Study’ session Op het jaarlijkse congres van de EASD (European Association for the Study of Diabetes) werden de resultaten voorgesteld van de EMPA-REG Outcome®-studie. De zaal zat afgeladen vol...
Alleen in geval van symptomen. Anticoagulantia enkel in zeer strikte indicaties.
Chronische trombo-embolische pulmonale hypertensie (CTEPH) is een geduchte complicatie van een longembolie. De symptomen van CTEPH lijken vaak op die van banalere ademhalingsziekten. Doorgaans wordt de diagnose dan ook laat gesteld, wat jammer is. Er bestaat immers een doeltreffende behandeling. De prognose zal dan ook beter zijn als de diagnose in een vroeger stadium wordt gesteld.
De combinatie NAC (N-acetylcysteïne) + pirfenidon wordt vaak voorgeschreven bij patiënten met idiopathische longfibrose, hoewel de studies daaromtrent geen consistente resultaten hebben opgeleverd. De PANORAMA-studie heeft de veiligheid en de tolerantie van die combinatie onderzocht...
Er is een verband tussen astma en een genetische variant van een gen op chromosoom 17 (17q21) dat codeert voor het eiwit ORMDL3. Het is ook bewezen dat kinderen die ‘opgroeien op een boerderij’, minder astma krijgen. De vraag rijst dan ook of er mogelijk een verband bestaat tussen genen en omgeving. Tegen die achtergrond heeft Georg Loss (München en San Diego) de PASTURE-studie (Protection against Allergy STUdy in Rural Environments) uitgevoerd in 5 Europese landen...
Geef patiënten met een longtransplantaat de raad om in een weinig vervuilde omgeving te gaan wonen. Ze zullen dan langer leven.
Hiv-patiënten mogen vaak niet meedoen aan klinische studies met nieuwe geneesmiddelen tegen tuberculose.
In 2012 werd bij een werknemer in een chocoladefabriek talcose ontdekt. Esther Van Harlingen (Utrecht) vroeg zich af of er misschien een verband bestond tussen de ziekte en het beroep van de patiënt.
Patiënten met chronisch hartfalen vertonen vaak een cheyne-stokesademhaling, zeker als de hartdecompensatie ernstiger is. Een cheyne-stokesademhaling, zelfs een matige, is prognostisch ongunstig.
Primaire ciliaire dyskinesie wordt gekenmerkt door chronische bronchorroe, bronchiëctasieën en chronische sinusitis. Primaire ciliaire dyskinesie is na mucoviscidose de frequentste aangeboren aandoening van de luchtwegen.
SUMMIT (Study to Understand Mortality and Morbidity in COPD) heeft het effect onderzocht van de vaste combinatie fluticasonfuoraat en vilanterol op de sterfte van patiënten met matig ernstige COPD én een hart- en vaataandoening...
Transcriptomics, proteomics en lipodomics bij de fenotypering van ernstig astma...
Er is maar weinig bekend over de oorzaken van de ziekte van Hodgkin. Het is een zeer heterogene aandoening waarvan er verschillende fenotypes bestaan. De incidentie is maximaal op het einde van de adolescentie en na de leeftijd van 55 jaar. Een groep van de Universiteit van Newcastle heeft de gegevens geanalyseerd van 621 kinderen van 0 tot 24 jaar met een ziekte van Hodgkin...
Frédéric Amant (UZ Leuven) heeft de gegevens geanalyseerd van 129 kinderen van 1-3 jaar die ter wereld waren gebracht door moeders met kanker tijdens de zwangerschap. Vervolgens heeft hij die gegevens vergeleken met die van een controlegroep van 129 kinderen met dezelfde kenmerken bij de geboorte. Uit de resultaten blijkt dat de kankertherapie tijdens de zwangerschap vrij ‘onschadelijk’ is...
Kleincellige longkanker is bijzonder moeilijk te behandelen, ook al omdat de diagnose meestal pas wordt gesteld als er metastasen zijn. Sinds de combinatie etoposide/platinaverbinding als eerstelijnstherapie en topotecan als tweedelijnstherapie is er geen enkele behandeling ontwikkeld die werkelijk het verschil heeft gemaakt...
11% van de borstkankers treft vrouwen jonger dan 45 jaar en 6% treft vrouwen jonger dan 40 jaar, een leeftijd waarop bijna de helft van de vrouwen nog een kinderwens heeft. 97% van die vrouwen moet chemotherapie krijgen, wat een zware domper op hun kinderwens is. Tegen die achtergrond werden meerdere technieken voor vrijwaring van de vruchtbaarheid ontwikkeld...
De COMBI-v-studie heeft een bitherapie, in casu een combinatie van dabrafenib, een BRAF-remmer, en trametinib, een MEK-remmer, vergeleken met een monotherapie met vemurafenib, een BRAF-remmer, als eerstelijnstherapie...
EUROCARE-5 heeft de gegevens geregistreerd van meer dan 22 miljoen Europese patiënten bij wie tussen 1978 en 2007 de diagnose van kanker werd gesteld. De studie heeft de evolutie van de 5 jaarsoverleving van die patiënten in 30 Europese landen onderzocht. België behoort blijkbaar tot de ‘goede leerlingen’...
Everolimus blijkt een interessante activiteit te hebben bij meerdere neuro-endocriene tumoren (NET’s), ook in combinatie met octreotide. Bovendien bestaan er maar weinig opties bij een gemetastaseerde of gevorderde NET. Tegen die achtergrond heeft RADIANT-4, een gerandomiseerde, placebogecontroleerde fase 3-studie, de mTOR-remmer everolimus in een dosering van 10mg/d per os onderzocht ...
Gerichte geneesmiddelen hebben de prognose van patiënten met gemetastaseerde nierkanker verbeterd. Het effect op de overleving blijft echter zeer beperkt als de patiënten al een zware behandeling hebben gekregen. In fase 1- en fase 2-studies werden goede resultaten behaald met nivolumab. Daarom werd een fase 3-studie uitgevoerd...
Hersenmetastasen zijn de frequentste hersentumoren. Bijna een kwart van de patiënten met longkanker, borstkanker of een melanoom ontwikkelt hersenmetastasen. De prognose is dan doorgaans beperkt tot enkele maanden...
Na RADIANT 4 heeft Philippe Rusznewski (Hôpital Beaujon, Clichy) nog een andere studie over NET’s gepresenteerd tijdens de presidentiële sessie. Het betrof een studie bij het frequentste type van neuro-endocriene tumoren, meer bepaald neuro-endocriene tumoren van het middelste gedeelte van de darmen. De incidentie van die tumor stijgt gestaag...
Nierkanker in een gevorderd stadium wordt behandeld met VEGF-antagonisten en mTOR-remmers. Er treedt echter vaak resistentie op, met name door ontwikkeling van de proangiogene en pro-invasieve MET- en AXL-weg...
De OPTIDUAL-studie heeft onderzocht wat de optimale duur is van een combinatie van twee plaatjesaggregatieremmers na inplanting van een drug eluting stent in de kransslagaders. De studie geeft geen definitief antwoord op de vraag.
De PARAMETER-studie toont aan dat LCZ696, de ster van het hoofdstuk hartfalen tijdens het jaarlijkse ESC-congres van 2014, de centrale systolische bloeddruk in de aorta significant meer doet dalen dan olmesartan.
De PATHWAY 2-studie heeft aangetoond dat spironolacton significant efficiënter is dan bisoprolol en doxazosine bij patiënten wiens bloeddruk onvoldoende onder controle is met een combinatie van drie antihypertensiva, meer bepaald een remmer van het angiotensineconverterende enzym of een sartan, een calciumantagonist en een thiazidediureticum.
De incidentie van diabetes type 2 neemt gestaag toe. De gemiddelde duur van de slaap neemt gestaag af. Is hier sprake van een causaal verband?
Deze explorerende studie heeft de plaatjesreactiviteit, de reperfusie en de klinische accidenten tijdens de eerste 24 uur na een angioplastiek geëvalueerd.
Een progressieve stijging van de TSH-spiegel is de belangrijkste bijkomende schildkliergerelateerde risicofactor voor type 2-diabetes en niet de initiële TSH-spiegel...
De microbiota heeft invloed op de insulinegevoeligheid. Dat is althans bewezen bij dieren. Meerdere observationele studies hebben aangetoond dat er een verband bestaat tussen het gebruik van antibiotica en veranderingen in de bacteriële flora, en tussen obesitas en antibioticagebruik. Wil dat zeggen dat een hoge inname van antibiotica het risico op ontwikkeling van type 2-diabetes zou kunnen verhogen?
Een diabetesvoet met chronische ulcera verhoogt het overlijdensrisico. Hyperbare zuurstoftherapie is zeer heilzaam...
Een vooraf gespecificeerde analyse van de TECOS-studie (Trial Evaluating Cardiovascular Outcomes with Sitagliptine) geeft geruststellende uitkomsten.
Toevoeging van ezetimibe aan simvastatine bij diabetespatiënten die recentelijk in het ziekenhuis waren opgenomen wegens een acuut coronair syndroom, verlaagde het relatieve risico op accidenten met 14%.
Verrassende wiskundige vergelijking… De PATHWAY 3-studie toont aan dat een behandeling met amiloride in de helft van de normale dosering plus hydrochloorthiazide in de helft van de normale dosering beter is dan amiloride of hydrochloorthiazide alleen in de normale dosering wat het effect op de bloeddruk, de glykemie en het serumkalium betreft.
De BELIEF-studie toont aan dat isolatie van het linkerhartoortje plus een ablatie beter is dan ablatie alleen bij een chronische, persisterende atriumfibrillatie.
De Doppler-CIP-studie toont aan dat het einddiastolische volume van het linkerventrikel gemeten met MRI (beeldvorming door magnetische kernspinresonantie) de beste parameter van remodeling is. Jan D’hooge (Leuven, België) heeft de soms onverwachte resultaten van de studie gepresenteerd op een persconferentie.
De behandeling van patiënten die op de spoedafdeling worden opgenomen met een vermoeden van infarct kan worden verbeterd met een beslissingsalgoritme dat gebaseerd is op een lagere afbreekwaarde van het hs-troponinegehalte en een tweede meting één uur na opname.
Te oordelen naar de resultaten van de LEADLESS II-studie staat de leadless pacemaker een schitterende toekomst te wachten. Volgens de onderzoekers blijkt een dergelijke pacemaker efficiënt en veilig te zijn. Anderen benadrukken evenwel dat die gegevens door gerandomiseerde studies moeten worden bevestigd.
Christian Kurzeder (Palma De Mallorca, Spanje), die in Chicago de resultaten voorstelde van de PENELOPE-studie, gelooft dat preselectie op basis van biomarkers in de toekomst een belangrijke rol zal spelen in de design van studies en in de ontwikkeling van doelgerichte geïndividualiseerde therapie...
De Nederlandse Carien Creutzberg (Leiden) stelde de resultaten voor inzake toxiciteit en levenskwaliteit op 2 jaar van de PORTEC-3-studie...
De studie die Domenico Lorusso (Rome, Italië) in Chicago voorstelde, heeft betrekking op hetzelfde domein: gevorderde of recidiverende endometriumkanker, waarvan de prognose ongunstig blijft, zo benadrukte Lorusso. Hij wees erop dat bevacizumab, met antiangiogeen effect, zich in twee fase 2-studies doeltreffend heeft getoond in deze indicatie. Zowel in monotherapie als in combinatie met carboplatine/paclitaxel werd een gunstig effect gezien op het responspercentage en de overleving...
Iain McNeish (Glasgow, Schotland) stelde de resultaten voor van een fase 2-studie die aan de hand van een genetische analyse van tumorweefsel probeerde te voorspellen welke patiënten met ovariumkanker goed zouden reageren op rucaparib, een krachtige PARP-inhibitor...
In Chicago stelde Carol Aghajanian (New York, VS) de resultaten voor van de Gynecologic Oncology Group 86P-study (GOG-86P), een gerandomiseerde fase II-studie die drie nieuwe chemotherapeutica vergeleek voor de initiële behandeling van endometriumkanker in stadium III, IVA of IVB, of bij recidief...
In-vivomodellen hebben aangetoond dat veliparib (een krachtige PARP1- en PARP2-inhibitor) de antitumoractiviteit verhoogt in combinatie met platinum-chemotherapie. In combinatie met carboplaxine/paclitaxel heeft veliparib zich klinisch actief getoond bij borst- en longkankers...
TP53 is mutant in ongeveer 97% van de hooggradige sereuze vormen van ovariumkanker. Voor herstel van beschadigd DNA zijn TP53-gemuteerde tumoren afhankelijk van een mechanisme dat wordt geregeld door WEE1-kinase. AZD1775 is een WEE1-inhibitor. Voorspeld wordt dat deze verbinding TP53-mutante tumoren gevoelig maakt voor genotoxische agentia...
Van angiogenese is geweten dat het een belangrijk target is in ovariumkanker. Bradley Monk (Phoenix, VS) refereerde aan acht klinische fase 3-studies met anti-vasculaire endotheliale groeifactor (VEGF)-therapie. Stuk voor stuk tonen ze een verbetering van de progressievrije overleving. Slechts één van deze studies suggereerde een verbetering in overleving...
1. Chemotherapie opdrijven bij verlies van heterozygotie? 2. Een uitzonderlijk goede prognose bij negatieve lymfeklieren en behoud van heterozygotie 3. Tumeur de stade IV: éviter l’irradiation pulmonaire sous conditions
BRAF is een proteïnekinase dat actief is in de RAS/RAF/MEK/ERK-weg van de celgroei. Mutaties van die weg en vooral de mutatie V600E kunnen kanker veroorzaken. Dabrafenib, een geneesmiddel dat wordt gebruikt bij de behandeling van kanker met een mutatie van het BRAF-gen, in een dosering van 150mg/d per os, is werkzaam bij volwassenen met een gevorderd melanoom...
Ceritinib is een krachtige ALK-remmer bij volwassenen met een niet-kleincellige longkanker met ALK-translocatie. Daarom werd ceritinib ook uitgetest bij kinderen met een kanker die de ALK-afwijking tot expressie brengt...
De overleving bij kinderen met een Ph+ acute lymfatische leukemie is minstens even goed met een combinatie van chemotherapie en imatinib als na stamceltransplantatie. Daarom werd een studie uitgevoerd met een combinatie van chemotherapie en een BCL-ABL-tyrosinekinaseremmer van de tweede generatie, in casu dasatinib...
Een intensieve chemotherapie verbetert de DFS van kinderen met een acute myeloïde leukemie, maar verhoogt de sterfte als gevolg van toxiciteit. Dankzij een betere ondersteunende zorg zijn we er evenwel in geslaagd om die sterfte te verlagen...
Een nieuwe behandeling?
Een pleuropulmonaal blastoom is een zeldzame tumor waar weinig over bekend is. Volgens een Amerikaans register bedraagt de 5 jaarsoverleving in geval van een geïsoleerde pulmonale vorm (48% van de gevallen) 39%...
Een sarcoom van het gewrichtsvlies is het op één na frequentste sarcoom van de weke delen bij kinderen. Een dergelijk sarcoom is doorgaans gevoeliger voor chemotherapie dan andere niet-rabdomyosarcomateuze sarcomen van de weke delen (NRSTS), maar er bestaat geen referentiebehandeling...
Het rabdomyosarcoom is de frequentste tumor van de weke weefsels bij kinderen. De overleving bij een gemetastaseerd rabdomyosarcoom bedraagt < 30%. De ARST0431-studie heeft aangetoond dat...
Het risico op ontwikkeling van een meningioom na radiotherapie van de schedel bedraagt 3,3% na 25 jaar en stijgt met de stralingsdosis. Het vitale risico werd enkel geëvalueerd in kleine studies. Daarom werd de CCSS (Childhood Cancer Survivor Study) uitgevoerd, een retrospectieve studie bij 20.720 kinderen bij wie tussen 1970 en 1986 kanker was gediagnosticeerd en die de kanker gedurende minstens 5 jaar hadden overleefd...
Hu14.18-IL2 is een genetisch gefabriceerd fusie-eiwit van een gehumaniseerde antistof (hu14.18) en IL-2, een immunocytokine genoemd. In preklinische studies had Hu14.18-IL2 een sterker effect op de levermetastasen dan een combinatie van de monoklonale antistof en IL-2...
Langerhanscelhistiocytose wordt gekenmerkt door een accumulatie van pathologische CD207+ dendritische cellen die de weefsels (beenderen, huid) vernietigen. De aandoening treedt meestal op bij jonge kinderen...
Met een DFS van 70% na ongeveer 4 jaar is de prognose van patiënten met een B-cel acute lymfoblastaire leukemie met een zeer hoog risico allesbehalve goed. Een intensivering van de postinductiechemotherapie lijkt dan ook logisch...
Na chemotherapie voor acute lymfatische leukemie (ALL) treden nagenoeg altijd cognitieve stoornissen op. De incidentie van ernstige achteruitgang van de executieve functies is 8-maal hoger na chemotherapie. Bij gebrek aan gegevens (over de toegediende doses, de concentratie van biomarkers zoals homocysteïne…) weten we niet wat er de precieze oorzaken van zijn. Een groep van het St Jude Children’s Hospital onder leiding van Yin Ting Cheung heeft daarom een studie uitgevoerd bij 213 evalueerbare kinderen die in hun ziekenhuis het klassieke chemotherapieschema hadden gekregen...
Tijdens ASCO presenteerde Michel Birrer de resultaten van een retrospectieve analyse van predictieve kandidaat-tumorbiomarkers voor efficaciteit in de GOG-0218-studie, met als doel een verband te vinden tussen biomarkers en progressievrije of totale overleving.
Van de kinderen die worden behandeld voor een sarcoom van de weke delen, leeft 83% langer dan 5 jaar. Emily Mueller heeft de gegevens van de Childhood Cancer Survivor Study doorgenomen om na te gaan wat er gebeurd is met de kinderen bij wie de diagnose werd gesteld tussen 1970 en 1986...
Deze lijkt in ieder geval geassocieerd te zijn met een verhoogd risico op ischemische of trombotische accidenten.
De artsen, onderzoekers in de SIRLFOX-studie, benadrukken het belang van een verbetering van de progressievrije overleving van 7,9 maanden bij levertumoren bij patiënten met gemetastaseerde colorectale kanker (mCRC) die niet kunnen worden geopereerd en in de eerste lijn behandeld zijn met SIR-Spheres®, yttrium-90-harsmicrosferen, in combinatie met chemotherapie...
