De zin "Zitten is het nieuwe roken" maakte een paar jaar geleden furore. De uitdrukking lijkt echter niet te zijn blijven hangen, omdat vooral oudere mensen nog steeds 65 tot 80% van hun wakkere uren zittend doorbrengen. Als ze dat minder doen, blijkt uit experimentele onderzoeken dat dit de bloeddruk verbetert, vooral als die al te hoog is. Als ouderen hun dagelijkse zittijd verminderen, heeft dat een positief effect op de bloeddruk, blijkt uit  onderzoek waarin de interventie I-STAND werd getest.

Speciale interventies om ouderen aan te moedigen vaker te gaan staan zijn haalbaar en effectief - een voorbeeld is de I-STAND interventie, die tien coachingsessies over een periode van zes maanden omvat met het uitdrukkelijke doel de zittijd te verminderen. De deelnemers kregen ook een fitnessarmband en een bureau waaraan ze staand werken.

Oudere deelnemers met een hoge BMI
Dori E. Rosenberg, Kaiser Permanente Washington Health Research Institute, Seattle, en haar team hebben nu in hun onderzoek (JAMA Network Open 2024; online 27 maart) de I-STAND interventie vergeleken met een controlegroep. De controlegroep kreeg slechts tien coachingsessies en had niet het expliciete doel om de zittijd te verminderen.

283 mensen tussen 60 en 89 jaar met een dagelijkse zittijd van minstens zes uur en een body mass index (BMI) tussen 30 en 50 kg/m2 namen deel. Het primaire eindpunt was de verandering in dagelijkse zittijd na drie en zes maanden. Aan het begin van het onderzoek had 51,9 procent van de deelnemers een hoge bloeddruk en 69,3 procent gebruikte ten minste één medicijn om die te behandelen.

Gemakkelijker te implementeren dan lichaamsbeweging
Na zes maanden was de gemiddelde zittijd in de interventiegroep sterker verminderd dan in de controlegroep, met gemiddeld 31,85 minuten per dag (-8,51 minuten vs. -40,36 minuten; p = 0,003). De I-STAND interventie had ook een voordeel voor de systolische bloeddruk: die daalde gemiddeld met 6,67 mmHg, terwijl de daling in de controlegroep 3,19 mmHg was (verschil: -3,48 mmHg). De diastolische bloeddruk daalde vergelijkbaar in beide groepen, het verschil was niet significant. Er was ook geen invloed op gewicht, BMI, heupomtrek en inname van medicijnen voor hoge bloeddruk.

Het verminderen van de zittijd zou een nieuwe strategie kunnen zijn om de bloeddruk bij oudere mensen met chronische ziekten te verbeteren, concluderen Rosenberg en collega's. Dat is gemakkelijker uit te voeren dan interventies gericht op het verlagen van de bloeddruk. Het is namelijk eenvoudiger te implementeren dan interventies gericht op het verhogen van aerobe lichamelijke activiteit, die de bloeddruk in vergelijkbare mate kunnen verlagen.