Een Utrechtse studie stelt het dogma ter discussie dat patiënten minstens zes uur voor een electieve ingreep nuchter moeten blijven. Die richtlijn valt immers niet mee. In het UMC Utrecht mag je nu blijven drinken tot aan de operatie. En dat werkt goed volgens onderzoek van anesthesioloog Marije Marsman.

Wat bleek uit het onderzoek? Na versoepeling van de drinkregels hadden de deelnemers minder last van dorst en postoperatieve misselijkheid - tegen de prijs van een licht verhoogd, maar volgens de auteurs aanvaardbaar risico op regurgitatie. Bij gezonde mensen is de maag ongeveer een half uur na het drinken voldoende leeg. Drinken voor de operatie is even veilig als nuchter blijven omdat vloeistoffen vrij snel weer weg zijn uit de maag.
Het onderzoek verscheen begin dit jaar en omvatte een analyse van zowat 75.000 patiënten met een mediane leeftijd van 56 jaar.

De huidige richtlijnen adviseren een minimale onthouding van vast voedsel gedurende zes uur en geen drinken vanaf twee uur voor de inductie van anesthesie. Er wordt echter steeds vaker gewaarschuwd voor mogelijke schade van langdurige onthouding van vocht, variërend van uitdroging tot hemodynamische instabiliteit tijdens de procedure en een postoperatief delirium. In de pediatrie zijn de aanbevelingen inmiddels versoepeld; de richtlijn van de Europese Vereniging voor Anesthesiologie en Intensive Care staat momenteel het drinken van heldere vloeistoffen toe tot een uur voor het begin van de anesthesie.  
De richtlijn om niet meer te eten vanaf 6 uur voor de operatie blijft ongewijzigd in het UMC Utrecht, want vast voedsel blijft veel langer in de maag aanwezig.

Om de veiligheid van de interventie te beoordelen, gebruikte het onderzoeksteam zowel aspiraties als regurgitaties. Volgens Marsman en collega's "bevestigt de studie dat een liberaal vochtbeleid gepaard gaat met een groter welzijn van de patiënt." Het klopt dat het risico op regurgitatie in de onderzoeks- en controlegroep iets hoger was dan verwacht. Enerzijds zou dit verband kunnen houden met de strengere registratie van getroffenen in de studie, maar anderzijds ook met het relatief hoge percentage complexere endoscopische procedures.

JAMA Surg. Published online January 4, 2023. doi:10.1001/jamasurg.2022.5867