In de TROG 03.06/VCOG PR 01-03-studie, ook TOAD genoemd (Timing Of Androgen Deprivation therapy in prostate cancer patients with a rising PSA), zocht men naar antwoorden op deze vraag.
De richtlijnen van de Prostate Cancer Working Group 2 (PCWG2) van 2008 omtrent castratieresistente prostaatkanker werden verfijnd.
In de GETUG-studie onderzocht men het nut van een complementaire korte androgeendeprivatietherapie.
Borstkanker veroorzaakt vaak botmetastasen. Daarom worden bisfosfonaten als adjuvante behandeling voorgeschreven. Zijn alle bisfosfonaten even goed?
De ABCSG 18-studie werd uitgevoerd bij 3.425 postmenopauzale vrouwen die een adjuvante behandeling kregen met denosumab of een placebo...
De meeste vrouwen met een operabele borstkanker verkiezen conservatieve chirurgie. 20-40% van de patiënten vertoont echter positieve resectieranden op het operatiestuk waarvoor meestal een nieuwe ingreep vereist is, iets wat voor de patiënten moeilijk te slikken is. Hoe kan je dat vermijden?
De ADAPT HER2+/HR+-studie heeft de werkzaamheid van T-DM1 als adjuvante behandeling onderzocht bij 130 vrouwen met een hormoongevoelige HER2+-kanker...
De CALGB 40503-studie werd uitgevoerd bij 352 postmenopauzale vrouwen met een plaatselijk gevorderde of gemetastaseerde ER+ en/of PR+ HER2+/- niet-reseceerbare borstkanker. De patiënten werden behandeld met letrozol 2,5mg met of zonder bevacizumab. De toevoeging van bevacizumab verlengde de PFS (20 maanden tegen 16; HR = 0,75; p = 0,016) en dat effect werd teruggevonden in alle subgroepen...
Hoewel ze dit niet gepland hadden, hebben de auteurs de gegevens van de NeoSphere-studie na 5 jaar geanalyseerd. Die fase II-studie werd uitgevoerd bij 417 patiënten met een operabele HER2+-borstkanker die meer dan 2cm groot, plaatselijk gevorderd of inflammatoir was en die nog geen behandeling hadden gekregen. De patiënten werden ingedeeld in 4 behandelingsgroepen (docetaxel met pertuzumab, trastuzumab of beide of de combinatie pertuzumab + trastuzumab zonder docetaxel). De studie bevestigde de vroegere studies...
5-10% van de astmalijders in een niet-geselecteerde populatie zou een ernstig astma hebben en die groep zou goed zijn voor 90-95% van de gezondheidsuitgaven voor astma. Dat wordt al lang beweerd. Maar is dat ook zo?
Astma gaat vaak samen met afwijkingen van de bovenste luchtwegen en meer bepaald rinitis en chronische rinosinusitis. Verlies van reukzin blijkt een symptoom te zijn dat belangrijk is om beide van elkaar te onderscheiden, en meer…
Een bronchiale thermoplastiek wordt uitgevoerd om de hypertrofie van het gladdespierweefsel van de bronchi (remodeling) te verminderen door plaatselijke applicatie van warmte via elektrische impulsen. Dat gebeurt via een fibroscopie. De behandeling kan worden toegepast in luchtwegen met een diameter ≥ 3mm.
Enkele bedenkingen en interessante informatie die we hebben opgevangen tijdens ontmoetingen en sessies, en op sociale netwerken.
Chronische lymfatische leukemie is een zeldzame aandoening. De standaardbehandeling bestaat uit bendamustine en rituximab. Maar in de regel treedt een relaps op...
DNA mismatch repair (MMR) is een systeem dat een verkeerde insertie, deletie en verkeerde inbouw van basen tijdens DNA-replicatie en -recombinatie herkent en herstelt, en ook bepaalde vormen van DNA-schade herstelt. Het systeem dient om fouten bij de vorming van nieuwe DNA-strengen op te sporen en te repareren, om te voorkomen dat er verkeerde informatie zou worden overgedragen. Kankercellen bevatten enkele tientallen somatische mutaties. Maar als het MMR-systeem het laat afweten, kunnen kankercellen gemakkelijk meer dan 1.000 mutaties vertonen...
Een gevorderd hepatocellulair carcinoom is de op één na frequentste oorzaak van kankersterfte in de wereld. Sorefanib is op dit ogenblik de enige behandeling die de overleving verbetert, maar het resultaat is zeker niet denderend: de patiënten overleven zelden langer dan 11 maanden...
Een inductietherapie met rituximab, een CD20-antagonist, plus chemotherapie gevolgd door een onderhoudstherapie met rituximab verbetert de progressievrije overleving en de totale overleving bij patiënten met een indolent non-hodgkinlymfoom significant...
Kanker van de mondholte wordt vooral (meer dan 90% van de gevallen) veroorzaakt door alcohol en roken. In een vroeg stadium kan de kanker chirurgisch worden genezen. Kanker van de mondholte recidiveert echter gemakkelijk, wegens diffusie in de lymfevaten. De vraag rijst dan ook of een preventieve lymfeklieruitruiming zin heeft...
Myelofibrose is een zeldzame aandoening, die door de patiënten vaak slecht wordt verdragen. Myelofibrose veroorzaakt immers trombocytopenie en anemie, waarvoor vaak transfusies vereist zijn. Die patiënten lopen ook een hoog overlijdensrisico en een hoog risico op evolutie naar leukemie. Ook splenomegalie vormt vaak een groot probleem...
Blootstelling aan de zon tijdens de zwangerschap volstaat niet voor een normaal vitamine D-gehalte...
Deze studie is uitgevoerd in een laboratoriumomgeving. Niettemin is ze interessant, aangezien een Iers team (universiteit van Galway) heeft kunnen aantonen dat overbrenging van stamcellen uit het beenmerg van een gezonde donor op een gebroken bot van een diabeticus het genezingsproces versnelt en de stevigheid van het bot doet toenemen...
In het Westen verschuift het moment waarop de puberteit begint. Een verklaring daarvoor is de verhoogde incidentie van obesitas, maar er zijn ook factoren die de leeftijd van de puberteit in de andere richting kunnen beïnvloeden...
Marihuana roken versnelt de puberteit en vertraagt de groei. Dat is alleszins zo in Pakistan, maar er is geen reden om aan te nemen dat deze vaststelling niet overal zou gelden...
Met het ouder worden daalt het totale testosterongehalte en stijgt het SHBG-gehalte. De huidige aanbevelingen voor behandeling van hypogonadisme zijn gebaseerd op het totale testosterongehalte. Volgens een internationaal team dat geleid wordt door Leen Antonio en Brigitte Decallonne (KU Leuven) is dat misschien niet ideaal en kan het leiden tot zowel onder- als overdiagnostiek...
Niet inactiviteit zou leiden tot obesitas en tot de onhandigheid van obesitaspatiënten, maar veeleer een primitieve sensomotorische onaangepastheid die een verminderde activiteit veroorzaakt die obesitas in de hand werkt...
Bij veel vrouwen met een hormoongevoelige borstkanker treedt een relaps op tijdens of na een adjuvante hormoontherapie. Daarom wordt gezocht naar geneesmiddelen die die endocriene resistentie kunnen tegengaan...
CTLA-4 en PD-1 zijn twee contraregulerende systemen van de antitumorale immuniteit. Het lijkt dan ook logisch remmers van beide wegen te combineren...
De schildwachtklier is een belangrijke voorspellende en prognostische factor bij een melanoom met een dikte van 1mm. Moet je daarom stelselmatig een volledige lymfeklieruitruiming verrichten als de schildwachtklier positief is?
Een myeloom kan nog niet worden genezen. De therapeutische opties in geval van een relaps na behandeling met een proteasoomremmer of IMiD zijn zeer beperkt. Myeloomcellen vertonen een sterke expressie van CD38. Blokkade van dat eiwit zou dan ook weleens een interessant spoor kunnen zijn...
Gevorderde prostaatkanker heeft een slechte prognose, net als een plaatselijke hoogrisicoprostaatkanker. Chemotherapie met docetaxel is doeltreffend gebleken bij castratieresistente, gemetastaseerde prostaatkanker. De vraag rijst dan ook of docetaxel van nut kan zijn bij een hormoongevoelige prostaatkanker...
Meer dan 80% van de kinderen die kanker hebben gehad voor de leeftijd van 21 jaar, is 5 jaar later nog in leven. Maar daarmee zijn ze nog niet buiten gevaar. 18% van die patiënten zal immers binnen 30 jaar overlijden...
NSABP B-35 is een studie die het Amerikaanse NIH heeft uitgevoerd bij 3.104 vrouwen (1.552 in elke groep) met een canalair borstcarcinoom in situ die werden behandeld met een tumorectomie met gezonde resectieranden en radiotherapie. De patiënten werden gerandomiseerd naar anastrozol 1mg/d of tamoxifen 20mg/d gedurende 5 jaar. De recidiefvrije overleving was iets beter bij de vrouwen ouder dan 60 jaar die werden behandeld met anastrozol...
Patiënten met niet-spinocellulaire niet-kleincellige longkanker die verergert na een behandeling met een platinazout, overleven gemiddeld slechts 8-10,4 maanden. Een dergelijke kanker vertoont vaak een sterke expresie van PD-L1. Daarom werd CheckMate 067 uitgevoerd...
Sarcomen van de weke weefsels zijn zeldzaam en bovendien moeilijk te behandelen. Na de tweedelijnstherapie bestaan er eigenlijk geen therapeutische opties meer. De overleving bij een gemetastaseerd sarcoom is zelden langer dan een jaar...
Stereotactische radiochirurgie is doeltreffend bij de behandeling van hersenmetastasen, maar vaak treedt een lokaal recidief of recidief op afstand op. Daarom wordt dikwijls een adjuvante radiotherapie van de hele hersenen aangeraden om de ziekte onder controle te houden...
We hebben dat refreintje al vaak gehoord, maar toch. Bij een gevorderde hoofd- en halskanker verbetert de eerstelijnstherapie de overleving maar weinig (mediane overleving 13 maanden). De opties voor de tweedelijnstherapie zijn beperkt...
Dat is een belangrijke vraag, aangezien we nu specifieke middelen ter beschikking hebben om patiënten met dergelijke mutaties te behandelen.
De eerste resultaten betreffende de verworven mutatie T790M, die resistentie verwekt tegen tyrosinekinaseremmers, zien er goed uit. Misschien zullen we ooit de mutatietoestand kunnen evalueren met een techniek die helemaal niet invasief is.
De multicentrische, internationale ASSESS-studie, die op de sessie ESMO-IASLC Best Abstracts werd gepresenteerd, beantwoordt die vraag door de resultaten van onderzoek van weefsel of cellen van de tumor zelf te vergelijken met die van een bloedonderzoek.
Men zou het nog gaan geloven, want tyrosinekinaseremmers blijken de overleving te verbeteren bij patiënten met een gevorderde niet-kleincellige longkanker met een activerende EGFR-mutatie. In de reële klinische praktijk blijkt dat echter niet altijd zo te zijn.
De MitraClip wordt gebruikt om een symptomatische mitralisinsufficiëntie graad ≥ 3 te corrigeren bij patiënten die een te hoog operatief risico zouden lopen.
De resultaten na 5 jaar van de PARTNER I-studie werden gepresenteerd samen met de publicatie in The Lancet. TAVI blijkt een almaar belangrijkere techniek te worden. Nu werden de eerste resultaten van de PARTNER II-studie met een nieuwe versie van de SAPIEN-klep gepresenteerd.
Systematische verwijdering van het stolsel voor een primaire angioplastiek verbetert de cardiovasculaire prognose niet en verhoogt licht het risico op CVA.
TAVI is een onwaarschijnlijk succesverhaal. De vraag rijst nu of klassieke chirurgie nog altijd de referentietechniek is.
Een analyse van alle incidenten die zich tijdens de studie hebben voorgedaan – dus niet alleen het eerste incident – versterkt de initiële gegevens. Verder geeft deze analyse de therapeutische meerwaarde van ezetimibe aan bij patiënten die een acuut coronair syndroom hebben doorgemaakt en de streef-LDL-cholesterolconcentratie niet bereiken met een statine alleen.
In de BEST-studie was de incidentie van majeure cardiovasculaire accidenten hoger na angioplastiek met plaatsing van een everolimus eluting stent.
In de PROMISE-studie werd een angio-CT-scan van de kransslagaders vergeleken met een klassiek diagnostisch beleid bij patiënten met een vermoeden van coronairlijden. De halfslachtige resultaten wekken maar weinig enthousiasme op, net zoals die van de SCOT-HEART-studie.
OSLER: de eerste gegevens over het effect van evolocumab op de cardiovasculaire accidenten zien er goed uit.
PEGASUS-TIMI 54 heeft de combinatie ticagrelor + acetylsalicylzuur (ASZ) vergeleken met ASZ alleen bij patiënten met stabiel coronairlijden en een voorgeschiedenis van infarct. De resultaten waren beter bij de eerste optie.
Het jaarlijkse congres van de Belgian Society of Cardiology (BSC) dat begin 2015 heeft plaatsgevonden, leent zich uitstekend voor een terugblik op de belangrijkste studies van het afgelopen jaar. Philippe van de Borne (Erasmusziekenhuis, Brussel) bespreekt een studie naar de link tussen glykemiecontrole en sterfte.
Volgens Philippe van de Borne (Erasmusziekenhuis, Brussel) behoren ADVANCE-ON en bariatrische chirurgie bij glykemiecontrole tot de hoogtepunten van 2014 inzake diabetes type 2.
… dat de pleiotrope effecten van statines beperkt zijn en dat de genetica nieuwe perspectieven opent.
Als er al een zware tendens bestaat bij de behandeling van een bepaald aantal ritmestoornissen, zoals hypertropische cardiomyopathie of het lange QT-syndroom, dan is het wel de integratie van een genetische evaluatie. Deze behelst zowel de patiënt als zijn familiale entourage. Dr. Georges Mairesse (CSL Aarlen), voorzitter van de Belgian Heart Rhythm Association, becommentarieert het fenomeen en geeft enkele toepassingen. (video in het Engels)
Anti-EGFR van de eerste generatie hebben beperkingen. Afatinib probeert deze weg te werken. Er komt meer duidelijkheid inzake indicaties.
De aanpak van pathologieën van de mitralisklep evolueert steeds meer in de richting van een aanpak op maat van elke patiënt. De therapeutische beslissingen en meer bepaald de keuze tussen chirurgische en percutane technieken worden voortaan besproken in een ‘heart team’, en dat op basis van een multimodale evaluatie gebaseerd op de echocardiografie en steeds vaker ook op beeldvorming via resonantie, alsook op een duidelijke stratificatie van de patiënten. Dat wordt samengevat door dr. Bernard Cosyns (CHIREC Eigenbrakel). (video in het Engels)
De diagnose van longembolie evolueerde grondig de afgelopen tien à vijftien jaar. De klinische evaluatie speelt een fundamentele rol bij de vaststelling van een diagnostische waarschijnlijkheid. Dat is eveneens het geval bij de dosering van de D-dimeren, waarvan het gehalte onlangs herzien werd. Voortaan houdt het rekening met de leeftijd van de patiënt. Prof. Henri Bounameaux (HCUG Genève) is waarschijnlijk een van de meest competente personen in deze materie. Hij geeft ons meer uitleg over deze twee specifieke punten en heeft het ook over het diagnostische traject van de patiënten. (video in het Engels)
De huidige gegevens suggereren dat denosumab de overleving verbetert bij patiënten met botmetastasen. Men weet niet of dit effect toe te schrijven is aan een directe werking tegen de kanker of dat dit het gevolg is van een dalend aantal skelettaire events.
De komst van ultragevoelige troponine zorgt voor een herdefiniëring van bepaalde entiteiten. Uitleg door prof. Victor Legrand (CHU de Liège). (video in het Engels)
Fibromusculaire dysplasie lijkt een van de frequent voorkomende oorzaken te zijn van het acuut coronair syndroom bij jonge vrouwen. "Vaak vormt het een echte uitdaging op therapeutisch vlak", stelt prof. Victor Legrand (CHU de Liège). (video in het Engels)
Myocardinfarct van type II wordt gekenmerkt door een onevenwicht tussen de aanvoer en de vraag naar zuurstof die niet gelinkt is aan een coronaire aandoening. Het doet zich voor in verschillende klinische situaties. “De therapeutische aanpak ervan is vooral gericht op de correctie van de precipitante factor”, verduidelijkt prof. Victor Legrand (CHU de Liège). (video in het Engels)
Nieuwe tools worden onderzocht, onder meer om de resistentie bij crizotinib tegen te gaan.
Stenting van de nierslagader, ontzenuwing, de PCSK9-inhibitoren, de consumptie van zout, enz. Prof. Philippe van de Borne (Erasmusziekenhuis Brussel) loodst ons door desillusie, hoop en controverse. (video in het Engels)
T790M-mutaties vertegenwoordigen 60% van de EGFR-mutaties die we terugvinden bij NSCLC. Dit betekent dat ze niet de enige zijn en dat rechtvaardigt de zoektocht naar andere EGFR-TKI.
Tijdens het laatste congres van de ESMO (European Society for Medical Oncology) heeft prof. Charles Ryan (San Francisco) de eindanalyse voorgesteld van de COU AA-302-studie, met daarin ook de definitieve cijfers op het vlak van overleving. In die dubbelblinde fase 3-studie werd abirateronacetaat (Zytiga®) gegeven aan patiënten met gemetastaseerde, castratieresistente prostaatkanker, die voordien nog geen chemotherapie hadden gekregen...
