Tijdens de lockdown telden de Belgische ziekenhuizen 26% minder patiënten met een hartinfarct. Dat blijkt uit cijfers die cardioloog Marc Claeys (UZA/UAntwerpen) verzamelde. “Patiënten aarzelden om naar het ziekenhuis te komen, maar er is ook een positief aspect: de algemene onthaasting leidde tot minder hartproblemen.”
Toen de coronacrisis in volle gang was, trokken heel wat artsen aan de alarmbel. Ze vreesden dat mensen met niet-coronagerelateerde problemen een bezoek aan de arts of zelfs de spoeddienst uitstelden, uit schrik om besmet te worden met het virus. De dokters riepen de mensen op om een consultatie niet uit te stellen en zo grotere medische problemen te vermijden. Harde cijfers om het probleem te staven, ontbraken op dat moment.
Prof. Marc Claeys, als cardioloog verbonden aan het UZA en de Universiteit Antwerpen, verzamelde nu cijfers over klassieke hartinfarcten (ST elevation myocardial infarction of STEMI) in de Belgische ziekenhuizen in samenwerking met de Belgische Vereniging van Cardiologie. Hij vergeleek de situatie in de eerste drie weken van de lockdown (13 maart-4 april) met dezelfde periodes in 2017, 2018 en 2019.
Twee oorzaken: positief en negatief
“In die drie weken werden er in vergelijking met de vorige jaren 26% minder patiënten (188 tegenover 254 mensen) met een hartinfarct opgenomen in onze ziekenhuizen”, legt Prof. Claeys uit. “Tegelijkertijd verdubbelde het aantal patiënten dat zich pas twaalf uur of later na het begin van de pijn aandiende. Ongeveer 6% overleefde het hartinfarct niet: dat is vergelijkbaar met de mortaliteit voor de corona-uitbraak. In sommige landen kon de optimale zorg voor mensen met serieuze hartproblemen niet gegarandeerd worden in volle crisis, maar daar was in België geen sprake van.”
Claeys ziet twee oorzaken voor de daling. “De angst om naar het ziekenhuis te komen speelt vermoedelijk een rol. Maar die angst is onterecht. Ziekenhuizen scheiden patiënten met een coronabesmetting van de andere patiënten. En ons onderzoek bewijst ook dat er ook tijdens de piek van de crisis continuïteit in de zorgverlening geboden werd.”
Daarnaast stelt Prof. Claeys dat patiënten tijdens de lockdown ook minder blootgesteld werden aan uitlokkende factoren (triggers) omdat ze thuis moesten blijven. Factoren zoals luchtverontreiniging, koude en stress kunnen immers een infarct uitlokken. Claeys: “Er was veel minder autoverkeer en de lucht was zuiverder: metingen geven aan dat er 30% minder verontreiniging was. Er hing vooral minder stikstofdioxide in lucht. We weten ook dat onthaasting en minder stress positief zijn voor het functioneren van ons hart. Dat zijn boodschappen die we moeten onthouden, ook na corona.”
Prof. Claeys en zijn team blijven de situatie monitoren en willen het aantal hartinfarcten doorheen het hele verloop van de epidemie in kaart brengen. De resultaten van het onderzoek over de eerste drie weken van de lockdown verschijnen in het peer-reviewed tijdschrift Acta Cardiologica.
> Lees ook: duidelijke link tussen luchtverontreiniging en hartaanvallen
