Immuuntherapie met checkpointinhibitoren zorgde voor een belangrijke vooruitgang van de therapeutische opties voor gemetastaseerde niet-kleincellige longkanker (Non-Small Cell Lung Cancer, NSCLC). De grote fase III-studies die momenteel lopende zijn, zullen ons leren of dit succes kan vertaald worden naar de vroege operabele stadia van niet-kleincellige longkanker.
Ondanks de hoge frequentie van hersenmetastasen bij bronchuskanker, is er geen consensus over de systematische opsporing ervan bij de eerste evaluatie.
Bij COPD-patiënten met niet-kleincellig longcarcinoom zijn de Th1-celpopulations verhoogd, terwijl de progressievrije intervallen in geval van behandeling met checkpointremmers langer zijn.
Durvalumab geeft, volgend op chemotherapie, een significant betere progressievrije overleving dan placebo bij patiënten met niet-kleincellig longcarcinoom. Dit met een vergelijkbaar veiligheidsprofiel in beide groepen. Dat suggereren de resultaten van een gerandomiseerde studie, verschenen in The New England Journal of Medicine.
Onderzoek gepubliceerd in The Lancet suggereert dat de ontstekingsremmer canakinumab de incidentie van en de mortaliteit door longkanker significant kan terugdringen in een populatie met atherosclerose.
Ondanks de goede resultaten die worden behaald met immunotherapie en een behandeling op maat, hebben we onze gewoonte om een combinatie van een platinaverbinding en een ander cytostaticum voor te schrijven bij patiënten met een gevorderd NSCLC nog niet veranderd. Een onderhoudstherapie met pemetrexed bij patiënten met een niet-spinocellulair NSCLC verbeterde de overleving bij patiënten die geen tumorprogressie vertoonden na een inductietherapie.
Immunotherapie heeft zoveel hoop gewekt bij kankerpatiënten dat zij ziekteprogressie tijdens de behandeling vaak beschouwen als een aangekondigde dood. Nochtans…
Van ceritinib in de eerste lijn werd een statistisch significante en klinisch betekenisvolle winst in progressievrije overleving aangetoond ten opzichte van chemotherapie bij patiënten met gevorderd niet-kleincellig longcarcinoom (NSCLC) met ALK-herschikking. Dat suggereren de resultaten van een gerandomiseerde, open-label-, fase 3-studie in the Lancet.
Stereotactische radiotherapie (SRT) is de klassieke aanpak bij niet-operabel niet-kleincellig longcarcinoom (NSCLC) van stadium I en wordt overigens ook steeds vaker toegepast bij patiënten bij wie een operatie wel mogelijk is.
Gaan griepvaccins en 'immune checkpoint'-inhibitoren goed samen?
Progressie met crizotinib sluit het gebruik van ALK-remmers van de nieuwe generatie niet uit
De verbindingen waarmee oncologen mesothelioom behandelen (gewoonlijk een chemotherapie met platinazout) geven over het algemeen vrij ontgoochelende resultaten. Daardoor is de hoop gevestigd op het gebruik van een immunotherapie met checkpointremmers.
A priori is het antwoord ja, want twee meta-analyses hebben uitgewezen dat het een gunstig effect heeft op de incidentie van hersenmetastasen en de totale overleving. Maar door de neurotoxiciteit van deze profylactische hersenbestraling is men de kwestie toch meer in detail gaan bekijken, vooral wat de rol van de leeftijd betreft, omdat het neurotoxische risico parallel met de leeftijd stijgt.
De schade die actief roken teweegbrengt, blijkt de rode draad te zijn die drie frequente, schadelijke bronchopulmonale aandoeningen met elkaar verbindt, namelijk longkanker, COPD en emfyseem.
Cholesterol speelt een sleutelrol bij de groei van de cellen. Het was dan ook logisch te veronderstellen dat statines de ontwikkeling en de groei van kankercellen zouden kunnen belemmeren. Niet dus.