Twee entiteiten die zich onderscheiden door hun fysiopathologie, verschijningswijze en therapeutische aanpak. Uitleg door prof. Victor Legrand (CHU de Liège). (video in het Engels)
Behandelingen tegen kanker kunnen aan de basis liggen van hartinsufficiëntie. Prof. Luc Piérard (CHU de Liège) bespreekt de hulpmiddelen en parameters die gebruikt worden om het te identificeren. Hij gaat ook kort in op het tweede thema van de sessie gewijd aan geneesmiddelen die mogelijk een aandoening aan de hartklep kunnen veroorzaken. (video in het Engels)
De echografie blijft het basisonderzoek voor een evaluatie, toch moet soms ook een beroep gedaan worden op andere hulpmiddelen. Commentaar van prof. Bernard Paelinck (UZ Antwerpen). (video in het Nederlands)
Shunts, tetralogie van Fallot, tweepuntige aortaklep en coarctatie van de aorta, transpositie van de grote vaten, enz. Prof. Werner Budts (UZ Leuven) vertelt ons wat we hiervan moeten onthouden in de dagelijkse praktijk. (video in het Engels)
Wat moeten we opgeven? Welke innovaties kunnen we verwachten? Welke items vormen het onderwerp van debat? Prof. Peter Sinnaeve (UZ Leuven) geeft aan welke lessen we kunnen trekken uit de evoluties in de acute cardiologie het afgelopen jaar. (video in het Engels)
Deze vraag rijst in 5% van de gevallen van acuut coronair syndroom. Spastische angor en syndroom X horen bij de hypotheses die we kunnen overwegen. Deze twee entiteiten verschillen van elkaar door hun mechanisme, de manier waarop ze optreden en de therapeutische aanpak.
Dit ‘nietje’ om de mitralisklep te repareren dat percutaan wordt ingeplant (Mitraclip®), kan een reverse remodeling veroorzaken bij patiënten met functionele mitralisregurgitatie.
Er zijn heel wat vragen over de cardiotoxiciteit van de middelen tegen kanker en deze zijn complex: de mechanismen aan de basis hiervan, de tools en de parameters die we moeten overwegen in het kader van een vroegtijdige opsporing, de strategie… Om hier een adequaat antwoord op te geven is er een nauwe samenwerking tussen cardiologen en oncologen nodig.
Het aantal longtransplantaties blijft maar toenemen, terwijl de kandidaten steeds ouder worden. De aanbevelingen voor de selectie van de kandidaten op een transplantatie werden onlangs verfijnd. Men beschikt zowel over algemene criteria als over specifieke criteria voor klassieke indicaties zoals COPD, interstitiële pathologieën, mucoviscidose en pulmonale vaatziekten. In dit interview wijst prof. Christiane Knoop (Erasmus) met name op de toegenomen levensverwachting die van de transplantatie verwacht wordt, dat is ook het belangrijkste doel van een transplantatie. Ze wijst tevens op het belang van de timing van de inschrijving van patiënten op wachtlijsten.
Tijdens zijn uiteenzetting schetste prof. Vincent Cottin (Lyon) een opmerkelijk beeld van deze aandoening en van de recente evoluties die het kende. Hij komt terug op de nieuwe diagnostische aanpak die van cruciaal belang is voor het overleven van de patiënten, en op de vooruitgang die de medicamenteuze behandeling heeft geboekt. Hij heeft het meer bepaald over de meest recente gegevens in verband met pirfenidone en nintedanib.
Volgens prof. Vincent Ninane (UMC Sint-Pieter) is heelkunde die zorgt voor een vermindering van het longvolume van belang bij bepaalde gevallen van invaliderend longemfyseem. De ingreep gaat echter gebukt onder een belangrijke morbiditeit en mortaliteit. In de praktijk blijkt het aantal dergelijke ingrepen ook af te nemen. Binnen dit kader werden verschillende endoscopische technieken ontwikkeld als alternatief voor chirurgie en dat met de bedoeling een groter aantal patiënten te behandelen. In dit interview stelt prof. Ninane tevens de techniek van de gerichte pulmonale ontzenuwing voor. Die wordt vooral gebruikt bij bronchiale obstructie.
Chirurgie is maar aangewezen bij een minderheid van de patiënten en de selectie moet voorzichtig gebeuren. Vervolgens moet men een keuze maken tussen transplantatie en longvolumereducerende chirurgie. Meer uitleg door Geert Verleden (UZ Leuven).
Een werkgroep van de European Respiratory Society (ERS) onderzoekt de impact van voeding op chronische obstructieve longziekte (COPD). Annemie Schols (Maastricht, Nederland) is de eerste auteur van deze publicatie.
Zoals Anneke ten Brinke (Leeuwarden, Nederland) uitlegt, maken we in de klinische aanpak van ernstig astma vandaag een onderscheid tussen drie subtypes: allergisch astma dat vroegtijdig optreedt, eosinofiele astma bij de volwassen patiënt en astma dat laattijdig optreedt, met zware symptomen.
Optimizing treatment benefits with MKIs: understanding who and when to treat – Satellietsymposium van Bayer op het ESMO congres – 28 september 2014 Het is hedendaags bevestigd dat de omgeving van de tumor en de dialoog tussen de cellen een belangrijke rol spelen. Dat heeft geleid tot de ontwikkeling van gerichte geneesmiddelen. Sorafenib is er één van. Het gebruik van sorafenib werd met succes onderzocht bij hepatocellulair carcinoom, gemetastaseerde nierkanker en recent ook bij gedifferentieerde schildklierkanker refractair aan radioactief jodium. Hieronder een overzicht van deze laatste aandoening. Published ahead of print.
Continue vorming is één van belangrijkste doelstellingen van de BVP. De eindejaarsvergadering en de regelmatige organisatie van bijscholingscursussen over de longfunctie zijn hier het bewijs van. Prof. Renaud Louis brengt ook twee belangrijke lopende registers ter sprake: ernstige astma en relevantie van echo-endoscopie. Het gesprek (in het Frans) wordt afgerond met een update over de politieke dossiers...
Prof. Renaud Louis (CHU Sart-Tilman) is uittredend voorzitter van de Belgische Vereniging voor Pneumologie (BVP). Hij wordt opgevolgd door prof. Geert Verleden (UZ Leuven). Tijdens dit gesprek (in het Frans) blikt prof. Louis terug op de wetenschappelijke missie van de BVP. Hij benadrukt het hoogstaande niveau van het Belgische onderzoek in pneumologie...
De studie IMPROVE-IT – waarvoor tussentijdse analyses waren gepland – werd verstoord door tussentijdse events die konden worden voorspeld aangezien de duur van de studie...
Eerste Late Breaking Clinical Trial Session van het congres van de AHA en al meer vragen dan antwoorden. Met ISAR-SAFE, ITALIC en ook DAPT, een studie uitgevoerd in opdracht van de FDA, was nochtans alles in het werk gesteld om voor eens en altijd uitsluitsel te geven. Samenvatting van de studies... met een analyse en perspectieven van prof. Gilles Montalescot in de papieren versie van BHL.
Late Breaking clinical trials 2: Anti-Lipid and prevention of CAD De cardiovasculaire sterfte blijft hoog, ook als de patiënten ‘correct’ worden behandeld. Kunnen we beter doen?
Voor ezetimibe, dat zoals we weten complementair is met statines, was tot vandaag nog geen klinisch voordeel bewezen voor de incrementele afname van de LDL-C-waarde. Een lacune die grotendeels wordt opgevuld met de resultaten van IMPROVE-IT (1), een studie waar de gemeenschap van cardiologen met ongeduld naar uitkeek. Dit is de eerste grootschalige studie waarin de klinische werkzaamheid van de combinatie ezetimibe + simvastatine wordt vergeleken met simvastatine. Er werd niet alleen aangetoond dat het toevoegen van een niet-statine aan een cholesterolverlagende behandeling de LDL-C-waarde op een significante manier terugdringt, als ze langer dan 10 dagen na een gestabiliseerd acuut coronair event wordt toegediend, maar ook dat die afname zich vertaalt op klinisch vlak. De resultaten en gevolgen in het kader van een sessie van de Late Breaking Clinical Trials van de AHA.
Met een naam die herinnert aan een zekere IJslandse vulkaan die tot uitbarsting is gekomen, en zo blond als Scandinaven kunnen zijn, moest dr. Soffia Gudbjörnsdottir (Universiteit van Göteborg) het wel goed doen. Dat deed ze ook met de presentatie van de eerste observationele, vergelijkende studie die aantoont dat een insulinepomp de cardiovasculaire sterfte met 44% en de totale sterfte met 29% verlaagt bij type 1-diabetespatiënten, in vergelijking met een schema van meerdere insuline-injecties per dag met een pen.
Prof. Apostolos Tsapas, specialist in klinische studies en Evidence-Based Medicine, twee specialismen die hij beoefent aan zijn alma mater van de Universiteit van Thessaloniki en aan de Universiteit van Oxford, heeft op een plenaire sessie de resultaten gepresenteerd van een grote meta-analyse van 70 studies met SGLT2-remmers bij in totaal ongeveer 22.000 patiënten.
De toediening van ticagrelor vanaf het eerste contact met de arts – dus vóór de opname in de katheterisatiezaal – kan het risico op stenttrombose verlagen.
De voorbije decennia is er belangrijke technologische vooruitgang geboekt op het vlak van artificiële pancreas. Die vooruitgang wekt terecht enthousiasme op wetenschappelijk vlak, maar afbakening is noodzakelijk om mogelijke ontsporingen te vermijden. Analyse en commentaren van professor Eric Renard (CHU Montpellier, Frankrijk). Published ahead of print.
Vitamine D-insufficiëntie komt vrij vaak voor. Volgens de WGO liggen een miljard mensen onder de aanbevolen spiegels. In die groep zitten logischerwijze veel astmapatiënten, ook al omdat ze meerdere risicofactoren gemeen hebben met vitamine D-insufficiëntie: obesitas, wonen in een stedelijk gebied, onvoldoende lichaamsbeweging… Moet men die mensen extra vitamine D geven? Een gesprek met Atul Gupta (Londen) in het kader van het Europese congres voor pneumologie in München.
Zoals John Chalmers (Sydney, Australië) uitlegde, werd in het gedeelte over de bloeddruk van de studie ADVANCE de vaste combinatie perindopril-indapamide vergeleken met een placebo bij patiënten met diabetes type 2. De patiënten (n = 11.140) werden in de studie opgenomen los van hun initiële bloeddruk en de lopende bloeddrukverlagende behandeling. Aan deze behandeling werd de vaste combinatie perindopril-indapamide toegevoegd...
De resultaten van ablatie bij persistente voorkamerfibrillatie zijn niet goed gedocumenteerd, maar we beschouwen ze als minder gunstig dan de resultaten die we zien bij paroxismale VF. Sommigen adviseren daarom eerder een uitgebreidere ablatie bij persistente VF...
Pacing van het rechterventrikel wordt vaak gebruikt bij de behandeling van atrioventriculair blok. In meerdere studies werd aangetoond dat apicale stimulatie van het rechterventrikel nadelige effecten kan hebben voor de hartfunctie...
De prevalentie van diabetes type 2 is zeer hoog in Groenland. Onderzoek uitgevoerd bij inwoners van dit eiland in het Hoge Noorden heeft geleid tot de ontdekking van een variant van het TBC1D4-gen, een gen dat betrokken is bij het transport van glucose in de skeletspieren: homozygote dragers van de variant TBC1D4 p.Arg684Ter lopen tienmaal zoveel risico om diabetes type 2 te ontwikkelen. Published ahead of print.
CINV (chemotherapy-induced nausea and vomiting) heeft ernstige gevolgen: risico op uitdroging, elektrolytenstoornissen, anorexie, “vergeten van de behandeling”… 85% van de patiënten die een zeer braakopwekkende chemotherapie krijgen en daar niet voor worden behandeld, ontwikkelt een ernstige CINV.
CLEOPATRA, een gecontroleerde fase III-studie, heeft de combinatie pertuzumab, docetaxel en trastuzumab vergeleken met docetaxel, trastuzumab en een placebo bij 808 patiënten met een gemetastaseerde HER2+ borstkanker of een niet-reseceerbaar plaatselijk recidief van HER2+ borstkanker. Bij een niet vooraf gespecificeerde tussentijdse analyse werd een toename van de overleving zonder radiologische progressie (absolute winst van 6,3 maanden) en van de totale overleving waargenomen (HR = 0,62). Die resultaten waren echter zuiver speculatief en moeilijk te interpreteren, aangezien de mediane totale overleving nog niet was bereikt bij de tweede tussentijdse analyse...
Chirurgische resectie is de eerstelijnstherapie bij een plaatselijk niet-kleincellig bronchuscarcinoom (NSCLC). Het genezingspercentage bedraagt echter maar 40%. In 2004 heeft de IALT-studie (International Adjuvant Lung Cancer Trial) aangetoond dat chemotherapie met cisplatine de overleving met 5% in absolute waarde verbeterde en weinig bijwerkingen veroorzaakte. Bovendien kan 50% van de patiënten nooit een adjuvante chemotherapie of de geplande behandeling krijgen. Er is dus ruimte voor andere adjuvante behandelingen, maar tot nog toe zonder resultaat.
De cachexie bij kanker is een multifactorieel probleem en wordt vooral gekenmerkt door een gewichtsdaling en inkrimping van de magere massa. De studies concentreren zich dan ook op die twee ‘markers’. Ghreline is een groeifactor die in de maag wordt geproduceerd en de eetlust, het gewicht en de magere massa regelt. Het was dan ook logisch die weg te exploreren.
Deze studie is bescheiden, want ze werd uitgevoerd bij slechts 69 vrouwen met een recidief van baarmoederhalskanker. Toch was het wetenschappelijke comité van de ESMO in de wolken over de studie...
Een wat uitdagende titel, maar wel met het voordeel dat hij de dagelijkse werkelijkheid van verloskundigen en kinderartsen weerspiegelt: de geestelijke ontwikkeling en de gezondheid van het hart zijn niet minder goed bij kinderen geboren bij moeders die tijdens de zwangerschap (vanaf het tweede trimester) chemotherapie kregen, dan bij kinderen van moeders die geen chemo kregen tijdens de zwangerschap.
Gemetastaseerde hoofd- en halskanker komt zeer zelden voor. Toch verdient die kanker de nodige aandacht omdat de incidentie ervan gestaag stijgt, de prognose zeer slecht is (3-6 maanden overleving na mislukken van een behandeling met een platinazout) en er ernstige symptomen kunnen optreden.
Grant MacArthur (Melbourne) heeft een fase 3-studie uitgevoerd die het effect van een combinatie van een MEK-remmer en een BRAF-remmer vergeleek bij patiënten met een gevorderd melanoom met een BRAF-mutatie die nog geen behandeling hadden gekregen. 79 patiënten werden behandeld met een combinatie van vemurafenib 960mg 2x/d en cobimetinib 60mg/d 3 weken op de 4 en 128 patiënten werden behandeld met vemurafenib in monotherapie.
Immunotherapie en geneesmiddelen die specifiek BRAF-mutaties aanpakken, hebben de prognose van een gemetastaseerd melanoom sterk verbeterd. Er is echter nog ruimte voor verbetering, te oordelen naar de 3 studies die dr. Evandro de Azambuja (Bordetinstituut), voorzitter van de sessie over het melanoom, heeft samengevat.
Prof. Jean-Pascal Machiels (Koning Albert II-instituut, UCL) heeft een studie gepresenteerd die aantoont dat afatinib de progressievrije overleving bij patiënten met een recidief of metastasen van hoofd- en halskanker verbetert, maar het resultaat is toch maar pover: 2,5 versus 1,7 maanden. Is een dergelijk resultaat wel relevant?
Remmers van het tyrosinekinase van EGFR zijn ontegensprekelijk de eerstelijnstherapie bij patiënten met een gemetastaseerd NSCLC met een gemuteerde EGFR. De tumor wordt echter nagenoeg altijd resistent na een min of meer lange periode van respons.
“Het principe van immunotherapie bij kanker is eenvoudig: de behandeling heeft tot doel de remmen (checkpoints of controlepunten) van het immuunsysteem te deblokkeren opdat dat zijn troepen, en meer bepaald de T-lymfocyten, op de kankercellen zou afsturen. Het immuunsysteem mag echter niet op hol slaan omdat er dan immunologische bijwerkingen zouden kunnen optreden”, legde Jeffrey Weber (Tampa, Florida) uit bij de presentatie van de resultaten van een fase 3-studie met nivolumab...
“Vemurafenib heeft de prognose van patiënten met een gevorderd melanoom met BRAF-mutatie sterk verbeterd. Ongeveer 40% van de melanomen vertoont een dergelijke BRAF-mutatie”, aldus prof. Caroline Robert (Villejuif). Kan dat nog beter?
Resynchronisatie wordt gebruikt bij patiënten met symptomatische hartinsufficiëntie met afname van de LVEF en een breed QRS. Ongeveer een derde van de patiënten reageert niet en met de studie SEPTAL-CRT wilden de onderzoekers kijken of de positie van de sonde op dat vlak een impact kon hebben...
De resultaten uit de nieuwe subanalyse van het RE-LY® onderzoek werden gepresenteerd tijdens een Clinical Trial Update Hot Line sessie die gehouden werd op het ESC Congress 2014, georganiseerd in Barcelona door de European Society of Cardiology. Uit deze nieuwe gegevens, blijkt dat de afname van de nierfunctie minder uitgesproken is bij patiënten met een onregelmatige hartslag (niet-valvulair atriumfibrilleren, NVAF) die met Pradaxa® (dabigatran etexilaat) worden behandeld, vergeleken met warfarine.
De komst van de stollingsremmers wordt beschouwd als een belangrijke therapeutische vooruitgang. Het gebruik ervan in acute situaties kan echter delicaat zijn. Welk beleid moet er gevoerd worden in geval van acuut coronair syndroom bij een patiënt onder NOAC’s, conversie, een bloeding of een chirurgische ingreep? Het 4th Belgian Congress on Acute Cardiac Care (juni 2014) was voor professor Peter Sinnaeve (UZ Leuven) de ideale gelegenheid om een stand van zaken op te maken. Published ahead of print.
De prevalentie van astma stijgt gestaag. Het risico is vooral hoog als één van de ouders, broers of zussen astma heeft gekregen voor de leeftijd van 10 jaar. De omgeving van de moeder speelt een kapitale rol ter zake, maar dierproeven hebben aangetoond dat men ook rekening moet houden met omgevingsfactoren van de vader, nog voor de bevruchting. Dat fenomeen werd weinig onderzocht bij de mens...
De psychische gevolgen van een ziekte (stigmatisering, desocialisatie, minderwaardigheidsgevoel…) zullen de symptomen ervan vaak nog verergeren. Bij astma kan het bijvoorbeeld gaan om expressieproblemen door een disfunctie van de stembanden en doordat het moeilijk is een volledige zin uit te spreken zonder kortademig te worden...
E-sigaretten die nicotine afgeven, kennen almaar meer succes. Er werd dan ook een specifieke sessie gewijd aan de e-sigaret. Is die wel zo veilig als sommigen ons willen doen geloven?
