Een spontane coronaire arteriële scheur, SCAD, is bij jonge vrouwen een onderschatte ziekte. Dat vergt waakzaamheid en zet zelfs aan tot een Europees register, want de kwaal komt meer voor dan men denkt bij op het eerste gezicht jonge vrouwen zonder klassieke risicofactoren.

Prof. Dr. Sofie Gevaert (UZ Gent) stond op het ESC-congres van de Belgian Society of Cardiology stil bij SCAD, initieel vooral beschreven bij vrouwen op het einde van of kort na de zwangerschap. Een ongewoon type hartinfarct dat duidelijk onderschat wordt, want intussen werd duidelijk dat SCAD zowat een kwart van de hartinfarcten bij vrouwen jonger dan 50 vertegenwoordigt.

Cardiologen en patiënten gingen zich immers afvragen waarom een aantal gezonde, jonge vrouwen met een laag cardiovasculair risicoprofiel toch een hartinfarct of hartstilstand kreeg. Blijkbaar lag dat aan een spontane scheur of bloeding in de wand van een kransslagader (spontane coronaire arteriële scheur, SCAD). SCAD treft in negen op de tien gevallen vrouwen met een gemiddelde leeftijd van 52 jaar.

Ondergediagnosticeerd

Hartinfarcten in het algemeen maar zeker dit type hartinfarct wordt vandaag nog ondergediagnosticeerd. Omdat men er minder oog voor heeft, maar ook omdat de diagnose moeilijker verloopt dan bij mannen. Vrouwen stappen er sowieso wat later mee naar hun arts dan mannen. Ze wijten de symptomen vaak aan stress, dat net een belangrijke trigger kan zijn voor een SCAD. Ze omschrijven hun klachten divers: niet alleen als een drukkende pijn op de borst maar ook als pijn in de kaak, hals of rug, zweten, onpasselijkheid, pijn in één of beide armen, maar ook als kortademigheid en duizeligheid. Artsen zijn bovendien opgeleid met de wetenschap dat de kans op een hartinfarct bij een jonge vrouw zonder klassieke risicofactoren zo goed als nihil is. Overbodige onderzoeken moeten dan ook gemeden worden… maar dat kan in dit geval dus fout uitdraaien.

Cardiologen wordt alvast aangeraden om aanvullend onderzoek te doen wanneer de klachten en het ECG een hartinfarct doen vermoeden ondanks een laag risicoprofiel.

Voor SCAD is naast erfelijke bindweefselziekten (slechts verantwoordelijk voor een klein aantal gevallen) een duidelijke link beschreven met fibromusculaire dysplasie: een zeldzame aandoening die ook hoofdzakelijk voorkomt bij vrouwen.

Om SCAD beter in kaart te brengen, start in 2019 een Europees register in samenwerking met de Europese Vereniging voor Cardiologie.