Het oedeem rond hersenmetastasen van een niet-kleincellige longkanker (NSCLC, non- small cell lung cancer) zou de respons op radiochirurgie voorspellen.
Volgens een extensie van 3 jaar van de fase 1/2-studie AF-001JP blijft alectinib lang actief en heeft het een gunstig veiligheidsprofiel bij ALK+ niet-kleincellige longkanker.
Bij een niet-kleincellige longkanker voorspelt het aantal circulerende tumorcellen metastasen op afstand en de prognose. De correlatie met de respons op de behandeling is echter nog niet duidelijk.
De AURA 3-studie toont aan dat osimertinib doeltreffender is dan een combinatie van een platinaverbinding en pemetrexed bij een gevorderde T790M+ niet-kleincellige longkanker die is toegenomen na een eerstelijnstherapie met een EGFR-tyrosinekinaseremmer.
De auteurs hebben de dossiers doorgenomen van 351 patiënten die in zes Amerikaanse ziekenhuizen werden behandeld wegens een niet-kleincellige longkanker met een mutatie van het gen dat codeert voor de receptor voor epidermale groeifactor (EGFR) en hersenmetastasen, die nog geen EGFR-tyrosinekinaseremmer (EGFR-TKI) hadden gekregen.
De prevalentie van roken is wel sterk gedaald, maar blijft toch hoog (40-70%) bij hiv-geïnfecteerde patiënten. Dat is bijzonder jammer, ook al omdat is aangetoond dat rookstop het risico op een groot aantal kankers geleidelijk doet dalen, net zoals bij hiv-negatieve rokers.
Dat is het verschil tussen de PD-L1-antagonist atezolizumab en docetaxel bij de behandeling van patiënten met een niet-kleincellige longkanker (NSCLC) van stadium IIIB of IV die al een of twee behandelingslijnen hebben gekregen.
Systematisch moleculair profileren van alle patiënten met gevorderd niet-kleincellig longcarcinoom is haalbaar en resulteert in klinische winst. Zo suggereert Frans onderzoek dat The Lancet publiceert.
De ontwikkeling van gerichte behandelingen stimuleert het onderzoek naar biomarkers waarmee de patiënten kunnen worden opgespoord die het meeste nut hebben bij diezelfde behandelingen.
European Lung Cancer Conference 2016 Mutaties die de gunstige werking van gerichte behandelingen met tyrosinekinaseremmers voorspellen, kunnen met een even grote betrouwbaarheid worden opgespoord in bloedstalen als in biopten.
COPD is een onafhankelijke risicofactor voor ontwikkeling van niet-kleincellige longkanker en gaat vaak gepaard met een sterkere activering van de receptor voor epidermale groeifactor (EGFR), waardoor de stroomafwaartse signalisatiewegen worden geactiveerd.
Inzetten van een ALK-inhibitor van een volgende generatie kan resistentie tegen een vertegenwoordiger uit de eerste generatie opheffen. Zo blijkt uit onderzoek door Alice Shaw en collega’s bij een patiënt met gemetastaseerd, ALK-herschikt niet-kleincellig longcarcinoom. The New England Journal of Medicine publiceert de resultaten.
Amerikaanse onderzoekers hebben het DNA onderzocht in duizenden tumormonsters van patiënten met een niet-kleincellige longkanker. Op grond van dat onderzoek concluderen ze dat tumoren die ontstaan bij jonge mensen vaker een genetisch subtype vertonen dat beter reageert op gerichte behandelingen.
Nivolumab werd vergeleken met docetaxel bij patiënten met een gevorderde, niet-spinocellulaire, niet-kleincellige longkanker die was toegenomen tijdens chemotherapie met een platinaverbinding en een ander cytostaticum.
Bij longkanker denken we meestal aan mannen van middelbare leeftijd die roken. Dat is nog altijd voor een stuk zo, maar de 16e Wereldconferentie over longkanker (WCLC, Denver, 6-9 september 2015) heeft duidelijk aangetoond dat longkanker almaar vaker optreedt en in een ernstige vorm bij andere patiënten.