Het acute respiratory distress syndrome (ARDS) is een zeer ernstige vorm van acuut longfalen als gevolg van afwijkingen van de permeabiliteit van de haarvaten. Er zijn tal van oorzaken van ARDS (pneumonie, sepsis…). ARDS is een belangrijke oorzaak van acute ademhalingsinsufficiëntie en de sterfte kan oplopen tot 40-60%, meestal als gevolg van multiorgaanfalen.
Ontsteking en vorming van nieuwe bloedvaatjes spelen een sleutelrol bij de pathogenese van longkanker. Meerdere preliminaire studies toonden aan dat de temperatuur van de uitgeademde lucht de ontsteking van de luchtwegen en de verhoogde vascularisatie weerspiegelt. Vandaar de hypothese dat meting van die temperatuur weleens nuttig zou kunnen blijken bij de diagnostiek en de opsporing van chronische longaandoeningen.
Astma en wheezing zijn twee verschillende fenotypes van eenzelfde ziekte bij kinderen. Daarnaast kunnen er binnen elke groep nog andere fenotypes zijn...
De eerstelijnstuberculostatica (rifampicine, pyrazinamide, ethambutol, isoniazide) worden niet altijd goed verdragen door het spijsverteringsstelsel. Daarom raadt de WGO aan om ze in geval van nausea en braken na de maaltijd in te nemen. We kennen echter het effect niet van de voeding op de farmacokinetiek van die geneesmiddelen in het begin van de behandeling. Dat is nochtans een essentieel punt aangezien het risico op resistentie stijgt naarmate de plasmaconcentraties lager zijn...
De studie NECTAR-HF (Neurocardiac Therapy for Heart Failure) tot slot, gaf geen bevestiging van de preklinische gegevens, die suggereerden dat vagale neurostimulatie nut kan hebben bij hartinsufficiëntie.
Een hartstilstand die optreedt buiten het ziekenhuis is een groot probleem voor de volksgezondheid. De incidentie wordt geraamd op 500.000 per jaar in Europa en de overlevingskans ligt lager dan 5%. Mensen worden zich hier steeds meer van bewust, wat het aantal defibrillatoren op verschillende plaatsen heeft doen toenemen. Maar zijn ze wel geschikt? Een vraag waarop Benjamin Dahan (Parijs, Frankrijk) probeert te antwoorden.
IJzertekort is een comorbiditeit die vaak voorkomt bij hartinsufficiëntie. Het gaat gepaard met een afname van de functionele capaciteit, veranderingen in de levenskwaliteit en een verhoging van de mortaliteit: zoveel effecten die trouwens niets te maken lijken te hebben met de anemie. Het belang om dit tekort recht te zetten is ondertussen echter bewezen.
In de studie MORE-CRT, een multicentrische, internationale, gerandomiseerde en open studie, werd resynchronisatie met vierpolige elektroden vergeleken met de conventionele aanpak met slechts twee elektroden. De evaluatie betrof vooral de complicaties gerelateerd aan de elektroden, tijdens en na de implantatieprocedure...
In de studie PARADIGM wordt aangetoond dat LCZ696, een neprilysineremmer, een significant voordeel oplevert op het vlak van mortaliteit en ziekenhuisopnames, in vergelijking met de traditionele behandeling. Het resultaat werd beschouwd als voldoende bepalend om een ‘Hot Line’-sessie te openen, voornamelijk gewijd aan hartinsufficiëntie.
In de studie POPE-2 (Post-Operative Pericardial Effusion-2), waarvan de resultaten werden voorgesteld door P. Meurin (Parijs, Frankrijk), werd colchicine vergeleken met een placebo bij postoperatieve pericardiale effusie...
Bijnierkanker is een zeldzame, maar zeer agressieve kanker. De 5 jaarsoverleving bedraagt 16-44%, vooral dankzij chirurgie. Als de tumor niet kan worden verwijderd, is mitotaan het enige geneesmiddel dat door de FDA is goedgekeurd. Mitotaan heeft echter maar weinig effect op de overleving...
Er is nog geen echte standaardbehandeling voor gemetastaseerde niet-heldercellige nierkanker. Twee geneesmiddelen hebben evenwel hun werkzaamheid bewezen: temsirolimus en sunitinib...
Moet je een stadium I-seminoom volgen of behandelen met chemotherapie? Die vraag blijft actueel, ook al weten we dat invasie van het rete testis en een tumorvolume > 4cm een relaps voorspellen bij bewaking na chirurgie...
Toedieningsschema voor clopidogrel, P2Y12-inhibitoren van de derde generatie, bivalirudine als alternatief voor niet-gefractioneerde heparine, cangrelor, rivaroxaban na acuut coronair syndroom, duur van de plaatjesremmende behandeling, ontstekingsremmers, intensifiëring van de cholesterolverlagende behandeling… Het ontbreekt de acute cardiologie niet aan nieuwe concepten, die ook uiteenlopende nieuwe vragen oproepen. Professor Marc Sabatine (Harvard Medical School, Boston) praat met ons over zijn observaties. Published ahead of print.
Aikou Okamoto (Jikei, Japan) besprak de resultaten van een gerandomiseerde fase 3-studie die de combinatie van paclitaxel plus carboplatine vergeleek met irinotecan plus cisplatine voor de eerstelijnsbehandeling van heldercellig ovariumcarcinoom.
BRAF-remmers verbeteren de overleving bij patiënten met een gemetastaseerd melanoom met de BRAF V600-mutatie. Maar de respons is zeer variabel...
Meerdere studies hebben aangetoond dat de meeste patiënten met een gemetastaseerd melanoom met een gemuteerd BRAF-gen die werden behandeld met een BRAF-remmer, een metabole respons vertoonden die te zien was met een FDG-PET-scan...
Met behulp van genoomwijde associatiestudies (GWAS) van het menselijke genoom zijn er genetische variaties ontdekt die geassocieerd zijn met een risico op ontwikkeling van nierkanker. Kan onderzoek van het genoom ons op het spoor zetten van voorspellers van de respons op de behandeling bij gemetastaseerde nierkanker?
Nivolumab, een volledig gehumaniseerde monoklonale IgG4-antistof tegen PD1, één van de controlepunten in de antitumorale immuunreactie, is actief gebleken bij gemetastaseerde nierkanker net zoals ipilimumab, een CTLA-4-antagonist. Het lijkt dan ook logisch die geneesmiddelen te combineren aangezien ze niet op dezelfde niveaus van de immuniteit tegen tumorcellen ingrijpen...
Resistentie tegen BRAF-remmers kan worden veroorzaakt door meerdere mechanismen, waaronder de heterogeniteit van de mutaties en de micro-omgeving van de tumor...
Takashi Onda (Sagamihara, Japan) gebruikte de eerste gegevens van een studie die is opgezet om de overleving te vergelijken tussen neoadjuvante therapie en debulkingchirurgie gevolgd door chemotherapie, teneinde de mate van invasiviteit van beide chirurgische ingrepen te evalueren.
De overleving bij blaaskanker met invasie van de spierwand vijf jaar na cystectomie bedraagt nauwelijks 50%...
Het heldercellige niercarcinoom is de frequentste en agressiefste nierkanker. “De incidentie van het heldercellige niercarcinoom stijgt gestaag, net zoals die van veel andere kankers. Dat is verontrustend, want ongeveer 30% van de kankers in een lokaal stadium recidiveert na chirurgie”, zei Bernard Escudier...
MET is een opkomende target in de oncologie en met name in de uro-oncologie “vooral omdat de concentratie van oplosbaar MET in de urine verhoogd is bij urotheliale carcinomen en correleert met het ziektestadium”, zei Andrea Apolo (New York)...
De gevolgen van HPV-gerelateerde orofaryngeale kanker zijn bijzonder ernstig. Heel vaak vergen ze bestraling met intensiteitsmodulatie, wat echter bijwerkingen veroorzaakt zoals hypothyroïdie, xerostomie of cerebrovasculair accident. Zo ontstond de idee om de intensiteit van de bestraling te verlagen....
De omgeving van kankerpatiënten besteedt in sommige gevallen tot 8 uur per dag aan de verzorging van de patiënten. Deze verzorging veroorzaakt psychologische stress die zich vaak vertaalt in gezondheidskwalen. In die context ontstonden de palliatieve zorgdiensten...
De prognose van patiënten met chronische lymfocytaire leukemie (CLL) of klein lymfocytair lymfoom (SLL) met een korte responstijd, van oudere leeftijd ( > 65 jaar) of drager van del(17p), is ongunstig en de behandelingsopties zijn beperkt, behalve – tot op zekere hoogte – voor ofatumumab...
Deze schildklierkanker komt het vaakst voor (gemiddeld 85% van de gevallen) en reageert in het algemeen goed op radioactief jodium of een operatie. Voor 5 tot 15% van de gevallen bestond er tot 2013 echter geen enkele behandeling, wat het potentieel van sorafenib benadrukte. Met lenvatinib, een orale tyrosinekinaseremmer die VEGFR1, FGFR 1-4, PFGFR-β, KIT en RET blokkeert, beschikt de medische wereld nu over een tweede wapen.
Het verlies van ovariële activiteit is een frequente complicatie van chemotherapie, met niet te verwaarlozen psychologische gevolgen voor vrouwen op vruchtbare leeftijd...
Ondanks de doorbraken in de genomica, blijft chemotherapie de keuzebehandeling in de tweede lijn van gemetastaseerd NSCLC. Sinds 10 jaar bleek immers geen enkele behandeling superieur aan de 3 geneesmiddelen die momenteel zijn goedgekeurd. Docetaxel, erlotinib en pemetrexed zijn goed voor een mediane overleving van 7 tot 9 maanden.
Patiëntes met borstkanker met botmetastasen maken veel kans op fracturen en compressie of hebben nood aan bestraling of een antalgische operatie...
Zowel olaparib, een PARP-remmer, als cediranib, een anti-angiogeen middel, toonden in monotherapie een activiteit aan bij epitheliale eierstokkanker. Omdat preklinische studies een synergisch effect suggereerden, was het logisch om het potentieel van deze combinatie te onderzoeken bij recidiverende platinumgevoelige eierstokkanker.
“Intuïtief zijn we allemaal geneigd zijn om ‘nee’ te antwoorden op deze vraag”, zegt Amy Pickar Abernethy (Duke University). “Het betreft immers een chronische behandeling waarvan de resultaten pas na enkele jaren kunnen worden gemeten.” Toch is het antwoord niet zo eensluidend als het lijkt...
Bij het voorkomen van auriculaire fibrillatie bij een patient onder NOAC’s kan een angioplastie wel eens noodzakelijk zijn. Is de combinatie met een conventionele behandeling met plaatjesaggregatieremmers in dit geval mogelijk en veilig? Kan men de behandeling met acetylsalicylzuur opheffen of zich richten tot de nieuwe inhibitoren P2Y12? Wat denkt professor Willem Dewilde (Breda, Nederland) hiervan?
Professor Jean-Louis Vincent (Erasmus Ziekenhuis) gaat dieper in op een specialiteit van het Erasmus Ziekenhuis: de oprichting van een ‘shock-laboratorium’. Personeelsleden van de dienst spoedgevallen en de dienst intensieve verzorging werken hier samen aan een snellere en meer efficiënte aanpak van patiënten die in shock verkeren.
Professor Jean-Louis Vincent (Erasmus Ziekenhuis) was de laatste spreker op deze namiddag gewijd aan acute hartinsufficiëntie. Zijn uitzetting ging meer bepaald over de acute hartinsufficiëntie als complicatie bij patiënten die in kritieke toestand verkeren. In dit interview gaat hij dieper in op het soms lastige gebruik van diuretica bij patiënten met een longoedeem.
Volgens professor Peter Sinnaeve (UZ Leuven) vormen de NOAC’s (“Nieuwe orale anticoagulantia”) een erg belangrijk onderwerp. Deze worden immers steeds meer gebruikt en roepen in acute situaties zeer specifieke vragen op.
ALTTO (Adjuvant Lapatinib and/or Trastuzumab Treatment Optimisation), voorgesteld door Edith Perez (Jacksonville) is een adjuvante studie van HER2+ borstkanker die een vergelijking maakte tussen 4 behandelingsarmen...
De endocriene standaardbehandeling bij premenopauzale vrouwen met hormoonreceptorpositieve borstkanker staat nog niet echt vast. Vandaag stellen we vooral tamoxifen voor als eerstelijnsbehandeling gedurende een periode van 5 jaar, samen met ovariële suppressie bij hoogrisicopatiëntes. In de postmenopauze is de situatie veel duidelijker sinds de komst van de aromatase-inhibitoren. Kunnen we die echter ook voorstellen aan premenopauzale vrouwen bij wie we ovariële suppressie willen doorvoeren?
Er werd lang naar uitgekeken en iedereen praatte erover… Volgens de resultaten van de studie CALBGB/SWOG 80405, die werd gefinancierd door de Amerikaanse gezondheidsautoriteiten, zijn de beide producten gelijkwaardig als eerstelijnsbehandeling van gemetastaseerde colorectale kanker met KRAS wild-type voor de codons 12 en 13.
Sinds 1950 is hormoontherapie de standaardbehandeling van gevorderde prostaatkanker. De CHAARTED-studie (ChemoHormonal therapy versus Androgen Ablation Randomized Trial for Extensive Disease in prostate cancer) kan daar echter verandering in brengen. Deze studie bestudeerde immers de relevantie om chemotherapie, meer bepaald met docetaxel, toe te passen van bij het begin van de androgene deprivatie.
De incidentie van stadium III-melanoom stijgt gestaag (1). Een dergelijk melanoom is moeilijk te behandelen. Chirurgie is mogelijk, maar het relapspercentage na 5 jaar is zeer hoog...
Immunotherapeutische geneesmiddelen beogen de tolerantie van het lichaam voor het melanoom te verbreken, zodat het immuunsysteem de tumor gaat vernietigen. PD-1-antagonisten (PD-1 staat voor Programmed cell Death 1), een nieuwe immunotherapeutische strategie, blokkeren een fysiologische rem op het immuunsysteem, te weten de PD-1-receptor. PD-1-receptoren komen voor op het oppervlak van geactiveerde T-lymfocyten en ‘vergrendelen’ de immuunrespons tegen de tumorcellen...
Nivolumab is een PD-1-antagonist die in monotherapie actief is gebleken bij een gevorderd melanoom. Nivolumab heeft een ander werkingsmechanisme dan ipilimumab (een CTLA4-antagonist). De vraag rees dan ook of die twee geneesmiddelen geen complementaire effecten zouden hebben...
Bij patiënten in klinisch stadium <T3aN0M0 die initieel behandeld werden met chirurgie of radiotherapie en die een biochemisch recidief vertonen, biedt een onmiddellijke hormoontherapie weinig of geen voordeel inzake overleving in vergelijking met een hormoontherapie die ingesteld werd op het moment van klinische progressie of 2 jaar na het optreden van het biochemisch recidief.
De Amerikaanse NLST (National Lung Screening Trial) werd uitgevoerd bij 53.454 rokers of ex-rokers (≤15 jaar) (voorgeschiedenis van 30 pakjesjaren) tussen 55-74 jaar. Die studie heeft aangetoond dat een jaarlijkse screening-CT-scan met lage stralingsdosis gedurende 3 jaar de sterfte aan longkanker met 30% verlaagde in vergelijking met een klassieke radiografische screening...
Gepigmenteerde villonodulaire synovitis is een zeldzame tumor van het gewrichtsvlies en de pezen...
Het is nu reeds 10 jaar geleden dat mutaties van het EGFR-gen werden ontdekt bij niet-kleincellige longkanker (NSCLC). Dat heeft geleid tot de ontwikkeling van specifieke tyrosinekinaseremmers. Er treedt echter snel secundaire resistentie op...
Obesitas is een prognostisch ongunstige factor bij vrouwen met borstkanker in een vroeg stadium. Maar het team van Hongchao Pan van de Universiteit van Oxford heeft dat punt verder willen uitspitten...
Prof. Olivier Sanchez sprak over de moderne behandeling van longembolie. We vernamen meer bepaald welke rol de nieuwe directe anticoagulantia kunnen spelen en hoe de kandidaten voor ambulante behandeling en trombolyse worden geselecteerd. Published ahead of print.
33rd Annual Scientific Meeting of the Belgian Society of Cardiology (Brussel, 30-31 januari 2014) Congestief hartfalen met een verminderde systolische functie is goed gekend door cardiologen. Hartfalen kan echter ook gepaard gaan met een behouden ejectiefractie (HFpEF). Deze aandoening, die vooral bij ouderen aangetroffen wordt en die steeds frequenter voorkomt, is veel moeilijker te definiëren en te behandelen. De professoren Thierry Gillebert (UZ Gent), Jean-Louis Vanoverschelde (UCL St-Luc, Brussel) en Olivier Gurné (UCL St-Luc, Brussel) spraken hierover tijdens een thematische sessie georganiseerd door de BWGNICI en de BWGHFCF. Published ahead of print.
Het KRAS-eiwit regelt de celcyclus, met name via de signalisatiewegen RAF/MEK/ERK++ en Pi3K/AKT/mTOR. Het KRAS-eiwit kan worden ontregeld door activering van tyrosinekinasereceptoren (EGFR) of mutaties van het KRAS-gen...
In 2012 werd wereldwijd bij 1,67 miljoen vrouwen een diagnose van borstkanker gesteld en zijn 522.000 vrouwen aan de ziekte gestorven. Borstkanker is dan ook een groot probleem, ook al omdat de diagnose in bijna 25% van de gevallen wordt gesteld in een stadium van metastasering of progressie...
“Dankzij de identificatie van kandidaat-genen werden nieuwe moleculaire targets gevalideerd. Dat kan echter maar nuttig zijn als je biomarkers kan bepalen om de respons te optimaliseren”, onderstreepte Paul Workman (Institute of Cancer Research, Londen).
“De Breast International Group (BIG) is het grootste platform voor borstkanker”, zei Martine Piccart (Bordet Instituut). Het heeft tal van zeer belangrijke studies uitgevoerd zoals HERA, ALTTO, APHINITY…
[1. WHO Collaborating Centre for TB and Lung Diseases, Fondazione S. Maugeri, Care and Research Institute, Tradate, Italy & University of Sassari, Italy] De resistente stammen van Mycobacterium tuberculosis veroorzaken heel wat problemen en alle middelen worden ingezet om dat te verhelpen. De vaccinatiepiste leverde tot op heden slechts teleurstellende resultaten op. Gelukkig zijn er testen om snel de resistentiegraad te evalueren, zodat we de meest geschikte geneesmiddelen kunnen kiezen. Naast de conventionele behandelingen komen er ook nieuwe moleculen op de markt. Ten slotte worden er ook verschillende initiatieven genomen om tuberculose permanent uit de wereld te helpen. Published ahead of print.
