Atypische mycobacteriën worden overgedragen door inhalatie van aerosolen van gecontamineerd water of stof en microaspiratie van de orofarynx naar de longen, of bij gastro-oesofageale reflux door aspiratie van atypische mycobacteriën die in de maag overleven (1). Atypische mycobacteriën kunnen ook via het slijmvlies van de orofarynx direct in de lymfevaten doordringen (1). Huid- en wekedeleninfecties zijn mogelijk door directe inoculatie van gecontamineerd water of gecontamineerde grond (1). Overdracht van mens op mens gebeurt zeer zelden, maar is beschreven bij patiënten met mucoviscidose (2).

De prevalentie van de verschillende atypische mycobacteriën verschilt sterk van streek tot streek (Tabel 1) (3). De belangrijkste zijn Mycobacterium avium complex (MAC), M. gordonae en M. xenopi (3), species die ook het vaakst voorkomen in België, naast M. intracellulare complex (4).

Tabel 1: Distributie van atypische mycobacteriën in Europa in 2008 (naar 3).

Die epidemiologie zal allicht evolueren naarmate de detectietechnieken verbeteren en naarmate er steeds meer blootstelling aan de omgeving is. De prevalentie zal allicht ook stijgen als gevolg van de vergrijzing van de bevolking en een toename van de daarmee samenhangende comorbiditeit, het vaker voorschrijven van immunosuppressiva en het verlies van immuniteit tegen mycobacteriën. NTM-PD hoeft niet te worden gerapporteerd. Soms wordt ten onrechte een diagnose van kanker of tuberculose gesteld. Isolatie van een atypische mycobacterie betekent daarom nog niet dat ze de oorzaak is van de ziekte. Wordt dus vervolgd.

Gezien al die moeilijkheden analyseren experts de klinische relevantie van de geïsoleerde mycobacteriën, ook in ons land (meer bepaald volgens het radiologische beeld) (Figuur 1) (6).

Figuur 1: Distributie volgens het radiologische beeld van de klinische relevantie van de verschillende atypische mycobacteriën in Vlaanderen. De meest pathogene species worden rechts op de grafiek in het rood weergegeven (naar 6).

Vande Weygaerde Y. et al. Clinical relevance of pulmonary non-tuberculous mycobacterial isolates in three reference centres in Belgium: a multicentre retrospective analysis. BMC Infect Dis (2019) doi:10.1186/s12879-019-4683-y.

*      Van Braeckel E. Non-tuberculous mycobacterial infections: state of the art. Meet the sponsor (Insmed) session at the Belgian Pneumology Days 2021

https://insmed.com/

• 1. Griffith D, et al. Am J Respir Crit Care Med. 2007 Feb 15;175(4):367-416.
  2. McShane P, et al. Chest. 2015 Dec;148(6):1517-1527.
  3. Hoefsloot W, et al. Eur Respir J. 2013 Dec;42(6):1604-13.
  4. Soetaert K, et al. Euro Surveill. 2019 Mar;24(11):1800205.
  5. Zweijpfenning S, et al. Respir Med. 2017 Oct;131:220-224.
  6. Vande Weygaerde Y, et al. BMC Infect Dis. 2019 Dec 17;19(1):1061.