De ASCO (American Society of Clinical Oncology) heeft haar klinische richtlijnen voor de systemische behandeling van patiënten met een gevorderd niet-kleincellig bronchuscarcinoom (NSCLC) onlangs geüpdatet. Een samenvatting.
Bij oudere patiënten met een niet-kleincellige longkanker van stadium IA is de neiging groot om het te houden bij een beperkte tumorresectie. Meerdere recente observationele studies lijken die houding bij te treden. Nochtans…
Dat is een moeilijke vraag. De resultaten van de IMPRESS-studie lijken op het eerste gezicht duidelijk, maar zijn toch niet geheel onbetwistbaar in geval van secundaire resistentie tegen EGFR-tyrosinekinaseremmers.
Nivolumab verhoogt significant de totale overleving bij patiënten met een niet-kleincellige longkanker die toeneemt tijdens of na een eerstelijnschemotherapie, in vergelijking met docetaxel.
Zover zijn we nog niet, maar misschien gaan we toch in die richting, te oordelen naar een analyse van de samengevoegde resultaten van studies van stereotactische ablatieradiotherapie.
The New England Journal of Medicine publiceert twee studies over epidermale-groeifactorreceptor (EGFR)-inhibitor-resistent niet-kleincellig longcarcinoom. Een eerste studie suggereert dat rociletinib actief is in deze populatie. Uit een tweede studie blijkt ook AZD9291 hier werkzaam te zijn.
Lichaamsbeweging moet worden gezien als een therapeutische optie bij longkanker. Lichaamsbeweging vermindert de symptomen, verhoogt de inspanningstolerantie, verbetert de levenskwaliteit en kan ook de duur van de ziekenhuisopnames en de complicaties na chirurgie verminderen.
Iedereen is het erover eens dat er moet worden gezocht naar een alternatief voor chirurgie bij de behandeling van longmetastasen. Er is relatief weinig onderzoek uitgevoerd met andere therapeutische technieken.
En als we een tumorbiopsie nu eens zou kunnen vervangen door een gewone bloedafname? Dat is het concept van de ‘vloeibare biopsie’, dat opgang maakt bij verschillende vormen van kanker, waaronder longkanker.
Deleties van exon 19 en puntmutaties van exon 21 zijn klassieke mutaties die de respons voorspellen op behandeling met remmers van het tyrosinekinase van de receptor voor epidermale groeifactor (EGFR-TKI). Die genetische afwijkingen worden dan ook vaak opgespoord, maar soms alleen die, en dat is waarschijnlijk fout.
Thoraxbestraling, bovenop profylactische craniale radiotherapie zou overwogen moeten worden voor alle patiënten met kleincellig longcarcinoom in een uitgebreid stadium (ES-SCLC) die goed reageerden op chemotherapie. Dat schrijven de auteurs van een internationale fase 3-studie waaraan ook een Belgisch centrum deelnam.
Twee publicaties in the Lancet Oncology hebben aandacht voor CT-screening naar longkanker. Beide zijn gebaseerd op data uit de NELSON-studie. In een eerste publicatie wijzen de auteurs op de hoge specificiteit en sensitiviteit in de NELSON-studie en op het gering aantal intervalkankers. In de tweede publicatie gaan ze na in hoeverre diameter, volume en groeisnelheid van de nodule voorspellend kunnen zijn voor de ontwikkeling van longkanker.
Naar een interview met prof. Johan Vansteenkiste, Dienst pneumologie, UZ Gasthuisberg, KULeuven “Het verhaal van de ALK-inhibitoren toont overtuigend aan hoe snel de moleculaire biologie van longkanker momenteel ontrafeld wordt”, zegt professor Johan Vansteenkiste (dienst pneumologie, UZ Gasthuisberg, Leuven). “In de slipstream van dit proces zien we een snelle ontwikkeling van doelgerichte medicatie en van de impact daarvan op de overleving van patiënten.” Published ahead of print.