Kurt Tournoy gaf tijdens het laatste symposium van de Belgische Vereniging voor Pneumologie (Oostende, december 2013) een overzicht wat betreft de rol van thoracale endoscopie voor de diagnose van infectieuze aandoeningen bij een geselecteerde patiëntenpopulatie: de niet-immunogecompromiteerde patiënt. Na het definiëren van deze studiepopulatie, besprak hij de mogelijke redenen en indicatiestelling voor een endoscopische pulmonale monsterafname bij deze patiënten, evenals een aantal aspecten in verband met de techniek. Published ahead of print.
De longen zijn het orgaan dat het meest wordt geïnfecteerd bij immunogecompromitteerde patiënten. De klinische en radiologische tekenen zijn soms weinig opvallend, wat diagnostische problemen kan veroorzaken. Bij patiënten die een transplantatie ondergingen, hangt de oorzakelijke kiem af van de aard, de intensiteit en de duur van de gebruikte immunosuppressiva en van factoren die gebonden zijn aan de gastheer. Een hogeresolutie-CT-scan is een belangrijk diagnostisch middel. Ook moet er tijdig een bronchoscopie worden uitgevoerd om snel een microbiologische diagnose te kunnen stellen en een gerichte behandeling te kunnen opstarten. Published ahead of print.
Olivier Gach (CHU de Liège) leidde samen met prof. Walter Desmet (UZ Leuven) de sessie georganiseerd op initiatief van de Belgian Working Group on Interventional Cardiology. In dit interview (in het Engels) geeft hij aan welke aandacht moet gaan naar de zogenaamde ‘non-culprit lesions’ (uiteenzetting van prof. Joëlle Kefer, Clin. Univ. St-Luc). Hij wijst ook op de beperkingen van de PRAMI-studie die werd voorgesteld tijdens het laatste ZSC-congres en die de aanbevelingen van de Europese vereniging tegenspreekt.
Prof. Victor Legrand (CHU de Liège) zat samen met prof. Guy Van Camp (UZ Brussel) de teaching session voor die de meest markante gebeurtenissen van 2012-2013 overliep inzake preventie en revalidatie (Catherine De Mayer, UZ Antwerpen), hartfalen (Olivier Gurné, Clin. Univ. St-Luc), ritmestoornissen (Yves Vandekerckhove, AZ Sint-Jan, Brugge) en interventionele cardiologie (Walter Desmet, UZ Leuven). (interview in het Frans)
Tijdens dit interview (in het Engels), afgenomen na de sessie georganiseerd door de Belgian Working Group on Interventional Cardiology, benadrukt Olivier Gach (CHU de Liège) het prognostische nut van de meting van de fractional flow reserve (FFR). Hij herinnert eraan dat het uitgevoerd moet worden op het geheel van de letsels van een meertaksaandoening. Het kan immers helpen bij de keuze van de beste strategie inzake revascularisatie (PCI versus CABG). Ten slotte uit dr. Gach zijn onbegrip ten aanzien van het ontbreken van terugbetaling voor deze techniek.
De doeltreffendheid van resynchronisatie hangt af van de selectie van de patiënten. Yves Vandekerckhove (AZ Sint-Jan, Brugge), vicevoorzitter van de Belgian Heart Rhythm Association (BeHRA) bespreekt de criteria die in acht genomen moeten worden. Hij heeft het ook over de keuze tussen CRT-P (Cardiac Resynchronization Therapy with Pacemaker) en CRT-D (Cardiac Resynchronization Therapy with Defibrillator) en over de plaats van een CT-angiografie voorafgaand aan het implanteren.
Deze ietwat provocerende sessie focuste op de vorm van de bewaarde linkerkamerfunctie bij hartfalen. Oorspronkelijk beschouwd als een curiosum, neemt het vandaag epidemische vormen aan. De diagnose ervan blijft een uitdaging. Klinisch onderzoek blijft daarbij erg belangrijk, net zoals BNP-meting en een echografie. Een interview met prof. Bernard Paelinck (UZ Antwerpen).
In dit interview (in het Engels) vat Antoine Bondue (Erasmusziekenhuis & IRIBHN) de uitstekende uiteenzetting samen van Steve Humphries (Institute Cardiovascular Sciences-UCL, London, UK), die aantoonde hoe genetica kan helpen bij de stratificatie van het cardiovasculaire risico bij patiënten met een gemiddeld risico. Vervolgens komt hij terug op zijn eigen uiteenzetting, getiteld Modelling human cardiac disease: towards personalised medicine, waarin hij het verschil aantoont tussen de verschillende fenotypes en het perspectief van gepersonaliseerde behandelingen.
Prof. Julie De Backer (UZ Gent) is voorzitter van de Belgian Working Group on Adult Congenital Heart Disease (BWGACHD). Ze komt in dit interview terug op de Do’s and don’ts of genetic testing in monogenetic cardiovascular disease van prof. Koen Devriendt (Centre for Human Genetics, UZ Leuven). Op vlak van genetische tests werd immense vooruitgang geboekt, maar de interpretatie ervan blijft vaak moeilijk, wat vaak problemen oplevert wanneer men de resultaten moet meedelen aan de patiënt en zijn familie. (interview in het Engels)
De resultaten van EUROASPIRE IV (European Action on Secondary Prevention by Intervention to Reduce Events) tonen aan dat het beheersen van risicofactoren bij patiënten die een hartinfarct of een cerebrovasculaire aandoening hebben gehad, onvoldoende blijft. Ook de gegevens van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) over cardiale revalidatie in België zijn vrij teleurstellend. Meer uitleg van dr. Ivan Elegeert (AZ Groeninge, Kortrijk).
De nieuwe richtlijnen voor het beoefenen van sport bij patiënten met aangeboren hartafwijkingen berusten meer op de hemodynamische en elektrofysiologische status dan op het anatomische defect. Meer uitleg door prof. Werner Budts (UZ Leuven), die ook de klinische benadering van hartgeruis en het interpreteren van een elektrocardiogram bij jonge patiënten bespreekt.
Ieder jaar, tijdens de gezamenlijke sessies van ESC en BSC, stelt een lid van de ESC de Belgische cardiologen de aanbevelingen voor waarvan hij de herziening heeft voorgezeten. Dit jaar was het de beurt aan prof. Gilles Montalescot (Hôpital de la Pitié-Salpêtrière, Parijs) die de grote lijnen uiteenzette in verband met de behandeling van een stabiele coronaire aandoening. (interview in het Engels)
In dit interview komt prof. Peter Sinnaeve (UZ Leuven) terug op de sleutelelementen van de zes uiteenzettingen van deze teaching session gewijd aan het myocardinfarct, die hij voorzat samen met prof. Agnès Pasquet (Clin. Univ. St-Luc). Een uiterst interessante sessie die heel wat succes oogstte! (interview in het Engels)
Prof. Nico Van de Veire (AZ Maria Middelares, Gent) verwoordt de belangrijke punten die men moet onthouden in verband met regurgitatie van de tricuspidalisklep. Het vaststellen van de etiologie en het inschatten van de kenmerken door een gedetailleerd echografisch onderzoek zijn belangrijke stappen in zijn klinische en therapeutische aanpak. (interview in het Engels)
De aanbevelingen van de wetenschappelijke verenigingen vormen de vruchten van hard labeur en moeten artsen informeren over het meest geschikte beleid op basis van de huidige wetenschappelijke kennis. Hoe zit het echter met de implementatie van die aanbevelingen naar de dagelijkse praktijk? De bevindingen uit de EUROASPIRE-studies zijn wat dat betreft bijzonder verhelderend.
Het nut van TAVI (Transcatheter Aortic Valve Implantation) is duidelijk aangetoond, in tegenstelling tot het nut van de techniek bij hoogrisicopatiënten met meerdere comorbiditeiten.
Inhibitoren van het renine-angiotensinesysteem en bètablokkers, toegediend in de aanbevolen doses, verminderen de mortaliteit voor alle oorzaken samen en het aantal nieuwe opnames bij patiënten met hartfalen met een verminderde ejectiefractie. Het gunstige effect van de behandeling en van titratie bij patiënten met een normale ejectiefractie is minder duidelijk.
Tijdens het 33e wetenschappelijke congres van de Belgische Vereniging voor Cardiologie (BSC), vertelde prof. Guy Van Camp, voorzitter van de BSC en hoofd van de afdeling Cardiologie in het UZ Brussel, de redenen voor de frustraties van de cardiologen. Ook gaf hij enkele aanbevelingen voor de overheid mee.
Vermits ze de door het ADP geïnduceerde plaatjesactivering voorkomen, bekleden P2Y12-inhibitoren een belangrijke plaats in het geneesmiddelenarsenaal van kransslagaderziekte. De patiënten kunnen hier echter op verschillende manieren op reageren, wat niet zonder gevolgen is...
Zwangerschapsdiabetes kan de ontwikkeling van het hart van de foetus beïnvloeden (1, 2). De vraag is dan ook of bij kinderen van een moeder die zwangerschapsdiabetes heeft gehad systematisch een echografie moet worden uitgevoerd.
Tot nu beschouwden pneumologen de Tiffeneau-index (FEV1/FVC) als pathologisch wanneer deze index lager was dan 0,7 van de predictieve waarde. Deze opvatting houdt echter enkele beperkingen in. Bovendien baseert men zich bij de nieuwe definitie van de Tiffeneau-index op de LLN (lower limit of normal). Prof. Eric Derom geeft uitleg over deze nieuwe referentiewaarden. Published ahead of print.
Educational symposia held by Boehringer Ingelheim at the ESC Congress 2013: ‘Novel oral anticoagulants for arterial and venous thrombosis’, 1st september, ‘Practical guidance for stroke prevention in atrial fibrillation – interactive case studies’, 2 september Anticoagulatie heeft het risico op cerebrovasculair accident (CVA) van het ischemische type bij patiënten met voorkamerfibrillatie aanzienlijk verlaagd. Het therapeutische venster van vitamine K-antagonisten (VKA’s) is echter smal en moeilijk te respecteren, met een risico op bloedingen als resultaat. Onvoldoende behandelde patiënten lopen een groot risico op CVA van het ischemische type en om te overlijden. In deze context profileren de nieuwe therapeutische aanbevelingen van de ESC voor de behandeling van niet-valvulaire voorkamerfibrillatie de nieuwe anticoagulantia (NOAC’s) duidelijk als primaire behandeling bij patiënten met een CHA2DS2-VASc-score ≥ 2. Van die NOAC’s biedt dabigatran, in de twee doses van 110 en 150mg, een zeer geruststellend veiligheids- en werkzaamheidsprofiel. De registers bevestigen de resultaten en dat ongeacht de gebruikte dosis. Published ahead of print.
De methodologie die gebruikt wordt om de minimale limiet te definiëren van de normen van de gebruikte parameters bij spirometrie is niet ideaal. Nieuwe waarden, gebaseerd op percentiel 5, worden daarom voorgesteld. Het is meer bepaald de Tiffeneau-index die voor discussie zorgt: moet men voor deze parameter, zoals voor de andere, opteren voor percentiel 5 of moet men het vaste gehalte van 0,7 behouden? Uitleg en commentaar van Eric Derom (UZ Gent). (interview in het Engels)
Giovanni Battista Migliori (Italië) verdiept zich sinds meer dan 25 jaar in tuberculose. Zijn ervaring is indrukwekkend en hij wordt momenteel beschouwd als een van de grootste experts in de materie. Spijtig genoeg blijft tuberculose een zeer actueel gegeven. Het aantal gevallen van meervoudige resistentie blijft toenemen en sommige daarvan, vooral afkomstig uit Oost-Europa, komen naar onze contreien. Gelukkig groeit ook het therapeutisch arsenaal beetje bij beetje aan en komen er nieuwe diagnostische technieken ter beschikking. Prof. Migliori betreurt wel het gebrek aan interesse van de politieke wereld voor dit volksgezondheidsprobleem. (interview in het Engels)
In dit interview stelt Didier Lardinois (CHU Bazel, Zwitserland) in detail de techniek voor om wonden te sluiten met negatieve druk (Vacuum-Assisted Closure, VAC) voor. Deze techniek toonde zich efficiënt bij verschillende indicaties zoals beenulcera of diabetische voet, doorligwonden, traumatische wonden, open abdominale wonden, dehiscentie van het borstbeen of empyeem. Deze techniek versnelt (of reactiveert) het genezingsproces door de drainage van serum. Hierdoor neemt het oedeem af en wordt de neoangiogenese en de vorming van granulatieweefsel gestimuleerd. (interview in het Engels)
Jean Lemaitre (UMC Sint-Pieter, Brussel – CHR Ambroise Paré, Mons) pleit voor een vroegtijdig interdisciplinair overleg bij de behandeling van tuberculose, vooral bij gevorderde gevallen die doorverwezen worden of waar de antibiotherapie geen antwoord biedt. Hij komt tevens terug op de bijdrage van de thoracoscopie. (interview in het Frans)
Laurence Hanssens (UKZKF) bespreekt de behandeling van deze zeldzame en laattijdig gediagnosticeerde aandoening. Bij gebrek aan voldoende bewijzen is die weinig in regels gegoten. Er bestaan slechts enkele preventieve maatregelen die nuttig zijn en makkelijk toegepast kunnen worden. Wanneer de situatie erger wordt, is een adequate en rigoureuze behandeling met antibiotica nodig. (interview in het Frans)
Meerdere criteria moeten in acht genomen worden wanneer men de graad van immunosuppressie evalueert van getransplanteerde patiënten. Binnen deze populatie moet het optreden van een pulmonale infectie leiden tot het snel opstarten van een efficiënte strategie, waarbij men vaak te snel toevlucht zoekt tot een fibroscopie. Commentaar van Christiane Knoop (Erasmus Ziekenhuis, Brussel). (interview in het Frans)
Meerdere technieken kunnen in overweging worden genomen bij de diagnostische aanpak van een pulmonale infectie bij een immunocompetente patiënt: bronchiale lavage, broncho-alveolaire lavage, biopsie, naaldaspiratie, enz. Wanneer moet men overgaan tot een bronchoscopie? Het antwoord wordt gegeven door Kurt Tournoy (Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis, Aalst). (interview in het Engels)
Primaire ciliaire dyskinesie, vroeger bekend als de ziekte van Kartagener, is een zeldzame recessieve autosomale ziekte. Marijke Proesmans (UZ Leuven) stelt de essentiële elementen van de diagnose voor, en die zijn vrij ‘challenging’. Ze gaat dieper in op de klinische aanwijzingen - die in 75% van de gevallen opduiken vanaf de geboorte - en op meer gespecialiseerde onderzoeken, genetisch onderzoek inbegrepen. Een van de uitdagingen van de diagnostiek is de preventie van bronchiëctasie. (interview in het Nederlands)
De diagnostische strategie bij een pulmonale embolie is voortaan vastgelegd in duidelijke regels. In welke mate wijzigen de nieuwe anticoagulanten de therapeutische aanpak? Olivier Sanchez (Hôpital Européen Georges Pompidou, Parijs) geeft uitleg. (interview in het Engels)
21% van de sterfgevallen bij diepzeeduikers heeft een pulmonale oorsprong. Pieter-Jan van Ooij (Royal Netherlands Navy) legt uit dat niet alle ademhalingsaandoeningen noodzakelijk een formele contra-indicatie zijn voor duiken, maar dat een minieme anomalie wel grote consequenties kan hebben. (interview in het Engels)
De uiteenzetting van Marie-Elisabeth Faymonville (CHU Luik, ULg) was opgedeeld in twee delen. Het eerste deel focuste op de heersende evolutie in de keuze van het geneesmiddel of van de geneesmiddelen tegen pijn. Verder benadrukte M.-E. Faymonville omstandig het belang van een kwaliteitsvolle communicatie met de patiënt en de macht van woorden. Die kunnen zowel schaden als verlichten… (interview in het Engels)
In zijn lezing pleit Johan Menten (UZ Leuven) voor een integratie van de Advance Care Planning (geanticipeerde zorgplanning) binnen de behandeling van kwaadaardige en niet-kwaadaardige ademhalingsproblemen. Dit is een continu proces van overleg tussen de patiënt en de zorgverstrekker(s) dat erop gericht is de zorg en de behandeling te definiëren die (niet) moet worden opgestart, en eerder prioriteit geeft aan de patiënt dan aan de ziekte. De voordelen situeren zich op het vlak van de levenskwaliteit, maar er zijn ook klinische criteria zoals de levensverwachting. (interview in het Engels).
Zoals de affaire met de glitazonen aantoonde, zijn onderzoekers en artsen geobsedeerd door infarct en CVA. Intussen hebben we een stapel bewijzen ter beschikking die aantonen dat hartfalen meer hospitalisaties en handicaps veroorzaakt en verantwoordelijk is voor meer doden dan deze aandoeningen. Prof. McMurray levert daar ook bewijzen van.
Improving the management of asthma: what’s NEXT? Satellietsymposium georganiseerd door de firma Chiesi in het kader van het jaarlijkse congres van de European Respiratory Society (ERS), Barcelona, 10 september 2013. Het doel van de behandeling van astma is om een goede controle over de ziekte te verkrijgen en te behouden. Helaas lukt dit nog te zelden, en dit om verschillende redenen die zijn toe te schrijven aan zowel de patiënt als de arts, de wijze van behandelen of de aandoening zelf. In dat kader, en omdat de kleine luchtwegen een centrale rol spelen in de pathogenese van astma, werden de vaste combinatie van beclomethasone en formoterol in extrafijne partikels en het concept MART (Maintenance And Reliever Therapy) ontwikkeld...
Op basis van een satellietsymposium georganiseerd door de firma Novo Nordisk in het kader van het congres 2013 van de EASD in Barcelona op 23 september 2013 Tresiba® is de eerste vertegenwoordiger van een nieuwe generatie basale insulines met ultralange werkingsduur en de vrucht van 90 jaar onderzoek en knowhow in de diabetologie van de firma Novo Nordisk. Het heeft een vlak, stabiel en reproduceerbaar farmacokinetisch en farmacodynamisch profiel. Dit verleent het product het voordeel dat het het risico op nachtelijke hypo’s – een grote rem op de vroege instelling van insulinetherapie bij diabetici – aanzienlijk verlaagt...
