Het recentste Wonca Europe congres in Londen inspireerde de Broechemse huisarts Bert Leysen, stichtend voorzitter van de Eerstelijnszone Pallieterland, tot een blog over 'Planetary Health'. Meer en meer huisartsen maken er immers een punt van om in hun praktijk aandacht te hebben voor de gezondheid van de planeet.

Dr. Leysen pikte vooral iets mee uit een lezing over het klimaateffect van doseeraërosols. De meest gebruikte doseeraërosols stoten meer broeikasgassen uit dan poederinhalatoren. "Het is dus evident dat je als dokter iets goeds kan doen voor het klimaat als je meer poederinhalatoren voorschrijft", zet hij in de verf. Weliswaar met de nuance dat dit alleen kan bij wie snel en diep kan inhaleren. Bij wie dat niet kan, is de behandeling met een poederinhalator niet effectief "en leidt de zogezegd klimaatvriendelijke aanpassing van de behandeling mogelijk tot een ziekenhuisbezoek met alle klimaatonvriendelijke gevolgen aldaar."

Een boodschap die een drietal jaren geleden overigens ook al uitgedragen werd door de Belgische longartsen, en destijds ook gesteund werd door toenmalig volksgezondheidsminister Maggie De Block. De British Thoracic Society bevestigde eerder dat inhalatoren zonder gassen voor 18 keer minder CO2-uitstoot zorgen dan aerosolen met drijfgas. Droogpoederinhalatoren brengen veel minder emissie met zich mee. Ter illustratie: ze kunnen een effect bewerkstelligen met een volume van wat 18.400 tot 36.800 huishoudens per jaar uitstoten, 9.400 tot 18.800 benzineauto’s per jaar of 1.500 tot 3.000 retourvluchten Londen-Brussel per jaar.

Belangrijke rol voor de patiënt
"Misschien moeten we als dokter de voor- en nadelen van de twee soorten inhalatoren beter uitleggen aan onze patiënten", suggereert dr. Leysen. "Het is immers bekend dat patiënten meer dan dokters, en trouwens veel meer dan zorgmanagers, belang hechten aan de klimaatimpact gelinkt aan hun medische behandeling. Meer uitleg over behandeling kan nooit kwaad, zowel naar ziekte-inzicht als naar therapietrouw." Hij verwijst hiervoor onder meer naar een rol die de organisatie Patient Empowerment kan spelen, en waarom trouwens ook niet de ziekenfondsen?

"Dit is een vrij nieuw aandachtspunt. Dat wil zeggen: huisartsen hebben altijd hun best gedaan om met de minst mogelijke middelen het grootste effect te bekomen, maar nu wordt de impact op de planeet expliciet en concreet een doelstelling op zich om goed op te scoren." Wie zich hiervoor wil inzetten: de Planetary Health Alliance verenigt meer dan 300 universiteiten en andere instellingen of organisaties die allemaal een antwoord willen bieden op zowel de klimaatverandering als haar gezondheidsimpact.

Uiteraard sluit dat alles perfect aan bij het accent dat de gezondheidssector vandaag meer en meer legt op preventie, want, om het met de woorden van dokter Leysen te zeggen: "De beste behandeling is natuurlijk die die je niet hoeft te geven, zowel voor de patiënt, de dokter, de belastingbetaler als de planeet."

> "Artsen, behandel duurzaam met milieuvriendelijke inhalatoren" (longartsen)

> De volledige column van dr. Leysen leest u hier.