Longkankerscreening met lage-dosis-spiraal-CT in een hoogrisicopopulatie resulteert in 20 procent minder longkankersterfte dan screening door röntgenfoto van de thorax. Dat besluit het Amerikaanse National Lung Screening Trial Research Team op basis van een gerandomiseerde studie met meer dan 53.000 deelnemers. De New England Journal of Medicine publiceerde de resultaten.
Ondanks meer toxische effect lijkt de combinatietherapie op basis van carboplatine en paclitaxel een gunstiger effect te hebben op de overleving dan vinorelbine of gemcitabine in monotherapie bij oudere personen met gevorderde, niet-kleincellig longcarcinoom. Dat schrijven Franse onderzoekers in The Lancet.
Een kwantitatieve PCR-gebaseerde moleculaire test lijkt interessant om bij patiënten met gelokaliseerd niet-plaveiselcellig, niet-kleincellig longcarcinoom (NSCLC) te voorspellen wie een hoog sterfterisico heeft na heelkundige tumorresectie. Dat schrijven Johannes Kratz en zijn team in The Lancet.
Wegens de aspecifieke symptomen en de moeizame differentiatie van andere aandoeningen, wordt de diagnose van maligne pleuraal mesothelioom vaak pas in een gevorderd mesothelioomstadium gesteld. Verschillende grootschalige screeningsstudies hebben aangetoond dat beeldvormingstechnieken zoals röntgenfoto’s en computertomografiescans (CT-scans) niet leiden tot een vroegere detectie van mesothelioom. Hun gebruik als screeningsmiddel is momenteel dan ook niet aangewezen in aan asbest blootgestelde risicopopulaties. Recent onderzoek heeft zich toegespitst op tumorgerelateerde eiwitbloedmarkers, in het bijzonder mesotheline en megakaryocyte potentiating factor (MPF). Het gebruik van deze markers in vroege diagnose en screening is echter allicht beperkt door hun lage sensitiviteit voor de vroege stadia van mesothelioom. Verder onderzoek dient zich toe te spitsen op betere therapieën, vroegere diagnose en screeningsmiddelen. In afwachting daarvan blijft preventie belangrijk.
Fibuline 3-plasmawaarden kunnen gezonde personen met een voorgeschiedenis van asbestblootstelling onderscheiden van personen met mesothelioom. Bepaling van fibuline 3 in pleuravocht laat bovendien toe te differentiëren tussen mesothelioomgeassocieerd pleuravocht en andere pleurale vochtuitstortingen. Dat suggereert een publicatie in het New England Journal of Medicine.
Maligne pleuraal mesothelioom is een ongeneeslijke asbestgerelateerde kanker. België heeft wereldwijd één van de hoogste incidenties, een rechtstreeks gevolg van de hoge historische asbestconsumptie. De therapeutische mogelijkheden voor deze patiënten zijn beperkt, en de prognose is slecht. Een vroegere diagnose of detectie van deze kanker kan mogelijk de overleving van deze patiënten verbeteren.
Een Brits-Pools onderzoeksteam schuift cystine naar voren als een potentieel interessant middel bij rookstop. In een single center study is het middel doeltreffender gebleken dan placebo en het is bovendien een stuk goedkoper dan heel wat klassieke rookstopmiddelen. Het New England Journal of Medicine publiceerde de resultaten.
De EU-richtlijnen betreffende de verkoop van tabaksproducten verstrijken aan het einde van dit jaar. Een unieke gelegenheid volgens prof. Marc Decramer (Afdeling Pneumologie, KU Leuven) om een bilan op te maken en te ijveren voor een strengere Europese wetgeving terzake.
BHL Vol. 30 Nr. 1
Schrijf u gratis in op onze wekelijkse nieuwsbrief en ontvang het laatste nieuws en nog veel meer ...