De comorbiditeiten van COPD zijn vrijwel allemaal gerelateerd aan gemeenschappelijke risicofactoren: roken, leeftijd… Ze hebben een negatieve impact op de prognose, vooral als ze van cardiovasculaire aard zijn. Maar wat zijn de mechanismen die het perinatale risico bij vrouwen met astma verhogen? En wat zijn de perinatale gevolgen van geneesmiddelen tegen astma? En corticosteroïden vormen dan wel de hoekstenen van de behandeling van astma, maar ze worden niet altijd correct gebruikt.
Op basis van een diermodel ontdekten Franse onderzoekers van het INSERM in Lyon het geheim van de snelle metabolische voordelen die worden vastgesteld na een gastrische bypass.
Prospectieve onderzoeken uitgevoerd in reële omstandigheden, waarbij men de frequentie en de risicofactoren tracht te evalueren bij het optreden van hypoglykemieën bij patiënten met diabetes type 1 en 2, zijn eerder zeldzaam. Daarom is er veel interesse voor de resultaten van DIALOG, een onderzoek uitgevoerd bij Franse diabetologen en huisartsen.
Voor de eerste maal is een Amerikaans team erin geslaagd het bestaan aan te tonen van een dynamische evolutie van erectiestoornissen bij patiënten met diabetes type 1. Het is echter opletten geblazen: na vijf jaar van voortdurend onvermogen verdwijnt de kans om opnieuw seksueel actief te zijn als sneeuw voor de zon.
Naar de uiteenzetting van Georges Mairesse (7th Belgian Heart Rhythm Meeting, Zaventem, 3 en 4 oktober 2013) Op het einde van de vierde campagne voor screening op atriumfibrillatie in ons land, verduidelijkte de analyse van de verzamelde gegevens dat de prevalentie van atriumfibrillatie verre van verwaarloosbaar is bij mensen jonger dan 65 jaar. Een analyse van de kosten-batenverhouding van een dergelijke campagne is daarom zeker gewenst, zei Georges Mairesse, voorzitter van de Belgian Heart Rhythm Association (BeHRA).
Dat lijkt de conclusie te zijn van het ASSURE-onderzoek (ApoA1 Synthesis Stimulation and Intravascular Ultrasound for Coronary Atheroma Regression Evaluation), waarin RVX-208 werd vergeleken met een placebo bij patiënten met atherosclerotische laesies en met een laag HDL-cholesterolgehalte, en die waren voorbehandeld met een statine. RVX-208 veroorzaakt de aanmaak van apoA1, een belangrijk eiwit in HDL-cholesterol.
De Food and Drug Administration heeft bepaald dat de cardiovasculaire veiligheid van ieder nieuw antidiabetisch middel aangetoond moet zijn voordat het wordt gebruikt. Een eis die onder meer heeft geleid tot de onderzoeken EXAMINE en SAVOR TIMI 53.
Het PURE-onderzoek (Prospective Urban Rural Epidemiologic) richtte zich op het cardiovasculaire risico en de incidentie van cardiovasculaire gebeurtenissen in populaties met een hoog, middelhoog of laag inkomen. Het risico werd geëvalueerd met behulp van de INTERHEART-risicoscore. De verzamelde gegevens hadden ook betrekking op de houding ten opzichte van preventie en behandeling.
In SAVOR TIMI 53 (The Saxagliptin Assessment of Vascular Outcomes Recorded in Patients with Diabetes Mellitus), een fase IV-onderzoek, werd saxagliptine, een andere DPP4-remmer, vergeleken met een placebo bij diabetes type 2-patiënten met een bewezen cardiovasculaire aandoening of verschillende risicofactoren. De rest van de behandeling werd overgelaten aan de beoordeling van de onderzoekers en kon dus worden opgedreven.
Uiteindelijk lijken de resultaten van het COMPARE-onderzoek (COzaar in Marfan PAtients Reduces aortic Enlargement) de gunstige werking van losartan op het syndroom van Marfan te bevestigen.
Blootgesteld worden aan de rook afkomstig van een wapen zoals de HK406 veroorzaakt een significante vermindering van de longfunctie...
Een meting van de zuurstofsaturatie is essentieel voor elke chirurgische ingreep die ietwat invasief is...
Een onderzoeksgroep uit Nieuw-Zeeland vergeleek het percentage rokers dat stopte met roken dankzij de elektronische sigaret met de stoppers dankzij nicotinepleisters. Uit het onderzoek blijkt dat de e-sigaret zeker even efficiënt is met respectievelijk 7,3% en 5,8% (n=292 in beide groepen)...
Het aantal studies over inhalatieapparaten is zeer beperkt. Dat was meteen de reden voor een team onder leiding van prof. Vincent Ninane (UMC Sint-Pieter) om zich volgens de Delphi-methode over deze problematiek te buigen. Uitleg en besluiten van deze procedure die werd uitgevoerd door 50 Belgische experts.
Het project PROactive is een Europees project dat het concept van de Patiënt Reported Outcomes (PRO) wil valideren. PROactive valideert nu drie apparaten die deze activiteit meten...
Olivier Vandenplas en zijn team van de UCL Mont-Godinne bestudeerden de gegevens van 44 patiënten die astmatische symptomen vertoonden op het werk...
Pieter Goeminne (KU Leuven) bestudeerde de impact van stedelijke verontreiniging op het voorkomen van bronchiëctasieën die niet veroorzaakt worden door mucoviscidose.
Recente studies toonden een verband aan tussen slaapstoornissen, in het bijzonder nachtelijke hypoxie veroorzaakt door het syndroom van slaapapneu, en de incidentie van kanker.
Twee ‘verrassingen’ kleurden de uiteenzetting van Nino Juenzli (Basel) over de gevolgen van vervuiling op de mens...
Bij een ernstige vorm van astma is het van primordiaal belang om een correcte fenotypering uit te voeren, stelt prof. Guy Brusselle (UGent).
CTPH (Chronic Thromboembolic Pulmonary Hypertension) is te genezen door middel van chirurgie, meer bepaald angioplastie. Deze pathologie wordt nog al te vaak ondergediagnosticeerd. Prof. Marion Delcroix (KU Leuven) legt ons uit waarom.
De ADAM zijn rechtstreeks betrokken bij astma en bij bronchiale hyperrecativiteit. Naast ADAM33, dat ondertussen goed ingeburgerd is, zijn er nu een aantal nieuwe elementen in de familie geïntroduceerd, waaronder ADAM8. Dr. Didier Cataldo (ULg) geeft hierover tekst en uitleg.
ESCAPE, dat verschillende registers analyseerde, toonde aan dat intens stedelijk verkeer de diastolische druk met gemiddeld 0,22mmHg verhoogde...
Pneumonie en longactelectase zijn de vaakst voorkomende pulmonaire complicaties na pulmonaire chirurgie; pleuropulmonaal oedeem en luchtstroom zijn de pleurale complicaties. Prof. Paul Van Schil (Universiteit Antwerpen) vat zijn uiteenzetting samen.
Twee ‘nieuwe’ fenotypes maken momenteel deel uit van het gamma aan ernstige vormen van astma...
Aliskiren, een renineremmer, heeft weinig effect op de letsels van atherosclerose bij patiënten met coronairlijden, maar zou de incidentie van complicaties kunnen verlagen.
Copeptine verbetert mogelijk het therapeutisch beleid bij patiënten die op de spoedgevallendienst worden opgenomen wegens een vermoeden van acuut coronair syndroom.
De duur van het QRS-complex blijft een belangrijke parameter bij het bepalen van de indicatie voor resynchronisatie bij hartinsufficiëntie.
Omecamtiv mecarbil, een myosineactiverend middel, levert slechts matige resultaten op bij acute hartinsufficiëntie.
ACCOAST (A Comparison of prasugrel at PCI or Time of Diagnosis of Non-ST Elevation Myocardial Infarction), een gerandomiseerde fase 3-studie bij 4.033 patiënten waarin prasugrel vergeleken werd met een placebo voor PCI bij het coronair syndroom NSTE, werd stopgezet alvorens er definitieve besluiten konden worden getrokken.
De efficiëntie van manuele compressie bij een cardio-pulmonaire reanimatie wordt beperkt door de vermoeidheid en de handigheid van de uitvoerder, wat leidde tot de ontwikkeling van apparaten voor mechanische compressie...
Deze studie met als doelstelling een belangrijke vraag te beantwoorden (Moet men een preventieve PCI uitvoeren op gedeeltelijke verstopte aders bij PCI voor STEMI?) werd vroegtijdig stopgezet.
Intensief sporten is niet per se schadelijk. Op een moment dat profsporters in het algemeen en wielrenners in het bijzonder zeer nauwlettend opgevolgd worden, met name inzake dopinggebruik, is het interessant na te denken over de gevolgen op lange termijn.
PRAGUE 14, dat 1.211 patiënten omvatte met een cardiovasculaire aandoening die niet-cardiale chirurgie ondergingen, probeerde een kosten-batenanalyse te maken van antitrombotica of het stopzetten ervan.
De studie RE-ALIGN geeft een negatief resultaat voor het gebruik van dabigratan bij een valvulaire vervanging. Prof. Frans van de Werf (KU Leuven) legt ons de redenen uit.
Een dubbele bloedplaatjesaggregatieremmende behandeling gedurende één jaar maakt deel uit van de aanbevelingen bij de meeste indicaties. Wat gebeurt er echter met patiënten die hun behandeling vroegtijdig stopzetten?
In tegenspraak met wat twee studies in fase 2 hadden aangetoond, eindigde de studie TAO negatief voor otamixaban. Dat is een injecteerbaar anti-Xa dat gebruikt wordt bij het coronaire NSTEMI-syndroom. Prof. Philippe-Gabriel Steg (AP-HP Hôp. Bichat - Claude Bernard, Parijs) legt ons het waarom uit.
Met meer dan 8.000 patiënten met een trombo-embolisch accident toonde HOKUSAI (de Japanse schilder van het schilderij 'De grote golf van Kanagawa') het belang aan van edoxaban...
TASTE verzamelde voor deze studie meer dan 7.000 patiënten (n = 7.244), een groter aantal patiënten dan alle voorgaande studies samen. TASTE baseerde zich op het Scandinavische register SCAAR om een gerandomiseerde prospectieve studie uit te voeren naar het belang van aspiratie van de trombus voor het plaatsen van een stent...
Alexandre Abizaid (Sao Paulo, Brazilië) presenteerde de DESolve Nx-studie, een non-inferioriteitsstudie waarin de BVS DESolve® werd vergeleken met de referentie-DEX Xience™, een met everolimus beklede stent...
BIOFLOW-II was een internationale, prospectieve, gerandomiseerde studie die werd uitgevoerd bij 452 patiënten met een de novo coronair letsel. De patiënten werden in 19 Europese centra in een 2-1-verhouding behandeld met een biologisch afbreekbare stent (PLLA) bekleed met sirolimus (Orsiro®) of de DES Xience™ Prime met everolimus...
De resultaten van de SOURCE XT-studie, één van de volledigste registers van TAVI, zijn bijzonder interessant...
Het SCAAR-register (Swedish Coronary Angiography and Angioplasty), waarvan de resultaten werden gepresenteerd door Oskar Angerås (Göteborg, Zweden), pleit niet voor de vervanging van heparine door bivalirudine zonder GPIIb/IIIa-receptorantagonist bij patiënten met een NSTEMI...
Het concept bioresorbeerbare stent beantwoordt aan meerdere doelstellingen. De aanwezigheid van metaal of een polymeer in de arteriële wand veroorzaakt een chronische ontsteking en tragere heling met als gevolg een hoger risico op trombose en late restenose...
In de HORIZONS-AMI-studie werd aangetoond dat bivalirudine beter is dan een combinatie van heparine + een glycoproteïne IIb/IIIa-receptorantagonist bij een primaire angioplastiek voor STEMI, behalve wat de ernstige cardiovasculaire accidenten (MACE) betreft. In die studie werd ook aangetoond dat de prognose van de patiënten die aanvankelijk werden opgevangen in een centrum waar geen mogelijkheid bestond tot PCI, veel minder goed was dan bij de patiënten die direct in een dergelijk centrum werden behandeld...
De huidige literatuurgegevens tonen duidelijk aan dat er een correlatie is tussen een lage LDL-cholesterol en een toename in klinische voordelen. Deze correlatie heeft geen negatieve gevolgen inzake veiligheid. (10) Dat een verhoging van de HDL-cholesterol een verminderd risico op cardiovasculaire events als gevolg heeft, is nog niet bewezen.
In de eerste sessie van het jaarlijkse congres van de Belgische Vereniging van Cardiologie, getiteld ‘Update on cardiovascular prevention 2013’ kwamen verschillende sprekers met uiteenlopende visies en expertises op gebied van cardiovasculaire preventie aan het woord. De strijd tegen cardiovasculaire aandoeningen is verre van gestreden, laat staan gewonnen. Bovendien dient ook in moeilijke economische en financiële tijden het belangrijke aspect van de cardiovasculaire preventie met volharding en overtuiging te worden nagestreefd.
Verslag van een sessie van M.-S. Doutre, B. Milpied en E. Collet op de Journées Dermatologiques de Paris 2012 Palmoplantaire pustulose (PPP) is een verzamelnaam voor meerdere ziektebeelden die meestal een chronische evolutie kennen en over het algemeen een belangrijke weerslag hebben op het sociale leven en het beroepsleven. De classificatie is niet goed omschreven en stoelt voor een stuk op klinische argumenten en voor een stuk op pathologisch-anatomische criteria. De behandeling is moeilijk en moet rekening houden met begeleidende factoren, vooral roken. Om een goede diagnose van PPP te kunnen stellen, moeten het uitzicht en de topografie ervan worden geanalyseerd (vingertoppen, centrum van de hand of duimmuis, de hele voetzool of alleen de steunpunten) en daarna moet worden gezocht naar andere afwijkingen van de huid (psoriasis), de slijmvliezen en systemische verschijnselen (koorts, gewrichtsafwijkingen). Ook moet het onderliggende terrein worden gecontroleerd (persoonlijke of familiale antecedenten van psoriasis, roken) en moet worden nagegaan welke de behandeling de patiënt momenteel krijgt. Published ahead of print.
Huidsymptomen die ons bij de thorax brengen… Hieronder een samenvatting van een klinische sessie voorgesteld tijdens de Journées Dermatologiques de Paris*. * De illustraties zijn afkomstig van foto’s gemaakt tijdens de sessie met akkoord van de persdienst van de Journées Dermatologiques de Paris (11-15 december 2012).
Hoe moeten we onschuldige letsels (non-culprit lesions) behandelen die we zien op de angiografie van patiënten met acuut coronair syndroom? Geen overbodige vraag als we weten dat deze letsels de prognose op lange termijn aanzienlijk kunnen beïnvloeden. Het debat handelt niet alleen over de onderzoeken waarmee we deze letsels moeten evalueren, maar ook over de meest geschikte behandelingsoptie.
[1. Cardiologie, Ziekenhuis Oost-Limburg, Genk. 2. Anesthesiologie, Intensieve Zorgen, Urgenties & Pijntherapie, Ziekenhuis Oost-Limburg, Genk. 3. Faculteit Geneeskunde & Life Sciences, Universiteit Hasselt, Diepenbeek] In de hier voorgestelde studie hebben de auteurs de incidentie en karakteristieken van koorts vergeleken tussen een prospectieve groep patiënten opgenomen na hartstilstand en behandeld met therapeutische hypothermie en een retrospectieve groep van patiënten opgenomen na hartstilstand die niet behandeld werden met therapeutische hypothermie.
Anticoagulatie van een zwangere vrouw die draagster is van een mechanische klep vormt een echte uitdaging. De hemostase ondergaat inderdaad vanaf het begin van de zwangerschap wijzigingen. De meeste coagulatiefactoren nemen toe, terwijl de fysiologische inhibitors en de fibrinolytische capaciteit afnemen...
De differentiële diagnose van een syncope is verre van een sinecure. Het vraagt enerzijds een vaak erg grondige anamnese en is erg tijdrovend, maar is anderzijds erg nuttig omdat het toelaat om verschillende discriminerende factoren te verzamelen...
Prof. Agnès Pasquet (UZ St-Luc, UCL) modereerde een sessie gewijd aan niet-ischemische cardiomyopathieën. In dit interview komt ze terug op de belangrijkste elementen die uitgewerkt werden door Sofie Gevaert (UZ Gent) in haar uiteenzetting over de cardiopathieën van het post-partum. U zal merken dat deze behandeling voornamelijk afwijkt van de behandeling van een ‘klassieke’ cardiale insufficiëntie.
Prof. Johan De Sutter (UZ Gent & AZ Maria Middelares Gent) vat een aantal belangrijke elementen van deze sessie ‘epidemiologie’ samen. Tijdens het gesprek gaat hij met name dieper in op de Belgische situatie en op een controverse wat betreft de voordelen van cardiale revalidatie…
Prof. Olivier Gurné (CU Saint-Luc) blikte terug op de recente aanbevelingen van de European Society for Cardiology (ESC) inzake hartinsufficiëntie. Onder de punten waarop vooruitgang werd geboekt, onthouden we de opkomst van de antagonisten van de mineralocorticoïden en van ivabradine. Ook de uitbreiding van de indicaties van cardiale resynchronisatie horen hierbij.
Prof. Victor Legrand (ULg) komt terug op de sessie waarin de behandeling van een angina pectoris aan bod kwam.
Prof. Guy Van Camp, de nieuwe voorzitter van de BSC, modereerde het debat waarbij voor- en tegenstanders van een screening van competitiesporters met elkaar in discussie gingen...
Tijdens de socio-economische sessie “Interpretation of data from Belgian registries” stelde prof. Marc Claeys (Universitair Ziekenhuis Antwerpen) de nieuwste gegevens voor van de Belgian STEMI Database.
Een zeer volledige sessie over niet-ischemische cardiopathieën, georganiseerd door de Belgian Working Group of Non-Invasive Cardiology Imaging (BWGNICI) van de BSC. Een betoog over myocarditis en enkele weinig bekende cardiomyopathieën, onder leiding van de professoren Agnès Pasquet (UCL) en Peter Sinnaeve (KU Leuven). Een bondige maar dus onvolledige samenvatting van de vele zaken die we hebben opgestoken.
Prof. Alec Vahanian (Hôpital Bichat, Parijs) stelde de recente, gezamenlijke richtlijnen van de European Society of Cardiology (ESC) en de European Association for Cardio-Thoracic Surgery (EACTS) voor. Hij is een van de ‘vaders’ van deze richtlijnen.
In de dermatologie bestaan er scores om de levenskwaliteit te meten, maar het nut daarvan voor de seksualiteit is maar heel beperkt. Zo bevat de DLQI (Dermatology Life Quality Index) slechts één, overigens erg vaag item, met de vraag: “Heeft uw huidprobleem uw relatie met uw partner, uw goede vrienden of uw familie bemoeilijkt?” In de Skindex wordt in slechts één van de dertig items duidelijk gepeild naar de levenskwaliteit op het vlak van seksualiteit, met de stelling: “Mijn huidprobleem verstoort mijn seksleven.” Dit impliceert dat we direct moeten zijn en — vooral — (ons) de vraag moeten stellen hoe we dat kunnen veranderen. Een stand van zaken met prof. Bruno Halioua (dermatologie, Parijs) en prof. Sylvain Mimoun (androloog, psycholoog en psychosomaticus aan het Cochinziekenhuis, Parijs) naar aanleiding van de Journées Dermatologiques de Paris op 12 december 2012.
Op donderdag 30 januari en vrijdag 1 februari 2013 hield de Belgian Society of Cardiology (BSC) haar 32e jaarlijkse congres. Heel wat onderwerpen passeerden de revue tijdens de verschillende sessies.
[Dienst Cardiologie, Ziekenhuis Oost‑Limburg, Genk; Faculteit voor Geneeskunde & Levenswetenschappen, Universiteit Hasselt] Intraventriculaire dyssynchronie en vertraagde atrioventriculaire (AV) geleiding zijn frequente bevindingen bij patiënten met hartfalen en verminderde ejectiefractie (HFrEF). Beide factoren worden weerspiegeld in de diastolische vullingstijd, die verder varieert naargelang het hartritme. Aangezien cardiale resynchronizatietherapie (CRT) zowel intraventriculaire als atrioventriculaire dyssynchronie kan corrigeren, correleert een verandering in de diastolische vullingstijd gecorrigeerd voor hartritme (DFTC) na implantatie mogelijk met de CRT-respons. Deze hypothese vormt het uitgangspunt van een retrospectieve klinische studie, voorgesteld tijdens de Young Investigator Awardsessie ter gelegenheid van het jaarlijkse congres van de Belgian Society of Cardiology (BSC).
Infectie met Chlamydia trachomatis (CT) is de meest voorkomende bacteriële overdraagbare seksuele infectie bij vrouwen en de belangrijkste oorzaak voor onvruchtbaarheid als gevolg van ontsteking van de eileiders. Het is ook de belangrijkste oorzaak van niet-gonokokken urethritis bij mannen. De meeste geïnfecteerde vrouwen zijn asymptomatisch: de prevalentie van de infectie bij asymptomatische mannen is nog niet goed geëvalueerd...
Dr. Caroline Robert (Institut Gustave Roussy) geeft een stand van zaken van de nieuwigheden bij de behandeling van melanoom.
Zowel de TOP-studie (Tysabri® Observational Program), de STRATA-studie (Safety of Tysabri® Re-dosing And Treatment) als een kleinere studie waarvan de resultaten werden gepresenteerd op het ECTRIMS congres 2012, benadrukken dat natalizumab een belangrijke plaats inneemt bij de behandeling van multiple sclerose.
[AHA 2012 - Enkele hotlines aangeraden door de ‘Young Cardiologists’ - Actualiteit in de cardiologie 2012 (Genval, november 2012)] Het percentage patiënten dat erin slaagt om de LDL-cholesterolstreefwaarden te bereiken, blijft te laag, ondanks de grote vooruitgang die is geboekt in de behandeling (1). PCSK 9-inhibitoren – die momenteel worden geëvalueerd – zouden wel eens een stap in de goede richting kunnen zijn (2). De studie LAPLACE-TIMI 57 toont aan dat deze aanpak bijkomende therapeutische winst geeft op het vlak van de verlaging van de LDL-cholesterol (3).
[AHA 2012 - Enkele hotlines aangeraden door de ‘Young Cardiologists’ - Actualiteit in de cardiologie 2012 (Genval, november 2012)] In de RESPECT-studie werd een sluiting van een open foramen ovale (PFO, patent foramen ovale) vergeleken met medische behandeling in de secundaire preventie van cerebrovasculaire accidenten. De resultaten van de studie suggereren dat een sluiting winst oplevert. Maar die resultaten moet voorzichtig worden geïnterpreteerd.
[AHA 2012 - Enkele hotlines aangeraden door de ‘Young Cardiologists’ - Actualiteit in de cardiologie 2012 (Genval, november 2012)] Neutrofielen bevorderen de instabiliteit van atheroomplaques. Colchicine heeft een invloed op hun functie: daarom overwogen sommigen om het te gebruiken als secundaire preventie bij patiënten met stabiele kransslagadervernauwing. De LoDoCo-studie lijkt hen gelijk te geven
In twee studies, PHARE en HERA, die in een presidential session voorgesteld zijn op het recente congres van de ESMO, werd een antwoord gegeven op een fundamentele vraag, namelijk de optimale duur van behandeling met trastuzumab.
De iets meer dan twintig jaar geleden opgerichte Belgian Thyroid Club organiseert elk jaar twee vergaderingen voor een voortgezette vorming van hoge kwaliteit. Prof. Kris Poppe (VUB), voorzitter van de BTC, legt ons de fundamenten en de werking van de club uit.
Het TSH-gehalte wordt niet altijd aangepast bij een warme nodule van de schildklier. De Europese en Amerikaanse aanbevelingen stellen ondanks de zeer beperkte literatuur toch een algoritme van behandeling voor. Dat zette een team van de ULB ertoe aan een retrospectieve analyse over het onderwerp op te zetten. Prof. Bernard Corvilain (Erasmus) zette de resultaten en de gevolgen ervan uiteen tijdens de 41ste bijeenkomst van de Belgian Thyroid Club.
Hoewel het thyrogastrisch syndroom vaak voorkomt, is het nog weinig bekend. Het syndroom werd voor het eerst beschreven in de jaren 60 en verbindt schildklierontsteking met chronische gastritis. Uitleg en de gevolgen ervan worden besproken door dr. Chris De Block (Endocrinologie, UZA) in het kader van de 41ste bijeenkomst van de Belgian Thyroid Club.
Monnier bracht de hypothese naar voor van een grote bijdrage van de postprandiale glycemie bij de glycemiecontrole van het laagste HbA1c-gehalte. Dat wordt bevestigd door de initiële fase van de DURABLE-studie. Maar wel slechts gedeeltelijk.
Progressieve multifocale leuko-encefalopathieën (PML) zijn zeldzame infecties gelinkt aan een reactivering van het JC-virus (JCV) in het centraal zenuwstelsel en ontwikkelen zich vaker op immunodeficiënte of immunomodulaire terreinen: hiv/aids, kwaadaardige hemopathieën (Hodgkin, chronische lymfatische leukemie), transplantaties, immuunaandoeningen (sarcoïdose, amyotrofische laterale sclerose), immuniteitsonderdrukkende behandeling (natalizumab, efalizumab, rituximab, enz.).
De sterfte bij patiënten met multipele sclerose is 2,75-maal hoger dan in de algemene bevolking (1). Is roken daar mede voor verantwoordelijk? Samenvatting van de uiteenzetting van Ali Manouchehrinia.
De werkzaamheid en veiligheid van de nieuwe anticoagulantia zijn duidelijk aangetoond in klinische studies. Het prijskaartje verbonden aan de nieuwe anticoagulantia lijkt aanvaardbaar te zijn. We moeten wel nog onderzoeken of de resultaten van studies worden bevestigd in de dagelijkse praktijk. Marnix Goethals (H.-Hartziekenhuis Roeselare-Menen) analyseert de situatie voor ons.
Eén tablet slikken met een combinatie van acetylsalicylzuur (75mg), een cholesterolverlager (simvastatine 40mg) en twee bloeddrukverlagende geneesmiddelen (lisinopril 10mg in combinatie met ofwel atenolol 50mg, ofwel hydrochloorthiazide 12,5mg) is doeltreffender dan die geneesmiddelen afzonderlijk innemen.
Nog steeds in het domein van de oncologie wees een studie van David Durrant (Virginia) uit dat de combinatie van doxorubicine (een geneesmiddel tegen kanker) met sildenafil en rapamycine (een immunosuppressivum dat wordt gebruikt om afstoting te voorkomen) de doeltreffendheid van doxomycine verhoogt.
“Door te gaan overwinteren in een zacht klimaat kunnen cardiovasculaire accidenten niet worden vermeden”, aldus Bryan Schwarz (Los Angeles) die de overlijdensregisters van 7 regio’s in de Verenigde Staten (Texas, Arizona, Georgia, Los Angeles, Washington, Pennsylvania, Massachussets) raadpleegde. “De winterpiek van cardiovasculaire accidenten komt overal voor, ongeacht de breedtegraad.”
De niet-cardiale oorzaken van overlijden in geval van hartfalen zijn nog maar erg weinig onderzocht. Naast de intrinsieke mortaliteit van hartfalen gaat de aandoening ook gepaard met een risico op kanker...
In een Australische studie werden 17 mannelijke en 3 vrouwelijke vrijwilligers die regelmatig cocaïne gebruikten (ten minste eenmaal per maand in het voorbije jaar, gemiddeld een- tot tweemaal per week gemiddeld) vergeleken met 20 niet-cocaïnegebruikers. De studie wees uit dat recreatieve cocaïnegebruikers stijvere aders hebben (30-35%), een hogere bloeddruk (134mmHg vs. 126mmHg, p = 0,036) en dikkere myocardwanden ter hoogte van het linkerventrikel (+18%, p = 0,007) dan niet-gebruikers.
Twee dubbelblinde studies van fase 3, uitgevoerd bij 1.049 mensen die acetylsalicylzuur met een maagsapresistente coating (325mg) namen bij wijze van secundaire preventie, wezen uit dat de combinatie ervan met 40mg omeprazol in dezelfde tablet het risico op maagzweren verminderde met meer dan 50% (3,4% versus 8,6%, p < 0,001) na 6 maanden behandeling...
[Gemetastaseerde, castratieresistente prostaatkanker – Naar een satellietsymposium georganiseerd door de firma Janssen tijdens het congres van de ESMO] De therapeutische mogelijkheden bij gemetastaseerde, castratieresistente prostaatkanker zijn onlangs sterk toegenomen. De behandeling moet geval per geval worden uitgestippeld en dat is alleen mogelijk in het kader van een multidisciplinair overleg. Dat was dan ook de rode draad van het satellietsymposium van de firma Janssen tijdens het congres van de ESMO, en ook van de bijeenkomst die diezelfde firma organiseerde voor de Belgische en Nederlandse specialisten. Samenvatting van de sessies met commentaar van dr. Gerhardt Attard (Londen) en prof. Bertrand Tombal (UCL).
“Absoluut”, aldus Anne Tybjaerg-Hansen (Kopenhagen) en ze verwijst naar de vaststellingen gedaan in het universitaire ziekenhuis van Kopenhagen, waar ze samen met haar collega’s 10.885 proefpersonen zonder bijzondere antecedenten bij baseline gedurende 35 jaar volgde.
[Axelle Pintiaux (ULg)] In een laatste voordracht behandelde Axelle Pintiaux het probleem van gewichtstoename tijdens de menopauze en bij het innemen van bepaalde medicaties.
[Luc Missault (AZ Brugge), Philippe Van de Borne (ULB)] De twee collega’s-cardiologen hebben duidelijk gesteld dat een verhoogde cholesterolemie zowel bij de vrouw als bij de man moet worden behandeld.
In de loop van dit interview snijdt prof. Chantal Mathieu een van de grote nieuwigheden van dit congres aan: diabetes type 2 zou wel eens niet helemaal onomkeerbaar kunnen zijn!
Prof. André Scheen brengt een nieuwe therapeutische weg ter sprake die mogelijk gebruikt kan worden bij de behandeling van diabetes type 2 met obesitas: inhibitoren van de 11-β-hydroxysteroïde deshydrogenase, een enzym dat tussenkomt bij de transformatie van cortisone naar cortisol, meer bepaald in de lever en het vetweefsel. Drie inhibitoren toonden interessante en significante resultaten, die echter klinisch niet pertinent werden beoordeeld in vergelijking met de alternatieven waarover we vandaag beschikken. Niettemin zijn er krachtiger inhibitoren in ontwikkeling.
Het is niet meteen een primeur, er bestaat niet ÉÉN, maar wel VERSCHILLENDE vormen van longkanker: in het kader van het ESMO-congres hadden we de gelegenheid om prof. Johan Vansteenkiste te interviewen over de behandeling van NSCLC in een gevorderd stadium...
Prof. Paul Germonpré stelt nieuwigheden voor bij de behandeling van NSCLC in een gevorderd stadium.
In de preventie In geval van hartinsufficiëntie In geval van infarct
In de sessie met als titel ‘Tobacco: from early damage to late impact’ gingen alle uiteenzettingen over het cardiovasculaire risico van tabak. De meest indrukwekkende was wellicht de studie over passief roken, ook al is reeds lang bekend dat passief roken schadelijk is...
In een Amerikaanse en in een Nederlandse cohortestudie werd duidelijk aangetoond dat de consumptie van vitamines en mineralen de laatste 20 jaar meer dan verdubbeld is. “Maar zonder significant effect op de sterfte“, constateert Daan Kromhout (Wageningen). Het is overigens frappant vast te stellen dat de inname van foliumzuur en vitamine B6 in de cohorten hoger was dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid.
Robert Naeije (ULB) schreef de rol van het linkerventrikel bij de kliniek van pulmonale arteriële hypertensie vooral toe aan de onderlinge afhankelijkheid van de ventrikels...
Er zijn tal van intracellulaire mechanismen van resistentie tegen castratie: overexpressie van androgeenreceptoren (AR), veranderingen van die receptoren, toename van de coactivator (GTF), parallelle activering van het ligand-AR-coactivatorcomplex, toename van de enzymen die androgenen synthetiseren… Dat betekent echter niet dat een hormonale behandeling geen rol meer speelt in geval van verworven resistentie. Integendeel, zoals blijkt uit de COU-AA-302-studie met abirateronacetaat.
De resultaten van de EMILIA-studie tonen dat de geconjugeerde antilichamen trastuzumab-emtansine (T-DM1) de overleving zonder achteruitgang en de globale overleving aanzienlijk verhogen bij vrouwen met HER2+-borstkanker die al behandeld worden met trastuzumab en taxanes. Deze behandeling blijkt bovendien minder toxisch dan de behandeling met lapatinib en capecitabine.
De literatuur maakte onlangs gewag van het potentieel risico op zwangerschapsdiabetes wanneer het plasmaniveau bij het begin van een zwangerschap laag is, waarschijnlijk omdat vitamine D een positieve invloed heeft op de insulineresistentie.
De recent verschenen aanbevelingen van de ESC over de behandeling van hartaandoeningen bij zwangere vrouwen (1) verdienen wat ons betreft bijzondere aandacht. Een gesprek met Freek Verheugt (Radboud Medisch Centrum, Nijmegen, Nederland). De specifieke kenmerken van het hart van een vrouw blijven echter niet beperkt tot de zwangerschap: de kransslagaders van een vrouw reageren anders en hypertensie moet op een andere manier worden benaderd dan bij mannen, zoals nogmaals bleek uit een sessie specifiek gewijd aan deze problematiek.
Op dezelfde manier als de alfacellen repliceren de bètacellen van de pancreas zich op een belangrijke wijze voor de activatie van de proapoptotische wegen in geval van diabetes type 1 bij volwassenen (en niet bij niet-diabetici), waarschijnlijk als reactie op een auto-immuun ontstekingsproces in de eilandjes van Langerhans.
Terwijl een Rijselse ploeg onder leiding van Thomas Bouckenooghe een model van zwangerschapsdiabetes geïnduceerd door streptozocine onderzocht, stelde het placentahypertrofie verbonden aan een hypervascularisatie vast.
Zwangerschapsdiabetes is niet zeldzaam (17,8% in de HAPO-cohorte: Hyperglycemia and Adverse Pregnancy Outcome). Moeten we kiezen voor een algemene dan wel voor een selectieve opsporing?
30 tot 50% van de diabetespatiënten ontwikkelen een neuropathie. Dat zette de onderzoekseenheid diabetes van de Universiteit van Sheffield ertoe aan een onderzoek met cerebrale beeldvorming op te starten, gebaseerd op de vaststelling dat patiënten met een neuropathie een vermindering kennen van het volume van de dorsolaterale prefrontale cortex en van de contralaterale thalamus in vergelijking met gezonde mensen.
Door het gebruik van het endemisch knock-outmodel voor Fox01 heeft men kunnen vaststellen dat het functieverlies van de bètacellen van de pancreas niet gelinkt is aan hun verdwijning, maar wel degelijk aan een regressie.
In een retrospectieve analyse van een cohorte van meer dan 60.000 patiënten tussen januari 2006 en februari 2011 vanaf het voorschrift van orale antidiabetica, constateerde Andrew Maguire in naam van de GPRD (het netwerk van huisartsen die de informatie leverde voor de United Kingdom Prospective Diabetes Study) dat slechts 70% van de patiënten een gevalideerde meting van hun HbA1c hadden voor behandeling (88,1% met metformine, 8,1% met gliclazide).
Onlangs doken er nieuwe producten op voor de behandeling van gemetastaseerde dikkedarmkanker. We citeren hier bijvoorbeeld de monoklonale antilichamen anti-VEGF, de VEGF-trap of nog de producten die op EGFR mikken. We kunnen ons alleen maar verheugen over de uitbreiding van het therapeutisch arsenaal, hoewel dit gepaard gaat met enkele problemen. We beschikken niet over voorspellende factoren voor het therapeutisch antwoord, vandaar dat er toch een zekere tegenkanting de kop op steekt.
ARADES is de eerste test bij mannen met de nieuwe molecule ODM-201. In de test waren gevallen van castratieresistente prostaatkanker opgenomen.
Arthur Klatzky (Californië) bekeek de antwoorden van 129.987 mensen die deelnamen aan een enquête van de Kaiser Permanente tussen 1978 en 1985. Hij toonde hiermee aan dat het risico op kanker in vergelijking met geheelonthouders bij ex-alcoholisten 17% hoger ligt...
Crizotinib, de eerste ALK-inhibitor, toonde een opmerkelijke klinische activiteit bij NSCLC in een vergevorderd stadium met ALK-translocatie. PROFILE, voorgesteld door Alice Shaw, had als doel de efficiëntie te vergelijken van crizotinib (n = 173) met die van chemotherapie (docetaxel, n = 72 en pemetrexed, n = 99) in de tweede lijn.
HERA werd op verschillende sporen gebouwd, waarvan één naging wat het effect was veen behandeling met trastuzumab gedurende twee jaar.
Het lijkt erop dat de apparaten waarover we vandaag beschikken, zoals beeldvorming door magnetische resonantie of de scanners, onvoldoende voorspellend zijn over de klinische reactie van de patiënt. Er is dus een reële nood aan nieuwe markers voor de klinische respons. Dr. Alain Hendlisz van het Bordet Instituut verwoordde hier het belang van metabolische markers voor de respons op de behandeling, in casu de FDG-PET uitgevoerd 14 à 21 dagen na het opstarten van de behandeling.
In een prospectieve studie over de bepaling van de sequentie van Franse patiënten met borstkanker, kon Monica Arnedos (Institut Gustave Roussy, Villejuif) aantonen dat het mogelijk is dit immense werk uit te voeren. Het werk verloopt via meerdere etappes die de beste behandeling moet aanduiden in functie van het genoomprofiel...
Neo-ALTTO toonde aan dat de combinatie van lapatinib + trastuzumab bovenop paclitaxel een pathologic complete response (pCR) geeft die significant hoger is (51,3%) dan bij de toediening van het ene (24,7%) of het andere (29,5%) met paclitaxel...
Patiënten kennen de risicofactoren van kanker niet. Dat is geen scoop. We gaan dan ook niet echt dieper op het onderwerp in. De meerderheid van de mensen plaatst ondanks alles tabaksgebruik op de eerste plaats als risicofactor.
Prof. Eric Van Cutsem (UZ Leuven) stelt de geactualiseerde resultaten van CORRECT voor – waarvan de eerste tussentijdse resultaten tijdens het ASCO voorgesteld werden – die het voordeel van deze multikinase-inhibitor bevestigen bij patiënten die getroffen zijn door een colorectale kanker en die reeds een beroep deden op verschillende therapeutische lijnen.
Als eerste klinische studie die gefitinib in de tweede lijn bij een gemetastaseerde gastro-oesofagale kanker wilde evalueren, vergeleek de studie 450 patiënten die evenredig verdeeld waren over groepen die gefinitib 500mg of een placebo kregen na progressie onder chemotherapie.
De eerste studies met sorafenib bij NSCLC in monotherapie in de tweede en de derde lijn van een gemetastaseerde NSCLC waren veelbelovend...
De sessie waaraan prof. Bertrand Tombal deelnam, was gewijd aan castratieresistente prostaatkanker en meer bepaald aan patiënten die geen of slechts één metastase vertoonden, m. a. w. de zogenaamde oligometastase patiënten. Dit is een belangrijk probleem omdat we technisch niet over een oplossing beschikken voor deze patiënten. De studies die docetaxel evalueerden, interesseerden zich in gemetastaseerde patiënten, terwijl de studies die daarop volgden, gerealiseerd werden in de context van de periode na chemotherapie. Wat kunnen we met deze patiënten doen? Prof. Tombal reikt enkele elementen voor een antwoord aan.
Door opnieuw te wijzen op het belang van de combinatie van een BRAF-inhibitor (hier dabrafenib) met een MEK-inhibitor (trametinib) bij gemetastaseerd melanoom met BRAF V600-mutatie rechtvaardigde Georgina Long (North Sidney, Australië) de realisatie van deze studie in fase II, voorgesteld bij de Proffered Paper Session.
Er werd een verkennende analyse van MISSION uitgevoerd om na te gaan in welke mate het EGFR-statuut en het KRAS-statuut de prognose van een behandeling van een gevorderde NSCLC in de derde of de vierde lijn met sorafenib kunnen beïnvloeden.
Hoewel gepersonaliseerde behandelingen in de oncologie erg actueel zijn, blijkt dat een derde van de patiënten die door Sabine Tejpar (KU Leuven) ondervraagd werden voor de enquête ‘Getting Personal’ niet op de hoogte zijn van deze mogelijkheid.
In een studie in fase I met een oplopende dosis van een MEK-inhibitor (GDC-0903) doorlopend toegediend of 21 dagen op 28 in combinatie met vemurafenib, kon het team van Rene Gonzalez (Universiteit van Colorado) een hoge responsratio vaststellen.
De artsen besteden meer aandacht aan de risico’s dan aan de voordelen van anticoagulantia. “Terecht of niet?”, vraagt Michael Ezekowitz (Thomas Jefferson, Lankenau, VS) zich af (1).
Jean-Yves Le Heuzey, ritmoloog aan het Hôpital Européen Georges Pompidou in Parijs, antwoordt daarop...
Een exacte definitie over wat acute atriale fibrillatie eigenlijk is, zal men niet in de guidelines of in de naslagwerken over elektrofysiologie vinden. In de praktijk heeft acute atriale fibrillatie echter betrekking op elk type van AF dat in spoedgevallen, CCU, cathlab, ICU, operatiezaal of ambulante kliniek optreedt. De atriale fibrillatie kan in dit opzicht volledig nieuw zijn, of al bekend maar met een snelle respons, terwijl de AF ook kan voorkomen in een acute situatie zoals congestief hartfalen, acuut coronair syndroom, sepsis, enz. De aanpak van acute AF berust op expertise, literatuurreview en de guidelines en omvat 3 pijlers, namelijk acute anticoagulatie, acute frequentiecontrole en acute ritmecontrole.
Leve de vooruitgang? Zeker wel, maar niet zonder gezondheidsrisico voor onze longen. Dat is duidelijk aangetoond in verschillende, op het congres van de ERS voorgestelde epidemiologische studies. Maar in plaats van schande te roepen over het zwarte schaap, moeten we trachten de juiste conclusies te trekken en onze waakzaamheid aan te scherpen om het risico te verkleinen en op tijd te screenen. Dat is de conclusie van Klaus Rabe, voorzitter van de wetenschappelijke commissie van de editie 2012.
Angioplastiek geleid door een meting van de fractionele coronaire flowreserve (FFR) verbetert de prognose in vergelijking met enkel een medische behandeling. In geval van niet-significante stenose op functioneel vlak blijkt de medische behandeling een zeer bevredigend resultaat te geven.
De studie WOEST heeft clopidogrel vergeleken met de combinatie clopidogrel - acetylsalicylzuur voor wat bloedingen betreft. De resultaten spreken in het voordeel van het schema anticoagulans - clopidogrel.
COPD is een zeer heterogeen syndroom dat geassocieerd wordt met anomalieën van de immuno-inflammatoire respons van de longen op schadelijke partikels en op bepaalde gassen. Sigarettenrook activeert aangeboren immuuncellen zoals epitheelcellen en macrofagen door de stimulatie van aangeboren immuunreceptoren (pattern recognition factor), direct of indirect veroorzaakt door de vrijgave van overblijfsels (hsp, mRNA DNA) van afgestorven cellen (weefselontsteking, oxidatieve stress) (damage-associated molecular patterns) (= gewijzigd of geïnduceerd). De geactiveerde dendrietcellen veroorzaken aangepaste immuun antwoorden omvattend CD4+ Th1 en Th17, CD8+ cytotoxinen en B-cellen, die leiden tot de ontwikkeling van lymfoïde follikels op een basis van chronische ontsteking. De virale en bacteriële infecties kunnen niet alleen een acute opflakkering van COPD veroorzaken, maar ze kunnen ook de chronische ontsteking van de stabiele COPD vergroten en voeden via “molecules die aangebracht worden door microbiële en virale bestanddelen” (pathogen-associated molecular patterns). Een interview met prof. Guy Joos.
Het acute respiratory distress syndrome (ARDS) is een zeer ernstige vorm van acuut longfalen, volgend op een verslechtering van de capillaire permeabiliteit. De vooruitgang die de afgelopen tien jaar werd geboekt, zowel bij het fysiopathologische begrip als bij de ademhalingsbehandeling van deze patiënten, heeft geleid tot een significante afname van de mortaliteit, die desondanks hoog blijft. Ze is minder groot bij een geïsoleerd geval van ARDS, maar neemt toe met name wanneer het ARDS slechts een component is van een algemeen verzwakte toestand. Bij overleven is de nawerking groot, vooral voor de respiratoire functie, met een reële functionele handicap als gevolg. De voorspellende waarde van de evolutie van de hypoxemie is groter dan die van de ernst op het moment van de ziekenhuisopname. Er bestaat geen specifiek behandeling van ARDS. De behandeling met corticosteroïden, diepe sedatie en het gebruik van curarimimetica kunnen aangewezen zijn bij ernstige vormen, maar kunnen eveneens fysieke nawerkingen veroorzaken. Een interview (in het Engels) met prof. Jean-Louis Vincent.
Het wetenschappelijk werk van prof. Guy Brusselle is vermaard en viel reeds meermaals in de prijzen. Zo ontving hij in 2010 de ERS COPD Research Award. Verschillende van zijn studies vertrekken van muismodellen. In dit interview geeft prof. Brusselle aan welke voor- en nadelen er verbonden zijn aan het werken met muizen om de verschillende aspecten van de fysiopathologie van COPD te bestuderen.
Een cohortstudie bij meer dan 4 miljoen patiënten besluit formeel dat er een verband bestaat tussen psoriasis en diabetes type 2.
Een interview met prof. Hein Heidbuchel (UZ Leuven). De belangrijkste ontwikkeling van de afgelopen jaren in de sportcardiologie was de bewustwording van de noodzaak tot verfijning van de elektrocardiografische criteria gebruikt bij de screening van atleten. De oude criteria leverden immers heel wat vals-positieve gevallen op, met de daaruit voortvloeiende angst, kosten en onterechte uitsluiting. Vandaag weten we dat geïsoleerde afwijkingen van de QRS-as en geïsoleerde ECG-criteria voor voorkamerhypertrofieën, net zoals sommige repolarisatiestoornissen waargenomen bij sportmensen van een andere etnische origine, als normaal beschouwd kunnen worden.
Een interview met prof. Luc Piérard (CHU Sart Tilman, ULg). De uiteenzetting van prof. Piérard focust op mitrale regurgitatie veroorzaakt door een disfunctie van de linker hartkamer, meestal als gevolg van een ischemische aandoening. In dit interview verduidelijkt hij zijn stelling en geeft hij de verschillende evaluatiepunten aan die nodig zijn om de meest adequate therapeutische behandeling te kiezen.
Een interview met prof. Philippe Van de Borne (Erasmus, ULB). Vandaag begrijpen we beter de mechanismen die slaapapneu en aritmie met elkaar verbinden. Deze doen een vermindering ontstaan van de refractaire periode van het atrium en het ventrikel. De diagnose van slaapapneu wordt spijtig genoeg te weinig gesteld. De mogelijkheid ervan zou onderzocht moeten worden bij elke auriculaire fibrillatie, des te meer omdat de behandeling ervan heel vaak ook de ritmestoornissen wegneemt.
Het jaarlijkse congres van de European Society of Cardiology is veruit het belangrijkste in zijn genre. Dit jaar verwelkomt het zo’n 28.000 deelnemers uit 140 landen. Dat is een beetje minder dan vorig jaar, maar dat was dan ook de editie die met 33.000 deelnemers (23% congresgangers meer dan in Stockholm) alle records verbrak.
Tijdens de sessie “Eat, drink and be merry?”, voorgezeten door Eric Bruckert (Parijs) en Catriona Sian Jennings (Londen) lieten verschillende auteurs zich gaan bij het beschrijven van de deugden van chocolade (Steffen Desch), van rode wijn (Eric Sijbrands) of nog van de lach (Susanne Pedersen).
De interesse voor de arteriële stijfheid berust op het nauwe verband tussen het risico op een cardiovasculair event en structurele schade aan de vaatwanden. Arteriële stijfheid kan gemeten worden aan de hand van de polsgolfsnelheid. De meerwaarde hiervan in de risicostratificatie is het grootst bij patiënten met een intermediair tot laag risico.
De dosering van cardiale troponines is het standaardonderzoek geworden bij myocardiale necrose. Deze vormen een essentieel biologisch basiselement bij de diagnose van acute coronaire syndromen (ACS)... Het advies van prof. Marc Claeys (UZ Antwerpen) (in het Engels).
[Jean-Michel Lecerf (Lille Institut Pasteur)] In zijn voordracht wijst Lecerf op het gevaar van onevenwichtig te vermageren door te extreme reductie van de calorie-inname. Inderdaad, bij het verminderen van het lichaamsgewicht zal voor iedere kg vetverlies eveneens 260 gram spiermassa verloren gaan. Deze spiermassa is juist zo belangrijk om bewegen mogelijk te maken.
Dit is de derde editie van dit congres dat tweejaarlijks plaatsvindt. Opnieuw hebben we als doelstelling om functionele aspecten, meteen toepasbaar in de dagelijkse praktijk, te vermengen met meer gespecialiseerde theoretische overwegingen...
Het tweede deel van de sessie gewijd aan acute coronaire syndromen werd voorgezeten door prof. Marc Claeys (UZ Antwerpen) en dr. Herbert De Raedt (OLV Aalst). Beiden komen in hun interviews terug op de interventie van prof. Keith Fox (University of Edinburgh, UK) die sprak over HS troponine.
Prehospitale trombolyse, trombusaspiratie, nieuwe antitrombotica… Er bestaan tal van benaderingen om de behandeling van acuut coronair syndroom te optimaliseren. Op het recente symposium van de Belgian Interdisciplinary Working Group on Acute Cardiology (BIWAC) maakte Professor Philippe Gabriel Steg (Parijs, Frankrijk) van de gelegenheid gebruik om de verschillende benaderingen te overlopen die momenteel worden onderzocht. De resultaten van verschillende van die studies worden verwacht tegen het jaarlijkse congres van de European Society of Cardiology in München.
Tijdens een lezing die briljant te noemen was en die onthaald werd op een warm applaus, maakte prof. Philippe Gabriel Steg (Hôpital Bichat, Parijs) de balans op van die studies die mogelijk een antwoord bieden op de brandende vragen in het debat rond de aanpak van ACS...
Het eerste deel van deze sessie werd voorgezeten door prof. Christophe Beauloye (CU St Luc) en dr. Patrick Coussement (AZ Brugge). Prof. Christophe Beauloye geeft een korte samenvatting van dit deel (in het Engels).
In dit interview (in het Engels) maakt prof. Victor Legrand (CHU Sart Tilman) de balans op van de functies die anti-GP2b/3a nog vervullen in de behandeling van acute slagadersyndromen...
Het BIWAC-congres viel samen met de terbeschikkingstelling van Brilique® (ticagrelor) op de Belgische markt. AstraZeneca had voor de gelegenheid een persconferentie georganiseerd in de marge van de wetenschappelijke presentaties. Drie topsprekers kwamen aan het woord, meer bepaald de professoren Lieven Annemans, Victor Legrand en Peter Sinnaeve. Zij deden hun best om de nog oningevulde behoeften op het vlak van acute coronaire syndromen aan te tonen, alsook de medische en farmaco-economische relevantie van ticagrelor.
Renale denervatie via endovasculaire weg is een nieuwe methode waarbij de sympathische zenuwbanen die rond de nierslagaders lopen, vernietigd worden...
Op het programma van het jaarlijkse congres van de ESH stonden onder meer specifieke thema's over de richting die de verschillende onderzoekspistes uitgaan: genetica, de verbanden tussen elektrolytenstoornissen en hypertensie, de rol van de syncytiotrofoblast in pre-eclampsie of die van T-lymfocyten in aldosterone-geïnduceerde hypertensie.
Het preventieve effect van een afname van de IMT op het risico op een cardiovasculair event is niet duidelijk vastgesteld.
[Christophe De Block (UZ Antwerpen, UA)] Het ontwikkelen van insulineresistentie is één van de kwalen van de Westerse maatschappij. Centraal staan hier: overmatige inname van calorieën en beperkte lichaamsbeweging.
De IMT-waarde moet worden geïnterpreteerd rekening houdend met leeftijd, geslacht en etnische afkomst. Wat zijn de effecten van CV-preventie op de IMT? Gaat een afname van de IMT gepaard met een daling van het CV-risico?
[André Scheen (ULg)] Uit een studie van Calle en medewerkers (1) leren we dat een BMI van meer dan 25kg/m2 geassocieerd is met een verhoogde kans op sterven aan hart- en vaatziekten. Ook de kans op kanker neemt toe. Bij de menopauzale vrouw is een BMI van 25kg/m2 een optimale BMI (2). Emas stelt dat obesiteit een belangrijk gezondheidsprobleem is, gezien 20% van de bevolking overgewicht heeft.
De IMT is een onafhankelijke predictieve factor voor vasculaire events. Bovendien kunnen bepaalde patiënten die volgens de Framingham-schaal tot de groep met een gemiddeld risico behoren, worden heringedeeld bij een groep met een lager of hoger risico. De IMT kan de behandeling dus beïnvloeden.
De dikte van het intima-mediacomplex is gecorreleerd aan de conventionele en nieuwe risicofactoren, alsook aan de andere atherosclerosebeeldvormingstechnieken.
Er wordt duidelijk een verband vastgesteld tussen de IMT en/of de aanwezigheid van carotisplaques en de klassieke cardiovasculaire risicofactoren (leeftijd, arteriële hypertensie, diabetes, hyperlipidemie en roken)...
Tijdens zijn invited lecture The Gut Microbiota in the Pathogenesis of Obesity tijdens de sessie van de BeSPGHAN (Belgian Group of Pediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition) ter gelegenheid van de Belgian Week of Gastroenterology 2012 besprak prof. Cani (Université Catholique de Louvain) gegevens uit de voornaamste experimentele studies omtrent darmflora in de context van type 2-diabetes en obesitas. Hieronder een samenvatting.
BHL Vol. 30 Nr. 1
Schrijf u gratis in op onze wekelijkse nieuwsbrief en ontvang het laatste nieuws en nog veel meer ...
